Ο Φρίντριχ Μερτς έκλεισε συμφωνία για σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες. Έτσι, ανοίγει ο δρόμος για να γίνει καγκελάριος της Γερμανίας ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών, σε μια περίοδο οξείας εσωτερικής και γεωπολιτικής αναταραχής.
Το μπλοκ CDU/CSU του Μερτς και το SPD βρήκαν επαρκή κοινό τόπο για μια κυβερνητική συμμαχία. Η συμφωνία των 146 σελίδων — με τίτλο «Ευθύνη για τη Γερμανία» — πρέπει ακόμη να εγκριθεί από τα μέλη του SPD, πράγμα που σημαίνει ότι ο Μερτς δεν αναμένεται να διαδεχθεί τον Όλαφ Σολτς πριν τις αρχές Μαΐου.
«Η Γερμανία αποκτά μια κυβέρνηση με ικανότητα και δύναμη να ενεργήσει», δήλωσε ο Μερτς σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο. «Δεν γνωρίζουμε ακόμη προς ποια κατεύθυνση θα αλλάξει η διεθνής κατάσταση, αλλά σήμερα το μήνυμά μας είναι πιο ξεκάθαρο: θέλουμε και θα συμβάλουμε στη διαμόρφωση αυτής της αλλαγής.»
Ήδη αντιμέτωπα με πτωτική στήριξη στις ταραγμένες εβδομάδες μετά τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, τα κόμματα δέχονται έντονες πιέσεις να παράγουν αποτελέσματα — πιέσεις που εντάθηκαν μετά την επιβολή ευρείας κλίμακας δασμών από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ την Τετάρτη.
Τα κόμματα του συνασπισμού προσπαθούν να αποφύγουν την κλιμάκωση της εμπορικής σύγκρουσης και στοχεύουν σε μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ «στην μεσοπρόθεσμη περίοδο», σύμφωνα με τη συμφωνία συνασπισμού. Οι προστατευτικές πολιτικές του μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου της Γερμανίας θα δυσκολέψουν τις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης να αναζωογονήσει τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η οποία έχει συρρικνωθεί για δύο συνεχόμενα έτη. Η επόμενη κυβέρνηση στοχεύει επίσης στην ενίσχυση του στρατού και της εσωτερικής ασφάλειας απέναντι στην ρωσική επιθετικότητα και στην καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, η οποία έχει εντείνει τις κοινωνικές διαιρέσεις.
Γερμανία: Καγκελάριος ο Μερτς και 10 από τα 17 υπουργεία για τους Συντηρητικούς
Στη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου, οι συντηρητικοί θα ελέγχουν 10 από τα 17 υπουργεία, καθώς και την εκλογή του Μερτς ως καγκελάριου. Αν και περίπου τα μισά από τα πόστα καταλαμβάνονται από γυναίκες, οι πιο σημαντικές θέσεις ανατέθηκαν σε άνδρες, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg.
Το SPD θα έχει πέντε μέλη στο υπουργικό συμβούλιο. Ο Λαρς Κλινγκμπάιλ, συν-ηγέτης του SPD, αναμένεται να αναλάβει υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, δήλωσαν τα άτομα, που ζήτησαν να μην αποκαλυφθούν πριν από μια επίσημη δήλωση. Ο Μπόρις Πιστόριους του SPD θα συνεχίσει ως υπουργός Άμυνας. Ο Κάρστεν Λίνεμαν από το CDU θα αναλάβει υπουργός Οικονομίας και ο Γιοχάν Βάντεφουλ θα επιβλέπει τις εξωτερικές υποθέσεις της Γερμανίας.
«Ζούμε την αναδιοργάνωση του κόσμου», δήλωσε ο Κλινγκμπάιλ. «Αυτές οι ώρες, οι μέρες και οι μήνες θα αποφασίσουν ποιος ρόλος θα παιχτεί στην αναδιαμόρφωση του κόσμου.»
