Το χάος σε Ισπανία και Πορτογαλία συνεχίζεται μετά το ξαφνικό μαζικό μπλακάουτ, που επηρέασε τα συστήματα δημόσιων μεταφορών, τις τηλεπικοινωνίες, τα φανάρια και τα νοσοκομεία και κατ’ επέκταση έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους πολίτες.
Η αιτία του μπλακάουτ στην Ιβηρική χερσόνησο δεν έχει γίνει ακόμη γνωστή, ωστόσο η πορτογαλική διαχειρίστρια εταιρεία του ηλεκτρικού δικτύου REN ανακοίνωσε ότι το μπλακάουτ που επηρέασε την Πορτογαλία οφείλεται σε βλάβη στο ισπανικό ηλεκτρικό δίκτυο, η οποία σχετίζεται με ένα «σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο».
Λόγω ακραίων θερμοκρασιακών μεταβολών στην Ισπανία σημειώθηκαν «ανώμαλες ταλαντώσεις» σε γραμμές πολύ υψηλής τάσης αναφέρει η REN, εξηγώντας πως το φαινόμενο, γνωστό ως «επαγόμενη ατμοσφαιρική διαταραχή», προκάλεσε ταλαντώσεις που οδήγησαν σε αποτυχίες συγχρονισμού μεταξύ των συστημάτων.
Η REN τόνισε επίσης ότι οι αποτυχίες αυτές προκάλεσαν διαδοχικές διαταραχές στο διασυνδεδεμένο ευρωπαϊκό δίκτυο, ενώ σύμφωνα με πιο πρόσφατη ανακοίνωσή της είναι «αδύνατο» προς το παρόν να προβλεφθεί το πότε θα αποκατασταθεί το δίκτυο στη χώρα. «Αυτή τη στιγμή είναι ακόμα αδύνατο να προβλεφθεί πότε θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση» αναφέρει η ανακοίνωση, συμπληρώνοντας πως «έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί όλοι οι πόροι» για την επίλυση του προβλήματος.
Σύμφωνα με το Reuters, η πορτογαλική αστυνομία αναφέρει ότι επηρεάστηκαν τα φανάρια σε όλη τη χώρα, το μετρό είναι κλειστό στην πρωτεύουσα Λισαβόνα καθώς και στο Πόρτο.
Τι λένε οι ισπανικές αρχές για το μπλακάουτ
Την ίδια στιγμή, οι ισπανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι το εκτεταμένο μπλακ άουτ που έπληξε τη χώρα οφείλεται σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται «ταλάντωση».
Πρόκειται για μια απότομη και ταχεία μεταβολή της συχνότητας του ηλεκτρικού δικτύου, η οποία πρέπει να παραμένει σταθερή γύρω στα 50 Hz για να διασφαλίζει τη σταθερότητα του συστήματος. Οι ταλαντώσεις αυτού του είδους μπορούν να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις, οδηγώντας τελικά σε διακοπή ρεύματος.
«Η ταλάντωση συμβαίνει, στη συνέχεια μία γραμμή μεταφοράς τίθεται εκτός λειτουργίας, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερφόρτωση άλλων γραμμών μεταφοράς, προκαλώντας ένα φαινόμενο κατάρρευσης αλυσιδωτής μορφής», εξηγεί ο Αρτιομς Ομπούσεβς, ανώτερος ερευνητής στη Σχολή Μηχανικής του Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών ZHAW της Ελβετίας.
Παρότι οι αρχές επιβεβαιώνουν ότι η άμεση αιτία ήταν η ταλάντωση, παραμένει ακόμη άγνωστο τι την προκάλεσε αρχικά.
Παράλληλα, ο ισπανικός σιδηροδρομικός φορέας λέει ότι έχει διακοπεί «ολόκληρο» το δίκτυο. Η εθνική σιδηροδρομική εταιρεία της χώρας, Renfe, αναφέρει ότι «ολόκληρο το εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας διακόπηκε» στις 12:30 τοπική ώρα. «Τα τρένα σταμάτησαν και δεν αναχωρούσαν» από όλους τους σταθμούς, αναφέρει η εταιρεία. Οι τηλεφωνικές γραμμές φέρεται επίσης να έχουν διακοπεί σε ολόκληρη την Ισπανία.
Κόστα: Καμία ένδειξη για κυβερνοεπίθεση
Σε μήνυμα που δημοσιεύτηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, αναφέρει ότι «μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις» ότι η διακοπή ρεύματος θα μπορούσε να οφείλεται σε «κυβερνοεπίθεση».
«Οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων και στις δύο χώρες εργάζονται για να βρουν την αιτία και να αποκαταστήσουν την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας», λέει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος παραμένει σε επαφή με τις ηγεσίες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Ωστόσο, «προς το παρόν, δεν υπάρχουν ενδείξεις για κυβερνοεπίθεση».
I am in touch with @sanchezcastejon and @LMontenegro_PT about the widespread power outages in Spain and Portugal today.
Grid operators in both countries are working on finding the cause, and on restoring the electricity supply.
