Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Σύνοδο Κορυφής διαφωνούν για τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία και το ποιος θα τους εκπροσωπεί στη διπλωματική σκακιέρα στα παζάρια υπό την ηγεσία του Τραμπ στις ΗΠΑ, ενώ δυσκολεύονται να διαμορφώσουν κοινή στρατηγική για την Ουκρανία.
Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες δεν μπόρεσε να συμφωνήσει στην παράδοση 5 δισ. ευρώ για την εξασφάλιση όπλων και πυρομαχικών για την Ουκρανία φέτος, καθώς κράτη-μέλη όπως η Γαλλία και η Ιταλία δίστασαν να δεσμευτούν για συγκεκριμένους χρηματοδοτικούς στόχους, σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες. Κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες που μετέχουν στη “συμμαχία των προθύμων”, θα συναντηθεί ξανά στο Παρίσι στις 27 Μαρτίου για να προσπαθήσει να προχωρήσει η διαδικασία.
«Ο στόχος για μένα την Πέμπτη είναι πρώτα απ’ όλα να υπάρξει μια ανανεωμένη και σαφής δέσμευση, και ίσως και μια λίγο πιο συγκεκριμένη, για την υποστήριξη της Ουκρανίας βραχυπρόθεσμα», δήλωσε αργά την Πέμπτη ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, καθώς οι ηγέτες έφευγαν.
Οι ηγέτες της ΕΕ ανησυχούν, σχολιάζει το Bloomberg, όλο και περισσότερο για το ότι μένουν εκτός των διαπραγματεύσεων του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, με το Κρεμλίνο -και τον κίνδυνο να αδυνατούν να συμφωνήσουν για το πώς θα βοηθήσουν την Ουκρανία να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής μελέτησαν τη σειρά των τηλεφωνικών διπλωματικών επαφών του Τραμπ αυτήν την εβδομάδα, οι οποίες οδήγησαν σε συμφωνία για την αναστολή επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές -αλλά απέτυχαν να επιτύχουν μια εκεχειρία που να σκοπεύει να τερματίσει τον τριετή πόλεμο.
Μετρούν τα κουκιά, πέρα από τις προθέσεις για στήριξη στην Ουκρανία
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, παρουσίασε πρόταση νωρίτερα φέτος για τα κράτη-μέλη της ΕΕ να παραδώσουν έως και 40 δισ. ευρώ σε στρατιωτική βοήθεια το 2025, αυξάνοντας την προσφορά από τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ που στάλθηκαν στην Ουκρανία το 2024. Η βοήθεια θα είναι εθελοντική, αλλά οι συμμετέχοντες θα ενθαρρύνονται να συνεισφέρουν είτε σε μετρητά, είτε σε εξοπλισμό, αναλόγως των οικονομικών τους μεγεθών.
Έπειτα από αρκετές χώρες που δεν συμφώνησαν, η συζήτηση περιορίστηκε, για να επικεντρωθεί αυτήν την εβδομάδα στο κομμάτι των πυρομαχικών.
Η Ιταλία και άλλες χώρες ζητούν περισσότερες τεχνικές και οικονομικές λεπτομέρειες και δήλωσαν ότι η πρωτοβουλία είναι ακόμα υπό επεξεργασία, σύμφωνα με Ιταλούς διπλωμάτες. Γάλλοι διπλωμάτες δήλωσαν ότι, ενώ συμφωνούν με τους στόχους της πρωτοβουλίας, η προτεραιότητα είναι η εφαρμογή του μεριδίου των 18 δισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΕ στο πακέτο δανείου του Ομίλου των Επτά για την Ουκρανία.
Ο Φινλανδός πρωθυπουργός, Πέτερι Ορπό, υποστήριξε την πρωτοβουλία και εξέφρασε τη λύπη του για τις αντιξοότητες που αντιμετώπιζε από μερικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. «Πολλές χώρες δεν “εκτελούν επαρκώς” όσον αφορά τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία», δήλωσε.
Ωστόσο, άλλοι επικρίνουν τη διαδικασία της πρόωρης ποσοτικοποίησης των δεσμεύσεων των κρατών-μελών, πριν εξασφαλιστεί πρώτα η υποστήριξή τους. Ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα δήλωσε ότι η καθιέρωση αριθμών πρώτα «έγινε ανάποδα».
«Μπορεί να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι κάποιος δεν κάνει αρκετά -αλλά η ετοιμότητα να υποστηρίξουν την Ουκρανία υπάρχει, ακόμα και αν είναι δύσκολο να την ποσοτικοποιήσουμε τώρα», δήλωσε ο Ναουσέντα στους δημοσιογράφους.
Η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της έχουν αποστείλει 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία από την πλήρους κλίμακας εισβολή που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022. Οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί για 66,5 δισεκατομμύρια δολάρια -ή περίπου 11 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα- μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα.
Η Ουγγαρία, υπό τον πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, διατήρησε την αντίστασή της στη βοήθεια προς την Ουκρανία. Ωστόσο, οι προσπάθειες να πειστεί ο Όρμπαν για μια συμφωνία των 27 κρατών -μια γνωστή διαδικασία για τις Συνόδους Κορυφής- εγκαταλείφθηκαν. Για τη δεύτερη συνεχόμενη σύνοδο, οι ηγέτες αποφάσισαν να προχωρήσουν χωρίς τη Βουδαπέστη.
«Η άμυνα είναι πιο σημαντική για τώρα από την τήρηση των λογιστικών βιβλίων», δήλωσε ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ολλανδίας, Κλάας Κνοτ.