Μετά την εξασφάλιση της δεύτερης θέσης από το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία στις εθνικές εκλογές, μπροστά από το SPD στην τρίτη θέση, ο συνδυασμός των δύο παραδοσιακών κεντρικών δυνάμεων της χώρας ήταν η μόνη βιώσιμη επιλογή για μια κεντρώα συμμαχία. Η λεγόμενη «Μεγάλη Συμμαχία» των συντηρητικών με τους Σοσιαλδημοκράτες ήταν κάποτε σπάνια, αλλά τώρα αποτελεί την πέμπτη τέτοια συμμαχία από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τρεις από αυτές να σχηματίζονται υπό την πρώην συντηρητική καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ.
Η αποστολή του Μερτς να σχηματίσει κυβέρνηση με το SPD έγινε σημαντικά ευκολότερη μετά τη συμμαχία τους με τους Πράσινους τον περασμένο μήνα, προκειμένου να περάσουν ένα τεράστιο πακέτο δαπανών χρηματοδοτούμενο από χρέος, για να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ σε άμυνα και υποδομές. Παρόλα αυτά, οι διαφωνίες για τους φόρους και τη μετανάστευση είχαν μπλοκάρει τις συνομιλίες τις τελευταίες εβδομάδες.
Ορισμένα ζητήματα θα αντιμετωπιστούν μόλις αναλάβουν οι κομματικοί εταίροι την εξουσία, και ο Μερτς δήλωσε ότι τα κόμματα συμφώνησαν να πραγματοποιούν μηνιαίες συναντήσεις για να αναζητούν κοινό έδαφος και να αποφεύγουν τις δημόσιες διαμάχες, οι οποίες υπονόμευσαν την κυβέρνηση Σολτς.
Η επιδρομή των δασμών του Τραμπ έκανε τη συμφωνία συνασπισμού ακόμη πιο επείγουσα, με τους ευρωπαϊκούς εταίρους της Γερμανίας και άλλες χώρες να στρέφονται στο Βερολίνο για ηγεσία προκειμένου να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας αναταραχής. Ο καθολικός δασμός 20% στις εισαγωγές από την ΕΕ τέθηκε σε εφαρμογή τη νύχτα, προκαλώντας νέες αναταράξεις στις παγκόσμιες αγορές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να παρουσιάσει ένα προσχέδιο πιθανών αντιμέτρων στις αρχές της επόμενης εβδομάδας.
Στο εσωτερικό μέτωπο, ο Μερτς βρίσκεται υπό πίεση να τηρήσει την υπόσχεσή του να αμβλύνει τη στήριξη προς την AfD. Το εθνικιστικό κόμμα έχει κερδίσει πόντους με τους ψηφοφόρους για τη σκληρή του στάση απέναντι στη μετανάστευση και τις τελευταίες ημέρες έχει φτάσει στο ίδιο επίπεδο με το CDU/CSU σε ορισμένες δημοσκοπήσεις, με ποσοστά γύρω στο 25%.
Καθώς οι συνομιλίες για τον συνασπισμό προχωρούσαν, ο Μερτς αντιμετώπισε επίσης κριτική από το εσωτερικό του μπλοκ CDU/CSU. Κάποιοι τον κατηγόρησαν ότι έκανε υπερβολικές παραχωρήσεις προς το SPD ή ότι δεν επέβαλε κάποιες από τις βασικές πολιτικές των συντηρητικών.
Παρά τη πιθανή δυσαρέσκεια για τη διάρθρωση του υπουργικού συμβουλίου, αναμένεται ευρέως ότι τα μέλη του SPD θα στηρίξουν τον συνασπισμό, καθώς η απόρριψη του θα έβαζε τη Γερμανία σε μια νέα περίοδο αβεβαιότητας και θα μπορούσε να ενισχύσει τη στήριξη στην AfD. Τα μέλη του CDU/CSU δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου για τη συμφωνία.
