«Η Κριμαία θα μείνει στη Ρωσία», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ και κατηγόρησε την Ουκρανία ότι ξεκίνησε τον πόλεμο, σύμφωνα με το περιοδικό Time την ώρα που το Κίεβο απαντούσε στην πρόσφατη επίθεση του Αμερικανού προέδρου στον Ουκρανό πρόεδρο. «Πάγια θέση της Ουκρανίας στην ειρηνευτική διαδικασία είναι η εδαφική ακεραιότητα, να μην υπάρξει βέτο από άλλη χώρα στην επιλογή συμμάχων και να μην τεθούν όρια στις στρατιωτικές δυνατότητες του Κιέβου», αναφέρει ανακοίνωση του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Με τη νέα συνέντευξή του στο Time, ο Nτόναλντ Τραμπ επανέρχεται στις κατηγορίες κατά του Ζελένσκι ότι παρατείνει τον πόλεμο αρνούμενος να παραδώσει τα ρσωσοκρατούμενα εδάφη της Κριμαίας που κατά τον Αμερικανό πρόεδρο χάθηκαν οριστικά το 2014.
Ερωτηθείς από δημοσιογράφο ποια παραχώρηση είναι διατεθειμένη να κάνει η Μόσχα, ο Τραμπ απάντησε «πως κατά την άποψή του είναι μια αρκετά μεγάλη «παραχώρηση» εκ μέρους της Ρωσίας να μην καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία.
Στη Μόσχα βρίσκεται ο ειδικός απεσταλμένος του αμερικανού προέδρου, Στιβ Γουίτκοφ, για τη δεύτερη συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν αυτόν τον μήνα και την τέταρτη από τον Φεβρουάριο. Λίγο νωρίτερα, ο Τραμπ ανέφερε πως πιστεύει ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα τον ακούσει για να σταματήσει τα πλήγματα στην Ουκρανία, μετά την προτροπή που απηύθυνε να βάλει τέλος στις επιθέσεις, σε μια ανάρτησή του στο Truth Social.
Οι ρωσικές επιθέσεις σε πόλεις της Ουκρανίας συνεχίστηκαν αμείωτες καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος κάνει λόγο για «σκόπιμη ρωσική τρομοκρατία.»
Ο Ζελένσκι επανέλαβε ότι η Ουκρανία συμφώνησε σε μια πρόταση των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός πριν από 44 ημέρες, ως πρώτο βήμα για μια ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων, αλλά ότι οι ρωσικές επιθέσεις συνεχίστηκαν.
Σε εξέλιξη ο διπλωματικός πυρετός για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία
Σε εξέλιξη βρίσκεται ο διπλωματικός πυρετός για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία μετά από τέσσερα χρόνια πολέμου. Το Reuters δημοσίευσε λεπτομέρειες της συμφωνίας συμφωνίας-πλαισίου που προτείνουν οι ΗΠΑ μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος, ενώ παράλληλα δημοσίευσε τις αντιπροτάσεις της Ουκρανίας και των Ευρωπαίων συμμάχων της για θέματα από το έδαφος έως τις κυρώσεις.
To δημοσίευμα αναφέρει ότι η αμερικανική πρόταση περιγράφεται ως «η τελική προσφορά των ΗΠΑ προς τις δύο πλευρές» και έχει απειλήσει ότι θα αποσυρθεί από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αν Κίεβο και Μόσχα δεν την κάνουν αποδεκτή.
Τα σύνολα προτάσεων από τις συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών, Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων στο Παρίσι στις 17 Απριλίου και στο Λονδίνο στις 23 Απριλίου αποκάλυψαν τις εσωτερικές λειτουργίες της διπλωματίας-αστραπή που βρίσκεται σε εξέλιξη καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει ένα γρήγορο τέλος του πολέμου.
Τα κύρια σημεία διαφοράς στα δύο κείμενα αφορούν τη σειρά επίλυσης των ζητημάτων όπως
- το έδαφος
- την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας
- τις εγγυήσεις ασφαλείας
- και το μέγεθος του στρατού της Ουκρανίας.
