Ο Ντόναλντ Τραμπ κάνει επιτέλους πράξη τις προεκλογικές του υποσχέσεις να «χτίσει ένα τείχος» -αλλά αντί για χαλύβδινο φράχτη κατά μήκος των μεξικανικών συνόρων, θα κατασκευαστεί από δασμούς και θα περικλείει ολόκληρες τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέρει σε ανάλυσή του ο Guardian.
Στη μαχητική και τυπικά φλύαρη ομιλία του από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου την Τετάρτη, ο Τραμπ παρουσίασε τα σχέδιά του για οριζόντιους φόρους στις εισαγωγές, που θα κυμαίνονται από 10% έως και πάνω από 40%, αναφέρει το δημοσίευμα.
Ο πρόεδρος υποσχέθηκε «απελευθέρωση», ωστόσο ο άμεσος αντίκτυπος είναι πιο πιθανό να είναι η αύξηση των τιμών για τους Αμερικανούς αγοραστές και αβεβαιότητα για τις επιχειρήσεις, επιδεινώνοντας μια οικονομική επιβράδυνση που μπορεί να βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Έξω από το τείχος, οι χώρες θα επηρεαστούν ανάλογα με το πόσο εξαρτώνται οι οικονομίες τους από τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ -και πόσο εκτεθειμένες είναι στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα. Για ορισμένες, είναι πιθανό να είναι καταστροφικές.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα ανακουφιστεί που θα επιβαρυνθεί μόνο με το ελάχιστο 10% μετά τη γοητευτική επίθεση του Κιρ Στάρμερ, ενώ η Ε.Ε. μπορεί να φοβόταν χειρότερα από το 20%. Για ορισμένες χώρες ο Τραμπ περιέγραψε πολύ υψηλότερους συντελεστές: 46% για το Βιετνάμ, 49% για την Καμπότζη και 29% για το Πακιστάν, για παράδειγμα.
Οι ακριβείς επιπτώσεις των σαρωτικών δασμών αυτής της ιστορικής κλίμακας είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Ένας παράγοντας είναι το πώς θα αντιδράσουν οι αντίπαλες οικονομίες: οι ανταποδοτικοί δασμοί τείνουν να χειροτερεύουν μια κακή κατάσταση, αν και μπορεί να έχουν βραχυπρόθεσμο πολιτικό νόημα, αναφέρει ο Guardian.
Ένα άλλο ερώτημα είναι αν το δολάριο μπορεί να ανατιμηθεί, αμβλύνοντας κάπως το πλήγμα για τους εισαγωγείς των ΗΠΑ. Αυτό μπορεί να περιορίσει την επίδραση στις τιμές, οι οποίες διαφορετικά αναμένεται να αυξηθούν, καθώς αυξάνεται το κόστος εισαγωγής προϊόντων και υλικών.
Η κύρια πρόκληση για την εκτίμηση του ακριβούς αντίκτυπου των σχεδίων, ωστόσο, είναι ότι η δήλωση του Τραμπ δεν σηματοδότησε το τέλος της περιόδου βαθιάς οικονομικής αβεβαιότητας που ξεκίνησε όταν έφτασε στον Λευκό Οίκο -το αντίθετο μάλιστα.
Αντιθέτως, πυροδότησε το εναρκτήριο λάκτισμα μιας νέας και εγγενώς απρόβλεπτης αναμέτρησης, κατά την οποία οι κυβερνήσεις θα απαντήσουν με τους δικούς τους τιμωρητικούς δασμούς -την ίδια στιγμή που θα διαπραγματεύονται σκληρά για να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν εξαιρέσεις.
Όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι υπουργοί ελπίζουν να εξασφαλίσουν μια «οικονομική συμφωνία», η οποία φαίνεται να περιλαμβάνει ελαφρύνσεις για την αμερικανική μεγάλη τεχνολογία και χαμηλότερους δασμούς στις εισαγωγές τροφίμων, οι συνομιλίες αυτές είναι πιθανό να έχουν τις δικές τους οικονομικές συνέπειες. Και παραμένει ασαφές πόσο δεκτικός είναι πιθανό να είναι ο Τραμπ στην πειθώ, σημειώνει το δημοσίευμα.
