Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, προσφέρθηκε να σταματήσει την εισβολή του στην Ουκρανία κάτα μήκος των γραμμών του μετώπου όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα, σε μια περίοδο όπου γίνονται πυρετώδεις προσπάθειες για επίτευξη συμφωνίας ειρήνης με τον Ντόναλντ Τραμπ, αναφέρουν οι Financial Times, επικαλούμενοι σχετικές πηγές.
Ο Ρώσος πρόεδρος είπε στον Στιβ Γουίτκοφ, ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, κατά τη διάρκεια συνάντησης στην Αγία Πετρούπολη νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ότι η Μόσχα θα μπορούσε να παραχωρήσει τις αξιώσεις της για περιοχές τεσσάρων μερικώς κατεχόμενων ουκρανικών περιοχών, που παραμένουν υπό τον έλεγχο του Κιέβου, ανέφεραν τρεις πηγές στους FT.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν από τότε υποβάλει προτάσεις για μια ενδεχόμενη διευθέτηση, που περιλαμβάνει την αναγνώριση από την Ουάσινγκτον της ρωσικής κυριότητας της Κριμαίας, καθώς και τουλάχιστον την αναγνώριση του ελέγχου που έχει de facto η Μόσχα πάνω στα μέρη των τεσσάρων περιοχών που κατέχει αυτή τη στιγμή.
Η πρόταση αυτή αποτελεί την πρώτη επίσημη ένδειξη ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να υποχωρήσει από τις μέγιστες απαιτήσεις του για τον τερματισμό της εισβολής, από τις πρώτες ημέρες του πολέμου, πριν από τρία χρόνια.
Αλλά οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για τις αμερικανικές προσπάθειες να τερματίσουν τον πόλεμο προειδοποίησαν ότι ο Πούτιν πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει την φαινομενική παραχώρηση ως δόλωμα για να παρασύρει τον Τραμπ να αποδεχτεί τις άλλες απαιτήσεις της Ρωσίας και να τις επιβάλει στην Ουκρανία ως τετελεσμένο γεγονός. «Υπάρχει μεγάλη πίεση στο Κίεβο αυτή τη στιγμή να παραχωρήσει πράγματα ώστε ο Τραμπ να μπορέσει να διεκδικήσει νίκη», είπε ένας από αυτούς.
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι αναμένεται να συναντηθούν με Ευρωπαίους και Αμερικανούς αξιωματούχους στο Λονδίνο την Τετάρτη για να συζητήσουν τις τελευταίες προτάσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με αμερικανούς και ευρωπαίους αξιωματούχους, ο Γουίτκοφ και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο αποσύρθηκαν από τη συνάντηση. Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, αναμένεται να παραστεί. Ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν δήλωσε την Τρίτη ότι ο Γουίτκοφ θα επισκεφτεί τη Μόσχα αργότερα αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με τα ρωσικά ειδησεογραφικά πρακτορεία.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε στην FT: «Υπάρχουν συνομιλίες. Μιλάμε με τους Αμερικανούς. Η δουλειά είναι δύσκολη και απαιτεί πολύ χρόνο, οπότε είναι δύσκολο να αναμένουμε άμεσα αποτελέσματα, και η δουλειά δεν μπορεί να γίνει δημοσίως». Ο Τραμπ ανάρτησε στο διαδίκτυο την Κυριακή ότι ελπίζει η Ουκρανία και η Ρωσία να «καταλήξουν σε συμφωνία αυτή την εβδομάδα».
Ο Ζελένσκι κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τον Πούτιν αν υπάρξει εκεχειρία
Οι ΗΠΑ παρουσίασαν ιδέες που ελπίζουν ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα βασικά στοιχεία μιας ενδεχόμενης συμφωνίας σε μια συνάντηση στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα με Ευρωπαίους και Ουκρανούς αξιωματούχους. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε σήμερα ότι δεν έχει λάβει πρόταση από τον Τραμπ που να καθορίζει συγκεκριμένα βήματα για να τερματιστεί ο πόλεμος της Ρωσίας. Ωστόσο, είπε ότι μόλις τεθεί σε εφαρμογή εκεχειρία, θα είναι έτοιμος για άμεσες συνομιλίες με τον Πούτιν.
«Υπάρχουν σήματα, ιδέες, συζητήσεις, αλλά δεν πρόκειται για επίσημη πρόταση», είπε ο Ζελένσκι. Αν έρθει τέτοια επίσημη πρόταση, πρόσθεσε, «θα απαντήσουμε».
Ανώτατοι Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στους FT ότι είναι ανοιχτοί σε μερικές από τις ιδέες που παρουσίασε ο Τραμπ και η ομάδα του, χωρίς να διευκρινίσουν ποιες ακριβώς. Οι προτάσεις των ΗΠΑ περιλαμβάνουν την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία, καθώς και μια ξεχωριστή, μη-ΝΑΤΟ στρατιωτική δύναμη για να βοηθήσει στην παρακολούθηση της εκεχειρίας κατά μήκος μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης που εκτείνεται σε ολόκληρο το μέτωπο των περισσότερων από 1.000 χιλιομέτρων. Η δύναμη θα συνεργάζεται με τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις που παρακολουθούν την ανακωχή στις αντίστοιχες πλευρές της λεγόμενης γραμμής επαφής.