At this point, there are no indications of any…
— António Costa (@eucopresident) April 28, 2025
Το Εθνικό Κέντρο Κρυπτολογίας (CCN) της Ισπανίας, μέρος του Εθνικού Κέντρου Πληροφοριών (CNI), υπεύθυνο για την κυβερνοασφάλεια των δημόσιων ιδρυμάτων και για την προστασία κρίσιμων υποδομών από κυβερνοεπιθέσεις, διερευνά εάν η διακοπή ρεύματος είναι αποτέλεσμα κυβερνοεπίθεσης.
Τονίζεται πως η Ισπανία είναι μία από τις χώρες που πλήττονται περισσότερο από εκατοντάδες ιδιαίτερα σοβαρές κυβερνοεπιθέσεις κάθε χρόνο, λόγω της στάσης της στους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα.
Σάντσεθ: Όχι στις εικασίες για το μπλακάουτ, συστάσεις στους πολίτες
Για την κατάσταση που επικρατεί στην Ισπανία μετά το ξαφνικό μπλακάουτ ενημέρωσε τους πολίτες, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε πριν από λίγο ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ. Αναγνωρίζοντας τον «τεράστιο» αντίκτυπο στις ζωές των πολιτών, ο Σάντσεθ τόνισε ότι η κυβέρνηση εργάζεται εντατικά για την ταχύτερη δυνατή επίλυση του προβλήματος. Σε τρεις περιοχές – την Ανδαλουσία, την Εξτρεμαδούρα και τη Μαδρίτη – η κυβέρνηση θέτει σε εφαρμογή έκτακτα μέτρα μέσω της νομοθεσίας πολιτικής προστασίας.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η διαδικασία αποκατάστασης της ενέργειας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, χάρη στις διασυνδέσεις με τη Γαλλία και το Μαρόκο καθώς και στα εγχώρια ενεργειακά αποθέματα. Όπως ανέφερε, η ηλεκτροδότηση αναμένεται να αποκατασταθεί «σύντομα».
Αναφορικά με την αιτία της διακοπής, ο Σάντσεθ μίλησε για «ισχυρή τεχνική διακύμανση στο ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα», διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν υπάρχει ακόμη «οριστική πληροφόρηση» για το τι ακριβώς την προκάλεσε.
Με αυστηρό τόνο προειδοποίησε τους πολίτες να μην προχωρούν σε εικασίες σχετικά με τα αίτια της βλάβης. «Δεν αποκλείουμε κανένα ενδεχόμενο, αλλά το σημαντικότερο αυτή τη στιγμή είναι η άμεση αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης», τόνισε. Ο Σάντσεθ υπογράμμισε ότι, παρά τις δυσκολίες, το νοσοκομειακό σύστημα συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά με τη βοήθεια γεννητριών. Παρότι τα ΑΤΜ έχουν επηρεαστεί, το βασικό τραπεζικό σύστημα λειτουργεί απρόσκοπτα. Ο ίδιος αναφέρθηκε και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα σιδηροδρομικά και αεροπορικά δρομολόγια, σε συνέχεια προηγούμενων ενημερώσεων.
Παράλληλα, απηύθυνε έκκληση στους πολίτες να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους, να αποφεύγουν τη διασπορά ανεπιβεβαίωτων πληροφοριών και να χρησιμοποιούν τα κινητά τηλέφωνα «υπεύθυνα» — διατηρώντας τις κλήσεις σύντομες και καλώντας το 112 μόνο σε περίπτωση πραγματικής ανάγκης.
Τέλος, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι έχει προγραμματιστεί νέα συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας στις 7 το απόγευμα τοπική ώρα.
Σημειώνεται πως, σε μια σειρά από ενημερώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η πορτογαλική κυβέρνηση έχει εκδώσει παρόμοιες συστάσεις για τους κατοίκους που πλήττονται από την απώλεια ρεύματος, ζητώντας τους να αποφεύγουν τις περιττές μετακινήσεις και να μην διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες ή εικασιακές δημοσιεύσεις σχετικά με τα αίτια του μπλακάουτ.
Τηλεφωνική επικοινωνία Σάντσεθ – Φον ντερ Λάιεν
Την υποστήριξη της ΕΕ στην Ισπανία, σχετικά με τη διακοπή ρεύματος που επηρεάζει την Ιβηρική χερσόνησο, επανέλαβε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, σε κλήση με τον Ισπανό πρωθυπουργό Σάντσεθ
Όπως είπε ότι η Επιτροπή βοήθησε στην «παρακολούθηση της κατάστασης με τις εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές και την ομάδα συντονισμού ηλεκτρικής ενέργειας».
«Θα συντονίσουμε τις προσπάθειες και θα μοιραστούμε πληροφορίες για να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση του ηλεκτρικού συστήματος και συμφωνήσαμε να παραμείνουμε σε στενή επαφή», πρόσθεσε.
I spoke with @sanchezcastejon about the power outage in the Iberian Peninsula.
I reaffirmed the @EU_Commission‘s support in monitoring the situation with national and European authorities and our Electricity Coordination Group.
We will coordinate efforts and share information…
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) April 28, 2025
