Οι πρόσφατες ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για νέους δασμούς σε εισαγώμενα αγαθά, αλλά και οι προειδοποιήσεις για εμπορικό πόλεμο, φέρνουν νέα κύματα αναστάτωσης στις αγορές και στην καθημερινότητα των πολιτών. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν, αλλά πώς θα επηρεαστούν τα πορτοφόλια των καταναλωτών και οι στρατηγικές των επενδυτών από αυτές τις εμπορικές πολιτικές.
Οι δασμοί, αν και αρχικά στοχεύουν σε ξένους παραγωγούς, τελικά επιβαρύνουν αναπόφευκτα και τους καταναλωτές. Αυξήσεις στις τιμές ειδών πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα και τα ρούχα, καθώς και σε αυτοκίνητα και οικιακές συσκευές, γίνονται ήδη αισθητές. Οι επιχειρήσεις μετακυλούν το κόστος στον τελικό καταναλωτή, ενώ ταυτόχρονα η υψηλή νομισματική πολιτική δυσκολεύει τη χορήγηση δανείων και την κατανάλωση.
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι προτεινόμενοι νέοι δασμοί του Τραμπ θα μπορούσαν να προσθέσουν κατά μέσο όρο πάνω από 2.000 δολάρια στις ετήσιες δαπάνες ενός νοικοκυριού. Οι αυξημένες τιμές οδηγούν πολλούς να καθυστερούν μεγάλες αγορές ή να επιλέγουν την επισκευή αντί για την αντικατάσταση προϊόντων.
Επενδυτικές στρατηγικές εν μέσω αβεβαιότητας
Η αβεβαιότητα που προκαλείται από τους δασμούς αντανακλάται και στις αγορές. Ο δείκτης S&P 500 έχει αρχίσει να εμφανίζει τάσεις διόρθωσης, ενώ ο Nasdaq εισήλθε πρόσφατα σε bear market. Οι επενδυτές καλούνται να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους, να επανεκτιμήσουν τον κίνδυνο και να αναζητήσουν πιο ανθεκτικά χαρτοφυλάκια.
Ορισμένοι ειδικοί προτείνουν μεγαλύτερη διαφοροποίηση με τοποθετήσεις σε διεθνείς αγορές – ειδικά σε Ιαπωνία και Ευρώπη – αλλά και σε τομείς που ευνοούνται από τις γεωπολιτικές συνθήκες, όπως η αμυντική βιομηχανία και η ενέργεια (π.χ. πυρηνική).
Παρά τη γενική νευρικότητα, υπάρχουν επενδυτές που παραμένουν αισιόδοξοι μακροπρόθεσμα. Η προσέγγιση «buy the dip» — δηλαδή η αγορά μετοχών σε περιόδους πτώσης — παραμένει δημοφιλής, αλλά απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό. Ο Μάικλ Σόνεφελντ, διευθύνων σύμβουλος της Tiger 21, εξηγεί ότι η μέθοδός του βασίζεται στην τοποθέτηση κεφαλαίων σε διαδοχικά επίπεδα πτώσης του S&P 500 (π.χ. -10%, -15%, -20%), ώστε να μειωθεί ο μέσος όρος κόστους και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος.
Καταναλωτές σε αναμονή
Από την πλευρά των καταναλωτών, πολλοί μεταθέτουν αγορές υψηλού κόστους, ενώ άλλοι στρέφονται σε πιο οικονομικές λύσεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα πελάτη συμβούλου, ο οποίος, σύμφωνα με το Bloomberg, αντί να αγοράσει καινούργιο αυτοκίνητο αξίας $72.000, επέλεξε να επενδύσει $8.000 για ανακαίνιση του παλιού του οχήματος. Η προσεκτική διαχείριση των χρημάτων αποτελεί πλέον βασικό κριτήριο.
Η οικονομική αναστάτωση ανοίγει και παράθυρα ευκαιριών. Πολλοί χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι προτείνουν την αξιοποίηση της περιόδου για μετατροπές παραδοσιακών IRA σε Roth IRA. Λόγω χαμηλότερης αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων, ο φόρος μετατροπής είναι μειωμένος, ενώ τα μελλοντικά κέρδη απολαμβάνουν φοροαπαλλαγή.
Η ψυχολογία της αγοράς
Σε ένα κλίμα διαρκών πολιτικών και οικονομικών ανατροπών, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η ψυχραιμία είναι το πιο ισχυρό «όπλο». Οι μεταβλητότητες είναι φυσικές σε περιόδους αναπροσαρμογών, και η μακροπρόθεσμη προοπτική παραμένει η πιο αποτελεσματική στρατηγική για όσους μπορούν να την αντέξουν.
Όπως σημειώνει ο Σόνεφελντ, «δεν πρέπει να αντιδρούμε με πανικό σε κάθε πτώση. Αντίθετα, πρέπει να σχεδιάζουμε εκ των προτέρων πώς θα κινηθούμε όταν συμβεί». Η εστίαση σε ό,τι μπορεί να ελεγχθεί – όπως η κατανομή των επενδύσεων, οι αγορές προϊόντων και η φορολογική προετοιμασία – είναι το κλειδί για να διατηρηθεί η σταθερότητα σε ταραγμένες εποχές.
