Οι εταιρείες έχουν δεσμευτεί να επενδύσουν τουλάχιστον 1,9 τρισ. δολάρια στις ΗΠΑ από την έναρξη της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά θα μπορούσαν να απειληθούν από τον πόλεμο των δασμών. Εταιρείες όπως η Apple, η Stellantis, η SoftBank και η Hyundai έχουν ανακοινώσει σημαντικά επενδυτικά σχέδια, όμως αναλυτές επισημαίνουν ότι οι δασμοί αυξάνουν το κόστος παραγωγής, εντείνουν την αβεβαιότητα και ενδέχεται να οδηγήσουν σε μειωμένη επενδυτική διάθεση.
Οι επενδυτικές δεσμεύσεις από εταιρείες του εξωτερικού και των ΗΠΑ έχουν φθάσει τα 1,9 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times. Αυτό συγκρίνεται με 910 δισ. δολάρια ιδιωτικών επενδύσεων στη μεταποίηση που ανακοινώθηκαν από την έναρξη της προεδρίας του Τζο Μπάιντεν έως τον Οκτώβριο του 2024, σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ.
Οι τελευταίες δεσμεύσεις περιλαμβάνουν από 100 δισ. δολάρια από τη SoftBank, η οποία ανέλαβε τη δέσμευση τον Δεκέμβριο, και την κατασκευάστρια εταιρεία τσιπ TSMC, 20 δισ. δολάρια από τον γαλλικό ναυτιλιακό όμιλο CMA CGM, δέσμευση 500 δισ. δολαρίων από την Apple και 5 δισ. δολάρια από την αυτοκινητοβιομηχανία Stellantis.
Ωστόσο, πολλές από τις υποσχέσεις προέρχονται από επιχειρήσεις με παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού που είναι ευάλωτες στους σαρωτικούς δασμούς που έχει ανακοινώσει ο Τραμπ εναντίον εμπορικών εταίρων, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Ινδίας και της ΕΕ.
Η Τερέζα Φορτ, αναπληρώτρια καθηγήτρια και εμπειρογνώμονας διεθνούς εμπορίου στο Dartmouth College, δήλωσε ότι η ζημία από τους δασμούς του Τραμπ θα ξεπεράσει κατά πολύ τις υποσχέσεις για επενδύσεις ύψους 1,9 τρισ. δολαρίων που έχουν ήδη δοθεί: «Το μέγεθος της αβεβαιότητας που έχει εισάγει στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα σημαίνει ότι κανείς δεν είναι σε θέση να κάνει μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Σίγουρα θα καταστήσει τις ΗΠΑ ένα λιγότερο ελκυστικό μέρος για επενδύσεις».
Ο Τραμπ δήλωσε στα τέλη Μαρτίου ότι τα χρήματα «εισρέουν» λόγω των εμπορικών πολιτικών του. Αλλά αφού παρουσίασε δασμούς 20% στις εισαγωγές της ΕΕ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε τις εταιρείες να διακόψουν τις αμερικανικές επενδύσεις, καθώς η κυβέρνησή του συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την απάντηση της ΕΕ.
«Τι μήνυμα θα στέλναμε έχοντας μεγάλους ευρωπαϊκούς παίκτες που επενδύουν δισεκατομμύρια ευρώ στην αμερικανική οικονομία τη στιγμή που οι ΗΠΑ μας χτυπούν;» δήλωσε ο Μακρόν, καλώντας τις βιομηχανίες να απέχουν επίσης από την προσπάθεια να διαπραγματευτούν εξαιρέσεις με την Ουάσιγκτον.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ιαπωνίας δήλωσε τη Δευτέρα ότι ο πρωθυπουργός Shigeru Ishiba «εξέφρασε έντονες ανησυχίες ότι τα μέτρα δασμών από τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν την επενδυτική ικανότητα των ιαπωνικών εταιρειών» σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τραμπ. Η Ιαπωνία είναι η κορυφαία πηγή ξένων επενδύσεων στις ΗΠΑ.
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι προστατευτικές πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν να επιταχύνουν τις επενδύσεις στην αμερικανική παραγωγή, καθώς οι χώρες προσπαθούν να κερδίσουν παραχωρήσεις. Νωρίτερα φέτος το Ινστιτούτο Ερευνών Capgemini εκτίμησε ότι οι αμερικανικές εταιρείες αναμένεται να δαπανήσουν 1,1 τρισ. δολάρια για την επανατοποθέτηση της παραγωγής στις ΗΠΑ τα επόμενα τρία χρόνια, από 750 δισ. δολάρια που προβλέπονταν το 2024.