Από τη μία πλευρά, φαίνεται να απολαμβάνει το «θέατρο» της χρήσης των δασμών για να απαιτήσει παραχωρήσεις πολιτικής, τις οποίες μπορεί στη συνέχεια να παρουσιάσει ως μια νικηφόρα συμφωνία. Οι παρατηρητές του Τραμπ έχουν μερικές φορές υποστηρίξει ότι μια δραματική πτώση των τιμών των μετοχών θα μπορούσε να οδηγήσει τον πρόεδρο να υποχωρήσει από την πιο σκληρή εκδοχή της πολιτικής. Η εκπρόσωπος Τύπου του, Καρολίν Λέβιτ, επέμεινε την Τρίτη ότι η Wall Street «θα είναι μια χαρά» ως αποτέλεσμα του πακέτου δασμών.
Αλλά σε άλλες στιγμές, ο Τραμπ φάνηκε να υπονοεί ότι μια μικρή αναταραχή στην αγορά μπορεί να είναι μέρος του σχεδίου. «Υπάρχει μια μεταβατική περίοδος, διότι αυτό που κάνουμε είναι πολύ μεγάλο», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Fox News -στην οποία αρνήθηκε επίσης να αποκλείσει μια ύφεση.
Υπάρχει επίσης το μικρό θέμα των εσόδων που ελπίζει να συγκεντρώσει η κυβέρνηση από τους δασμούς, τα οποία θέλει να χρησιμοποιήσει για να χρηματοδοτήσει τις φορολογικές ελαφρύνσεις. Ο εμπορικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Πίτερ Ναβάρο, έχει προτείνει ότι οι εισφορές θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν το εξαιρετικό ποσό των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων (460 δισεκατομμυρίων λιρών) ετησίως: δύσκολα συνάδει με το να προσφέρονται ελαφρύνσεις σε κάθε μεγάλη οικονομία που χτυπάει την πόρτα.
Η υποχώρηση θα υπονόμευε, επίσης, έναν άλλον από τους ενίοτε αντιφατικούς στόχους του Τραμπ: να πείσει τις επιχειρήσεις να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας στη μεταποίηση, μέσα στο καταφύγιο του δασμολογικού τείχους.
Όπως είπαν επανειλημμένα οι «σαστισμένοι ειδικοί του εμπορίου κατά την προετοιμασία αυτού που ο Τραμπ αποκάλεσε «ημέρα απελευθέρωσης», και πιθανότατα θα συνεχίσουν να λένε μετά το outing του Τραμπ στον Κήπο των Ρόδων, το να μαντέψει κανείς τι θα συμβεί στη συνέχεια είναι σχεδόν αδύνατον.
Ανησυχητική αβεβαιότητα, κίνδυνος «ύφεσης του Τραμπ»
Όλα αυτά δημιουργούν ένα ανησυχητικό επίπεδο αβεβαιότητας -το οποίο μισούν οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις. Οι μετρήσεις της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις ΗΠΑ έχουν ήδη διολισθήσει απότομα. Παράλληλα με τις εβδομάδες των πρωτοσέλιδων για τα διφορούμενα σχέδια δασμών, οι δεκάδες χιλιάδες απότομες κυβερνητικές απολύσεις που έγιναν από το «τμήμα κυβερνητικής αποτελεσματικότητας» του Έλον Μασκ φαίνεται ότι δεν βοήθησαν τη διάθεση.
Και στις αίθουσες συνεδριάσεων, τα μπερδεμένα στελέχη μπορεί να είναι απρόθυμα να προχωρήσουν σε σημαντικές επενδύσεις -φέρνοντας πίσω την παραγωγή στις ΗΠΑ, όπως ελπίζει, για παράδειγμα, ο Τραμπ-, όταν δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα διαρκέσουν οι δασμοί.
Όποιες και αν είναι οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για την «βροντερή επιστροφή» θέσεων εργασίας και εργοστασίων στις ΗΠΑ, όπως προέβλεψε ο Τραμπ, προς το παρόν αυτό που κάποιοι είχαν ήδη ονομάσει «ύφεση του Τραμπ» φαίνεται σημαντικά πιο πιθανό να συμβεί, παρά η «χρυσή εποχή» που έχει υποσχεθεί.