Ενώ ορισμένες από τις αποκλίσεις έχουν επισημανθεί από πηγές προσκείμενες στις συνομιλίες, τα έγγραφα που είδε το Reuters εκθέτουν για πρώτη φορά τις διαφορές με πλήρη και ρητή λεπτομέρεια.
Το πρώτο κείμενο αντικατοπτρίζει τις προτάσεις που κοινοποίησε ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι, οι οποίες με τη σειρά τους διαβιβάστηκαν στους Ουκρανούς, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις συνομιλίες. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο χαρακτήρισε τις προτάσεις ως ένα «ευρύ πλαίσιο» για τον εντοπισμό των διαφορών μεταξύ των πλευρών.
Το δεύτερο κείμενο προέκυψε μια εβδομάδα αργότερα από συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων στο Λονδίνο και δόθηκε στην αμερικανική πλευρά, ανέφεραν οι πηγές.
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Πέμπτη ότι πιστεύει ότι ένα έγγραφο με προτάσεις που προέκυψε από τις συνομιλίες της Τετάρτης στο Λονδίνο βρίσκεται πλέον στο γραφείο του Τραμπ.
Η διπλωματία είναι η πιο συντονισμένη προσπάθεια να σταματήσουν οι μάχες από τους πρώτους μήνες της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022. Οι δυνάμεις της Μόσχας ελέγχουν πλέον σχεδόν το ένα πέμπτο της Ουκρανίας.
Σε ό,τι αφορά το έδαφος, οι προτάσεις του Γουίτκοφ ζητούσαν την de jure αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ελέγχου της Ρωσίας επί της Κριμαίας, της ουκρανικής χερσονήσου που κατέλαβε και προσάρτησε η Μόσχα το 2014, καθώς και την de facto αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας σε περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχουν οι δυνάμεις της Μόσχας.
Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο αναβάλλει τη λεπτομερή συζήτηση για το εδαφικό μέχρι να ολοκληρωθεί η εκεχειρία, χωρίς να αναφέρεται στο έγγραφο η αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου επί οποιουδήποτε ουκρανικού εδάφους.
Όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας, το έγγραφο Γουίτκοφ αναφέρει ότι η Ουκρανία θα έχει μια «ισχυρή εγγύηση ασφαλείας» με τα ευρωπαϊκά και άλλα φιλικά κράτη να ενεργούν ως εγγυητές. Δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτό, αλλά αναφέρει ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Το αντίπαλο έγγραφο είναι πιο συγκεκριμένο, δηλώνοντας ότι δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στις ουκρανικές δυνάμεις και δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στους συμμάχους της Ουκρανίας που θα σταθμεύουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στο ουκρανικό έδαφος – μια διάταξη που πιθανόν να ενοχλήσει τη Μόσχα.
Προτείνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο, μεταξύ άλλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες με μια «συμφωνία τύπου άρθρου 5», μια αναφορά στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ.
Όσον αφορά τα οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις του Γουίτκοφ αναφέρουν ότι οι κυρώσεις που ισχύουν για τη Ρωσία από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα καταργηθούν ως μέρος της υπό συζήτηση συμφωνίας.
Οι αντιπροτάσεις λένε ότι θα υπάρξει «σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων μετά την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης» και ότι οι κυρώσεις μπορούν να επανέλθουν εάν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επίσης η Ουκρανία να λάβει οικονομική αποζημίωση για τις ζημιές που προκλήθηκαν στον πόλεμο από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό που έχουν παγώσει. Το κείμενο του Γουίτκοφ αναφέρει μόνο ότι η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να δίνει την πηγή των χρημάτων.