Μόλις το SPD στηρίξει τη συμφωνία, ο Μερτς θα μπορέσει να εκλεγεί καγκελάριος από τους βουλευτές στην κάτω βουλή του κοινοβουλίου και να ορκιστεί μαζί με το υπουργικό του συμβούλιο από τον Πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ λίγο αργότερα.
Γερμανία: Ένεση 2 δισ. από φόρο στις τράπεζες για ενίσχυση ΜμΕ
Η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας θα χρησιμοποιήσει τα έσοδα από φόρο που επιβάλλεται στις τράπεζες για την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ).
Αυτό το μέτρο εντάσσεται στις πολιτικές της κυβέρνησης για την ενίσχυση των ΜμΕ, οι οποίες θεωρούνται κρίσιμες για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Ο φόρος στις παραδοσιακές τράπεζες, που είχε θεσπιστεί για να καλύψει τα έξοδα της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα, θα κατευθυνθεί προς την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αντιμετωπίζουν προκλήσεις λόγω της τρέχουσας οικονομικής αστάθειας και των αυξημένων λειτουργικών εξόδων, αναφέρει το Bloomberg.
Η κυβέρνηση σκοπεύει να αξιοποιήσει τα κεφάλαια αυτά που πλήρωσαν οι τράπεζες σε ένα ταμείο διάσωσης μετά την χρηματοπιστωτική κρίση για την προσφορά βοήθειας και χρηματοδότησης στις ΜμΕ, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητά τους στην παγκόσμια αγορά.
Η απόφαση αποτελεί μέρος μιας συμφωνίας συνασπισμού που επιτεύχθηκε την Τετάρτη και ανοίγει τον δρόμο για τον Φρίντριχ Μερτς, ηγέτη του συντηρητικού μπλοκ CDU/CSU της Γερμανίας, να αναλάβει τη θέση του καγκελάριου.
Τα χρήματα θα μεταφερθούν σε ένα ταμείο «που θα παρέχει έως 10 δισ. ευρώ σε μόχλευση μετοχικού και χρεωστικού κεφαλαίου για τη ψηφιακή και κλιματικά ουδέτερη μετάβαση μεγάλων γερμανικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων με περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά κεφαλαίων», σύμφωνα με τη συμφωνία συνασπισμού.
Οι δανειστές είχαν διαφωνήσει με την κυβέρνηση για πολλά χρόνια σχετικά με το αν τα χρήματα θα πρέπει να επιστραφούν, καθώς το ταμείο διάσωσης έγινε άχρηστο όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε μια λύση σε επίπεδο μπλοκ. Η Deutsche Bank AG και η UniCredit SpA ήταν μεταξύ των εταιρειών που μήνυσαν την γερμανική εποπτική αρχή για το θέμα.
Αντιδράσεις στην ανακοίνωση της προγραμματικής συμφωνίας
Ανάμικτες είναι οι αντιδράσεις στην προγραμματική συμφωνία που ανακοίνωσαν νωρίτερα σήμερα η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), μόλις 45 ημέρες μετά τη διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών.
Η αρχηγός των Πρασίνων Φραντσίσκα Μπράτνερ έκανε λόγο για «μεγάλη απογοήτευση», τονίζοντας ότι το κυβερνητικό πρόγραμμα που ανακοινώθηκε είναι «ηρεμιστικό χάπι, την στιγμή που η Ευρώπη χρειάζεται τονωτική ένεση». Είναι θλιβερό να βλέπει κανείς ότι ο αρχηγός του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) Φρίντριχ Μερτς δεν έχει τίποτα από τον Κόνραντ Αντενάουερ και καθόλου θάρρος, πρόσθεσε η κυρία Μπράντνερ, η οποία μίλησε ακόμη για έλλειψη πολιτικής για τους νέους, αλλά και για απουσία πρόβλεψης χρηματοδότησης για κάθε απόφαση.
Ως «κείμενο συνθηκολόγησης» του Φρίντριχ Μερτς περιέγραψε το κυβερνητικό πρόγραμμα η αρχηγός της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) Αλίς Βάιντελ, υποστηρίζοντας ότι ο αρχηγός του CDU «παραδόθηκε στο SPD» και «δεν τήρησε καμία προεκλογική του υπόσχεση», ενώ η συμφωνία δεν αντιμετωπίζει τις σημαντικές προκλήσεις της χώρας.
