Την αρνητική αναθεώρηση των προβλέψεων για την παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να ανακοινώσει ο Πιέρ-Ολιβιέ Γουρίντσας, επικεφαλής οικονομικών ερευνών στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ΔΝΤ, σήμερα από την Ουάσιγκτον, αφού η πρώτη ημέρα της εαρινής συνόδου ολοκληρώθηκε χθες, υπό τη σκιά των μαζικών δασμών του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Οι υπουργοί Οικονομικών και κεντρικοί τραπεζίτες των κρατών-μελών του ΔΝΤ συναντιούνται στην Ουάσιγκτον για πρώτη φορά μετά την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου, η οποία σηματοδότησε μια δραματική στροφή των ΗΠΑ στο παγκόσμιο εμπόριο, την εξωτερική και την εσωτερική πολιτική.
Έκτοτε οι Ρεπουμπλικανοί αμφισβητούν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που οι ΗΠΑ οικοδόμησαν μεταπολεμικά με τους συμμάχους τους, ενώ το Πεκίνο διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή διπλωματία. Η θέση του Ταμείου είναι λεπτή, διότι οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος. Ενώ έχουν αυξηθεί δραματικά οι προβλέψεις για παγκόσμια ύφεση, το ΔΝΤ προανήγγειλε μια προς τα κάτω αναθεώρηση για την ανάπτυξη στον κόσμο, με την επικεφαλής, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, να τονίζει πως «όλες οι χώρες πρέπει να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες για να τακτοποιήσουν τις οικονομίες τους», στην αβεβαιότητα που προκαλούν οι δασμοί.
«Το ΔΝΤ ασκεί διπλωματία με εργαλείο τα οικονομικά δεδομένα», σχολίασε ο Τζος Λίπσκι, διευθυντικό στέλεχος στο GeoEconomics Center του Atlantic Council, στο Reuters. Η Γκεοργκίεβα τόνισε, βέβαια, πως στο παρελθόν οι δασμοί έχουν οδηγήσει τους εισαγωγείς σε χαμηλότερη κερδοφορία και σε αυξημένες τιμές που πλήττουν τους καταναλωτές.
Καθώς η κυβέρνηση των Ρεπουμπλικανών κλονίζει τη διεθνή τάξη πραγμάτων και την εμπιστοσύνη στην οικονομία των ΗΠΑ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) διαβλέπει ήδη πως το εμπόριο αγαθών θα συρρικνωθεί κατά 0,2% μέσα στο 2025. Σύμφωνα με τους δείκτες εμπιστοσύνης των Financial Times και του Brookings Institution, γνωστοί ως Tiger ή Tracking Indexes for the Global Economic Recovery, σημειώνεται αισθητή επιδείνωση της προοπτικής για την παγκόσμια οικονομία σε σχέση με τη σχετικά σταθερή έναρξη του έτους. «Έχουμε δει ένα τεράστιο σοκ», σχολίασε ο Έσγουαρ Πράσαντ, συνεργάτης του Brookings Institution, στη βρετανική εφημερίδα. «Κάθε ανοικτή οικονομία που στηρίζεται στο εμπόριο θα δεχτεί πιέσεις και επιπλέον επηρεάζεται αρνητικά η εμπιστοσύνη». Στη Γερμανία η απαισιοδοξία για την οικονομία είναι τόσο έντονη, που μία στις τρεις επιχειρήσεις θα εξετάσει περικοπές θέσεων εργασίας, σύμφωνα με το German Economic Institute.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics, Μαρκ Ζάντι, δήλωσε πρόσφατα ότι «δεν γνωρίζω πώς θα μπορέσουμε να την αποφύγουμε», στο CBC News. «Εάν ο Τραμπ δεν αλλάξει τη στάση του για τους δασμούς, τότε οι πιθανότητες μιας ύφεσης ενισχύονται μέσα στο επόμενο εξάμηνο», υπογράμμισε ο Τιού Νάγκγεν της συμβουλευτικής εταιρείας RSM Canada. Αν και δεν διαβλέπουν όλοι μια ύφεση στις ΗΠΑ ή την παγκόσμια οικονομία, τα σενάρια για μετριοπαθέστερους ρυθμούς ανάπτυξης μαζί με τη μεγάλη πτώση των διεθνών χρηματιστηρίων και του δολαρίου ώθησαν τον Τραμπ να στρέψει τα βέλη του στον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed).
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social χθες πως ο Πάουελ οφείλει να μειώσει «ΤΩΡΑ» τα επιτόκια, την ώρα που αυξάνονται οι ανησυχίες για νέες ανατιμήσεις εντός των ΗΠΑ. Οι κεντρικές τράπεζες των υπόλοιπων χωρών, ωστόσο, αναμένεται να χαλαρώσουν τη νομισματική πολιτική τους, για να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις από τους δασμούς του Τραμπ. Μετά την έκτη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) την περασμένη Πέμπτη, έρευνα του Bloomberg καταλήγει στην εκτίμηση πως τα επιτόκια στις οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου θα μειωθούν κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, ενδεχομένως πριν από τα τέλη του έτους.
Οι αλυσιδωτές αντιδράσεις στην παγκόσμια οικονομία από το τσουνάμι δασμών του Τραμπ γίνονται όλο και πιο απρόβλεπτες. Ισχυρές οικονομίες που θίγονται από την επιθετική εμπορική πολιτική των ΗΠΑ εξετάζουν πρόσθετα αντίποινα, πέραν των δασμών, επειδή εισάγουν λιγότερα αμερικανικά προϊόντα, παρά το αντίστροφο. Η Κίνα επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, που δεν είναι μόνο απαραίτητες στην εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και στην αμυντική τεχνολογία των ΗΠΑ. Προειδοποίησε, επίσης, πως θα αντιδράσει εις βάρος τρίτων χωρών εάν τυχόν συνάψουν συμφωνίες με τις ΗΠΑ κατά των οικονομικών της συμφερόντων.
Οι ΗΠΑ έχουν το μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα προϊόντων στον κόσμο, με τον Τραμπ να ισχυρίζεται πως ο κόσμος εκμεταλλεύεται τους Αμερικανούς καταναλωτές και θίγει την εγχώρια μεταποίηση. Ανέβαλε τους αμοιβαίους δασμούς για 90 ημέρες, αλλά διατήρησε τη φορολόγηση όλων των εισαγωγών από την Κίνα με 145%, το οριζόντιο 10% για όλα τα προϊόντα που εισέρχονται στις ΗΠΑ και το 25% στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα.
