Καθώς η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ παλινδρομεί με τους δασμούς και δημιουργεί σύγχυση στις διεθνείς αγορές με την ανάκληση ή το πάγωμά τους λίγα 24ώρα μετά την αναγγελία τους, τα ισχυρά όπλα του Πεκίνου σε μια κλιμακούμενη εμπορική αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα όσο αναλυτές προειδοποιούν για ύφεση στην αμερικανική οικονομία. Το κεντρικό σύστημα στην άσκηση εξουσίας της Κίνας μαζί με τη δυνατότητα να διαφοροποιήσει εφοδιαστικές αλυσίδες και εξαγωγές δίνουν ένα πλεονέκτημα στη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Αν και ο εμπορικός πόλεμος που έχουν κηρύξει οι ΗΠΑ υποβαθμίζει, σαφώς, τις προοπτικές ανάπτυξής της, η Κίνα έχει επίσης το περιθώριο να παρεμβάλει εμπόδια στις ΗΠΑ επειδή παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια προσφορά των σπάνιων γαιών που είναι απαραίτητες για την εξέλιξη των τεχνολογιών αιχμής, όπως είναι η κατασκευή κέντρων επεξεργασίας δεδομένων για την τεχνητή νοημοσύνη ή η παραγωγή μπαταριών για ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα ή ακόμη και πολεμικών αεροσκαφών.
Η εντολή στις αεροπορικές εταιρείες της χώρας να μην παραλάβουν νέες παραγγελίες από την Boeing, τον αμερικανικό όμιλο αεροναυπηγικής, αποτελεί ένα ισχυρό δείγμα των στοχευμένων κινήσεων που μπορεί επιτύχει το Πεκίνο απέναντι σε γενικευμένους δασμούς 145%, που έχει δρομολογήσει ο Τραμπ εις βάρος των κινεζικών εισαγωγών από τις 9 Απριλίου, με τον ίδιο να εξαιρεί στην πορεία ηλεκτρονικά είδη όπως έξυπνα τηλέφωνα, φορητούς υπολογιστές και σέρβερς. Η Boeing είναι εξαιρετικά ευάλωτη αυτήν την περίοδο λόγω των αδύναμων οικονομικών αποτελεσμάτων αλλά και τραγικών περιστατικών που εξέθεσαν έναν αδύναμο εποπτικό μηχανισμό σ’ ότι αφορά την ασφάλεια των αεροσκαφών. Περίπου 10 αεροσκάφη Boeing 737 Max επρόκειτο να παραδοθούν σε αεροπορικές εταιρείες της Κίνας, συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών που είχαν παραγγείλει οι China Southern Airlines Co., Air China Ltd. και Xiamen Airlines Co., σύμφωνα με στοιχεία της Aviation Flights Group. Ορισμένα από τα αεροσκάφη βρίσκονται στη μονάδα της Boeing στο Σιάτλ, ενώ άλλα σε μονάδα του ομίλου στην στην ανατολική Κίνα, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg.
Στους δασμούς 145% του Τραμπ, η Κίνα απάντησε στις ΗΠΑ με δασμούς 125%, αν και η μάχη με τις ΗΠΑ είναι άνιση σε όρους εμπορικών συναλλαγών. Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο αγαθών τις Κίνας με τις ΗΠΑ κινήθηκε πέρσι στα 300 δισ. δολάρια ενώ οι αμερικανικές εξαγωγές στην Κίνα περιορίστηκαν στα 143,5 δισ. δολάρια. Αργά ή γρήγορα, όμως, η Κίνα μπορεί να αντικαταστήσει εισαγωγές από τις ΗΠΑ πιο εύκολα από το αντίστροφο, όπως έδειξε η εξαίρεση που δόθηκε την περασμένη Παρασκευή από τον Τραμπ στα ηλεκτρονικά προϊόντα της Apple και άλλων προϊόντων που παράγονται στην 2η ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Αναλυτές τονίζουν στους Financial Times πως η εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα είναι μεγαλύτερη, επειδή η Κίνα π.χ. μπορεί να προμηθευτεί αγροτικά προϊόντα από άλλες χώρες, όπως σόγια από τη Βραζιλία, ευκολότερα από ό,τι οι ΗΠΑ μπορούν να αντικαταστήσουν ηλεκτρονικά είδη και μηχανήματα.