Από την Αριστερά, η αρχηγός Ινές Σβέρντνερ χαρακτήρισε την προγραμματική συμφωνία αποτέλεσμα «άγνοιας και απελπισίας, χωρίς φαντασία ή κοινωνική πυξίδα» και εκτίμησε ότι αυτή η πολιτική θα ανοίξει τον δρόμο για την ακροδεξιά.
Η αρχηγός της Συμμαχίας Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) προέβλεψε «ύφεση Μερτς» («Merzession») και σχολίασε ότι η συμφωνία των κομμάτων δεν δίνει απαντήσεις στην οικονομική κρίση.
Από την πλευρά της οικονομίας, η Ένωση Γερμανικών Οικοδομικών Επιχειρήσεων εξέφρασε την ικανοποίησή της για την ίδρυση υπουργείων Συγκοινωνιών και Δόμησης, εκτιμώντας ότι η ισχυροποίηση των δύο τομέων σε πολιτικό επίπεδο θα ωφελήσει τον κλάδο. Η Ένωση Οικογενειακών Επιχειρήσεων από την πλευρά της αναφέρει σε ανακοίνωσή της ότι οι αποφάσεις παραπέμπουν σε μοντέλο «συνέχεια ως έχει» και εκτιμά ότι δεν υλοποιείται η προαναγγελθείσα «οικονομική καμπή». Η Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων επαινεί τους μελλοντικούς οικονομικούς εταίρους θεωρώντας ότι «δίνουν ώθηση» στις νέες εταιρίες με τις αποφάσεις τους, ενώ ο επικεφαλής της Ένωσης Επιχειρήσεων Πληροφορικής Bitkom, Ραλφ Βίντερκρεστ, στάθηκε στην ίδρυση υπουργείου για την Ψηφιακή Μετάβαση και τον Εκσυγχρονισμό του Κράτους, μιλώντας για «ορόσημο» και «μήνυμα αλλαγής» από τη νέα κυβέρνηση. Η Κεντρική Ένωση Γερμανικών Βιοτεχνιών βλέπει την συμφωνία ως «αποτελεσματικό φάρμακο, αλλά πικρό χάπι». «Πολλά πράγματα θα μπορούσαν να βελτιωθούν, αλλά το εάν αυτό τελικά θα οδηγήσει σε πραγματική οικονομική ανάκαμψη, μένει να φανεί», δήλωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Γιεργκ Ντίτριχ.
Η επικεφαλής των «σοφών» της γερμανικής οικονομίας Μόνικα Σνίτσερ χαιρέτισε την ταχεία επίτευξη συμφωνίας, χαρακτηρίζοντάς την «σωστή και σημαντική ενόψει των παγκόσμιων οικονομικών εξελίξεων». Η κυρία Σνίτσερ επαίνεσε τις πρωτοβουλίες για μείωση της γραφειοκρατίας και μεγαλύτερη ευελιξία της αγοράς εργασίας, σημείωσε ωστόσο ότι λείπει «η επειγόντως αναγκαία συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση προκειμένου να διατηρηθεί το σύστημα οικονομικά βιώσιμο». Στο ίδιο πνεύμα, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank για την Γερμανία Ρόμπιν Βίνκλερ επαίνεσε επίσης την ταχύτητα επίτευξης συμφωνίας, σχολίασε όμως ότι λείπουν βασικές μεταρρυθμίσεις, μεταξύ των οποίων και στο συνταξιοδοτικό. «Οι συμφωνημένες επενδύσεις στις υποδομές πρέπει να υλοποιηθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα προκειμένου να μετριαστεί το επικείμενο εμπορικό σοκ και να αποτραπεί η τρίτη συνεχόμενη χρονιά ύφεσης», ανέφερε ακόμη ο κ. Βίνκλερ.