Σύμφωνα με μια ενδεχόμενη συμφωνία, η Ουκρανία θα υποσχεθεί να μην ανακαταλάβει με τη βία τα εδάφη που κατέχει η Ρωσία, ενώ η Ρωσία θα συμφωνήσει να σταματήσει την αργή προώθηση του στρατού της.
Αμετακίνητη η Ουκρανία στο ζήτημα της Κριμαίας
Δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ έχει ζητήσει από την Ουκρανία να αναγνωρίσει επίσημα την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Ωστόσο, ο Ζελένσκι επανέλαβε τη θέση του σήμερα λέγοντας: «Η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει την κατοχή της Κριμαίας. Είναι το έδαφος μας, το έδαφος του λαού της Ουκρανίας, δεν υπάρχει τίποτα να συζητήσουμε εδώ».
Η Ρωσία έχει απορρίψει επίσης κάποιες από τις προτάσεις των ΗΠΑ, περιλαμβανομένης της στρατιωτικής παρουσίας χωρών του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Ωστόσο, άτομα που γνωρίζουν το θέμα δήλωσαν ότι ο Πούτιν θα ήταν ενδεχομένως έτοιμος να υποχωρήσει από την προηγούμενη απαίτησή του για πλήρη έλεγχο των τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας στην πρώτη γραμμή — Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια — αν οι ΗΠΑ προχωρούσαν σε ευρύτερες γεωπολιτικές παραχωρήσεις στη Μόσχα, όπως η αναγνώριση του ελέγχου της Κριμαίας από τη Ρωσία και η αποδοχή της αποφυγής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Αν και ο Πούτιν εισήγαγε συνταγματικές τροποποιήσεις το 2020 που απαγορεύουν στη Ρωσία να εγκαταλείψει αξιώσεις για οποιοδήποτε από τα εδάφη της, ο Κωνσταντίν Ρεμτσούκοφ, εκδότης εφημερίδας με σύνδεση στο Κρεμλίνο, υποστήριξε σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε την Κυριακή ότι η Μόσχα θα μπορούσε να τερματίσει τις εχθροπραξίες μόλις διώξει τις δυνάμεις της Ουκρανίας από το Κουρσκ — μια ρωσική περιοχή που το Κίεβο κατέλαβε εν μέρει πέρυσι, αλλά την οποία το Κρεμλίνο δήλωσε το Σάββατο ότι είναι τώρα «99,5%» υπό τον πλήρη έλεγχό του.
«Όταν απελευθερώσουν το τελευταίο μισό της εκατοστιαίας μονάδας, τότε οι στρατιώτες μπορούν να σταματήσουν όπου βρίσκονται όταν φτάσει η είδηση σε αυτούς», έγραψε ο Ρεμτσούκοφ στην Nezavisimaya Gazeta. «Πιστεύεται ότι ο Τραμπ το καταλαβαίνει αυτό, χάρη στον Γουίτκοφ. Και ελπίζεται ότι όλα αυτά θα συμβούν μέχρι τις 30 Απριλίου, ώστε να μπορέσει να δηλώσει περήφανα ότι ολοκλήρωσε την ειρηνευτική του αποστολή τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του».
Ο Πούτιν κήρυξε την προσάρτηση των τεσσάρων νοτιοανατολικών Ουκρανικών επαρχιών σε μια πολυτελή τελετή στο Κρεμλίνο τον Σεπτέμβριο του 2022, αν και η Ρωσία δεν ελέγχει πλήρως καμία από αυτές τις περιοχές εκείνη την περίοδο. Η Ρωσία ακόμα δεν ελέγχει πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές, αν και κρατά τις πρωτεύουσες των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ από την πρώτη κρυφή εισβολή της στην ανατολική Ουκρανία με τη χρήση τοπικών παρακρατικών δυνάμεων το 2014.
Αν και η Ρωσία υποχώρησε από κάποια από τα εδάφη που κατέχει το φθινόπωρο του 2022, ο Πούτιν δήλωσε πέρυσι ότι δεν θα δεχτεί καμία συμφωνία ειρήνης εκτός αν η Ουκρανία αποσύρει τα στρατεύματά της από την πρώτη γραμμή και δώσει στη Ρωσία πλήρη έλεγχο των τεσσάρων επαρχιών — περιλαμβανομένης της πόλης Ζαπορίζια, μιας βιομηχανικής πόλης 700.000 κατοίκων που η Ρωσία δεν έχει ποτέ ελέγξει, αλλά επιτίθεται τακτικά.
Οι προηγούμενες απαιτήσεις της Ρωσίας για μια συμφωνία ειρήνης περιλάμβαναν μια υπόσχεση από την Ουκρανία να παραμείνει ουδέτερη και να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αναγνώριση των αξιώσεων της Ρωσίας για τα προσαρτημένα εδάφη, ανακούφιση από τις δυτικές κυρώσεις και μείωση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ σε χώρες μέλη κοντά στη Ρωσία. Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν μπορούσαν να σχολιάσουν την «ουσία των διαπραγματεύσεων».