Ωστόσο, ο Scott Lincicome, αντιπρόεδρος της δεξαμενής σκέψης Cato Institute της ελεύθερης αγοράς, δήλωσε ότι η μείωση των εταιρικών κερδών, το υψηλότερο κόστος παραγωγής και η επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας ως αποτέλεσμα των δασμών θα μπορούσαν να επηρεάσουν την επενδυτική διάθεση.
«Όποιος είχε το σχέδιο να χρησιμοποιήσει αυτές τις [επενδυτικές] ανακοινώσεις για να εξαφανίσει ή να επιβραδύνει τους δασμούς, αποδείχθηκε αρκετά λανθασμένος», δήλωσε ο Lincicome. «Είναι αδύνατο να δούμε τους δασμούς που ανακοινώθηκαν ως κάποιο είδος συστηματικού σχεδίου για την πρόκληση μακροπρόθεσμων επενδύσεων».
Η Stellantis, η οποία κατασκευάζει τα φορτηγά Jeep και Ram, έχει ήδη δηλώσει ότι θα απολύσει 900 εργαζομένους σε πέντε εργοστάσια στις ΗΠΑ και θα διακόψει προσωρινά την παραγωγή στον Καναδά και το Μεξικό ως αποτέλεσμα της αβεβαιότητας για τους δασμούς.
Οι εμπειρογνώμονες σημείωσαν τη δυσκολία να προσδιοριστεί πόσα από τα δεσμευμένα ποσά ήταν νέα, καθώς και να προβλεφθεί πόσα από αυτά θα συμβούν. Οι υποσχέσεις που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής θητείας του Τραμπ περιλάμβαναν ορισμένες επενδύσεις που είχαν ήδη προγραμματιστεί, ενώ δεν είναι σαφές πόσες από αυτές που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπάιντεν υλοποιήθηκαν.
«Αυτές οι επενδυτικές ανακοινώσεις, που έρχονται τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα της νέας επερχόμενης διοίκησης», δήλωσε ένας Αμερικανός ακαδημαϊκός που επικεντρώνεται στη διοίκηση, σημειώνοντας ότι ο οικονομικός σχεδιασμός γινόταν σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Η Apple ανακοίνωσε επενδύσεις ύψους 500 δισ. δολαρίων τον Φεβρουάριο, αλλά έχασε περισσότερα από 300 δισ. δολάρια στην αξία της αγοράς μετά την παρουσίαση των δασμών του Τραμπ, οι οποίοι θα πλήξουν τους κόμβους προμηθειών και παραγωγής της στην Ασία. Η Apple επενδύει ήδη σημαντικά στις ΗΠΑ, οπότε δεν είναι σαφές πόσο μπορεί να αποδοθεί στον Τραμπ.
Η Hyundai της Νότιας Κορέας υποσχέθηκε ότι θα δαπανήσει 21 δισ. δολάρια σε διάστημα τριών ετών για να επεκτείνει την παραγωγή αυτοκινήτων και την επιχείρηση χάλυβα στις ΗΠΑ και να δημιουργήσει 100.000 θέσεις εργασίας. Παρά ταύτα, τα αυτοκίνητα ξένης κατασκευής που πωλούνται στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν πλέον δασμό 25 τοις εκατό.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης πρόσθετο δασμό 25 τοις εκατό σε όλες τις εισαγωγές από τη Νότια Κορέα.
Η SoftBank, της οποίας ηγείται ο διευθύνων σύμβουλος Masayoshi Son, δήλωσε ότι ξεπέρασε την υπόσχεση των 50 δισ. δολαρίων που έδωσε μετά την πρώτη νίκη του Τραμπ το 2016, δημιουργώντας περισσότερες από 50.000 θέσεις εργασίας, αν και απέλυσε κόσμο κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ο Kirk Boodry, αναλυτής της Astris Advisory, δήλωσε ότι η SoftBank θα μπορούσε να αναγκαστεί να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία εάν οι δασμοί προκαλούσαν παρατεταμένη ύφεση στην αγορά – όπως έγινε το 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