Οι αγρότες στις ΗΠΑ, ένα σημαντικό μέρος των οποίων ψήφισαν τον Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του περσινού Νοεμβρίου, φοβούνται πως οι δασμοί της Κίνας θα επιδεινώσουν περαιτέρω την αδύναμη θέση στην οποία βρίσκονται από τις αντίξοες συνθήκες που έχουν πλήξει τη σοδειά τους. Ας μην λησμονούμε πως οι αγροτικές περιοχές ήταν αυτές που στήριξαν τον Τραμπ, χαρίζοντάς τους την πλειοψηφία των ψήφων σε πάνω από 430 περιφέρειες. Αυτό σημαίνει πως το 78% των Αμερικανών στην ύπαιθρο στήριξαν τον Τραμπ, σύμφωνα με ανάλυση της Investigate Midwest που δόθηκε στη δημοσιότητα από την Guardian. Οι Ρεπουμπλικάνοι, όμως, εντείνουν τις πιέσεις τους παραγωγούς σόγιας, σιταριού και καλαμποκιού καθώς η μεγαλύτερη αγορά στο εξωτερικό είναι η κινεζική. Πέρσι οι αγροτικές εξαγωγές των ΗΠΑ προς την Κίνα διαμορφώθηκαν στα 23,8 δισ. δολάρια.
Μετά την πρώτη θητεία του Τραμπ, όπου είχαν επιβληθεί αρχικοί δασμοί σε προϊόντα 200 δισ. δολαρίων από την Κίνα, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις μετέφεραν ένα μέρος της παραγωγής στο Βιετνάμ και την Καμπότζη. Κατά συνέπεια, το εμπορικό πλεόνασμα του Βιετνάμ με τις ΗΠΑ σκαρφάλωσε πέρσι στο ιστορικό υψηλό των 123,5 δισ. δολαρίων. Αν και ο Τραμπ ανέστειλε για 90 ημέρες «αμοιβαίους δασμούς» 46% εις βάρος του Βιετνάμ, παραμένει αβέβαιο για το τι έπεται στο άμεσο μέλλον. Πάντως, ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζίνπινγκ έχει ήδη προσεγγίσει το Βιετνάμ για να «αντιταχθούν από κοινού στον μονομερή εκφοβισμό» του Αμερικανού ομολόγου του. Κάτω από αυτήν την παράδοξη συγκυρία, όπου οι ΗΠΑ αποστρέφονται ιστορικούς συμμάχους και κηρύττουν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, η Κίνα προβάλλεται ως κόμβος σταθερότητας στην Ασία.
Ένα από τα πλεονεκτήματα της Κίνας είναι πως ελέγχει το 90% της παγκόσμιας ικανότητας στην επεξεργασία σπάνιων γαιών και το 60% των αποθεμάτων ανά τον κόσμο. Παρόλο που οι ΗΠΑ διαθέτουν σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές για την κάλυψη των αναγκών τους. Μεταξύ 2020 και 2023, περίπου το 70% των εισαγωγών σπάνιων γαιών των ΗΠΑ προήλθε από την Κίνα. Ενώ η άμεση εξάρτηση των ΗΠΑ από τις εισαγωγές σπάνιων γαιών από την Κίνα έχει μειωθεί ελαφρώς, η εξάρτηση από την κινεζική τεχνογνωσία στην επεξεργασία παραμένει πολύ υψηλή, δημιουργώντας σημαντικές ευπάθειες για την αμερικανική οικονομία και την εθνική ασφάλεια. Η προεδρία του Τραμπ έχει δεσμευτεί πως θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης αλλά μια εμπορική αντιπαράθεση με την Κίνα θα τον εμποδίσει να υλοποιήσει την υπόσχεση αυτή.