Οι αξιώσεις του Πούτιν και οι απαιτήσεις των ΗΠΑ
Σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα του Bloomberg, οι ΗΠΑ θα απαιτήσουν από τη Ρωσία να αποδεχτεί το δικαίωμα της Ουκρανίας να αναπτύξει τον δικό της, επαρκώς εξοπλισμένο, στρατό και αμυντική βιομηχανία ως μέρος μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, πιέζοντας τη Ρωσία να αντιδράσει στην επιμονή της να αποστρατιωτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό η χώρα ως προϋπόθεση για τον τερματισμό του πολέμου.
Ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ θα μεταβεί στη Ρωσία για να θέσει το θέμα στον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι η κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει κάποιες παραχωρήσεις από το Κρεμλίνο, καθώς και από την Ουκρανία, καθώς προσπαθεί να τερματίσει έναν πόλεμο που διανύει πλέον τον τέταρτο χρόνο του. Οι επικριτές μέχρι στιγμής θεωρούν ότι οι προτάσεις των ΗΠΑ κλίνουν προς τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της επιμονής της κυβέρνησης Τραμπ να εγκαταλείψει η Ουκρανία τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Η συμφωνία να αφήσει το Κίεβο να διατηρήσει τον στρατό του, όπως απαιτούν η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της, θα σήμαινε ότι ο Πούτιν θα έπρεπε να εγκαταλείψει τον ανακοινωμένο στόχο του για «αποστρατιωτικοποίηση» της χώρας, έναν από τους κύριους δηλωμένους πολεμικούς στόχους του. Το αποτέλεσμα σε αυτό το ζήτημα μπορεί να εξαρτηθεί από τη βούληση της Ρωσίας να αφήσει την Ουκρανία να καθορίσει ανεξάρτητα το εύρος των μελλοντικών δυνάμεών της.
Στο πλαίσιο ενός σχεδίου συμφωνίας που συζητήθηκε τις εβδομάδες μετά την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας το 2022, η κυβέρνηση Πούτιν πρότεινε να τεθούν αυστηρά όρια στο μελλοντικό μέγεθος του στρατού της Ουκρανίας, σε μια κίνηση που οι επικριτές της είπαν ότι θα την άφηνε αβοήθητη απέναντι σε μελλοντικές απειλές. Οι προτάσεις αυτές θα οδηγούσαν στη μείωση του μεγέθους του στρατού της Ουκρανίας κατά περισσότερο από το ήμισυ. Ο αριθμός των αρμάτων μάχης, του πυροβολικού και των εκτοξευτών πυραύλων θα είχε επίσης μειωθεί.
Η κυβέρνηση Τραμπ θέλει επίσης η Μόσχα να επιστρέψει τον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της Ουκρανίας στη Ζαπορίζια, τον οποίο κατέλαβε νωρίς στην πλήρη εισβολή της στη γείτονα το 2022. Η εγκατάσταση θα περιέλθει στη συνέχεια υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ για να διαχειρίζεται ενέργεια και στις δύο πλευρές, είπαν οι ίδιες πηγές. Πρόσθεσαν ότι οι λεπτομέρειες των σχεδίων δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί και θα μπορούσαν ακόμη να αλλάξουν.
Ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης δήλωσε ότι η προσέγγιση του Γουίτκοφ με τον Πούτιν αποτελεί μέρος των προσπαθειών του Τραμπ να επιτύχει ειρήνη, να ξεπεράσει τις αποτυχημένες στρατηγικές του παρελθόντος και να τερματίσει τη θανατηφόρα σύγκρουση. Εκπρόσωποι του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλια.
Ο Τραμπ δήλωσε την Πέμπτη ότι «ασκεί μεγάλη πίεση και στις δύο» πλευρές στον πόλεμο .Είπε ότι πιστεύει ότι ο Πούτιν «θέλει να κάνει μια συμφωνία. Θα το μάθουμε πολύ σύντομα». Ερωτηθείς ποιες παραχωρήσεις έχει προσφέρει η Ρωσία, ο Τραμπ είπε: «Να σταματήσουμε τον πόλεμο, να σταματήσουμε να παίρνουμε ολόκληρη τη χώρα – αρκετά μεγάλη παραχώρηση».