Αλλά… υπάρχει πάντα ένα «αλλά», σχολιάζει το Politico. Η σημασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για οποιαδήποτε από αυτές τις προσπάθειες τίθεται όλο και περισσότερο υπό αμφισβήτηση — ειδικά δεδομένων των διαιρέσεων μεταξύ αυτών που είναι έτοιμοι να στείλουν «αίμα» (στρατιώτες, κρέας για κανόνια) και αυτών που είναι έτοιμοι να στείλουν «χρήμα», για να μην αναφέρουμε εκείνους που δεν είναι έτοιμοι να στείλουν τίποτα από τα δύο.
Αίμα: Οι χώρες που είναι έτοιμες να στείλουν στρατιώτες στην Ουκρανία προχωρούν με τη δική τους «συμμαχία των προθύμων», υπό την ηγεσία Γαλλίας και Βρετανίας.
Χρήμα: Πρόκειται για τις κυβερνήσεις χωρών που είναι πιο γενναιόδωρες με τα χρήματα αλλά είναι εκνευρισμένοι, καθώς η Γαλλία, μεταξύ άλλων, έχει ήδη σκοτώσει την πρωτοβουλία της επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, Κάγια Κάλλας, για την αποστολή δισεκατομμυρίων επιπλέον ευρώ στην Ουκρανία.
Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής η επιτάχυνση εργασιών για αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ
Σε συνέχεια των συμπερασμάτων του της 6ης Μαρτίου 2025 και υπό το πρίσμα της Λευκής Βίβλου για το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας της 19ης Μαρτίου 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί για επιτάχυνση των εργασιών, ώστε να ενισχυθεί αποφασιστικά η αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης εντός των επόμενων πέντε ετών.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν το Συμβούλιο και τους ευρωβουλευτές να προχωρήσουν γρήγορα τις εργασίες σχετικά με τις πρόσφατες προτάσεις της Επιτροπής και να συνεχιστούν οι εργασίες για τις σχετικές επιλογές χρηματοδότησης.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας.
Σημειώνεται, επίσης, ότι όλα τα ανωτέρω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών-μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών-μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες. Τέλος, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να υποβάλλουν τακτικά έκθεση σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται στην εφαρμογή των εργασιών για την άμυνα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα της άμυνας στην επόμενη συνεδρίασή του.
Κόστα: «Τα κράτη-μέλη θα αυξήσουν κι άλλο τις δεσμεύσεις στήριξης προς την Ουκρανία»
Τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα αυξήσουν κι άλλο τις δεσμεύσεις στήριξης προς την Ουκρανία, εκτίμησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα.
Κληθείς να απαντήσει αν η ΕΕ ανταποκρίθηκε στο αίτημα του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για στρατιωτική βοήθεια ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ φέτος, ο Αντόνιο Κόστα αρκέστηκε να απαντήσει ότι η ΕΕ έχει ήδη εξασφαλίσει την οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία για το 2025. Πρόσθεσε ότι προς το παρόν αρκετά κράτη-μέλη έχουν δεσμευτεί σε νέα στήριξη, ύψους 15 δισ. ευρώ προς το Κίεβο.
«Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε πάνω σε αυτό και να μελετούμε τρόπους για να αυξήσουμε την υποστήριξή μας», δήλωσε και πρόσθεσε ότι η υποστήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία είναι ακλόνητη από την πρώτη ημέρα του πολέμου και αυτό θα συνεχιστεί.
Κληθείς να σχολιάσει τo βέτο της Ουγγαρίας στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Ουκρανία, ο Αντόνιο Κόστα απάντησε ότι όταν τα 26 κράτη-μέλη είναι ενωμένα και μόνο μια χώρα διαφοροποιείται για δικούς της λόγους, η χώρα αυτή τελικά είναι «απομονωμένη».
Φον ντερ Λάιεν: «Κεφάλαια από το ταμείο των 150 δισ. να επενδύονται από κοινού στην ευρωπαϊκή αμυντική παραγωγή»
«Τα δάνεια του μέσου “SAFE”, ύψους 150 δισ. ευρώ, πρέπει να επενδύονται από κοινού στην ευρωπαϊκή αμυντική παραγωγή», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Το μέσο «SAFE», η «Δράση Ασφάλειας για την Ευρώπη», προορίζεται να παράσχει δάνεια 150 δισεκατομμυρίων ευρώ στα κράτη-μέλη της ΕΕ, για επενδύσεις στην άμυνα. «Τα δάνεια αυτά είναι ευρωπαϊκά κοινά χρήματα και πρέπει να επενδύονται από κοινού στην ευρωπαϊκή αμυντική παραγωγή. Πιστεύω ότι είναι υψίστης σημασίας να αναπτύξουμε μια ισχυρότερη αμυντική βιομηχανική βάση στην ΕΕ», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, λίγο μετά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η Φον ντερ Λάιεν εξήγησε πως σε ό,τι αφορά το προϊόν, υπάρχει ο κανόνας που λέει ότι τουλάχιστον το 65% των εξαρτημάτων πρέπει να είναι ευρωπαϊκής προέλευσης, ενώ το 35% μπορεί να προέρχεται από κάπου αλλού, σύμφωνα με τη Λευκή Βίβλο για την Άμυνα. Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής, δυνατότητα συμμετοχής στο 35% έχουν οι χώρες που έχουν συμφωνία εταιρικής σχέσης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας με την ΕΕ.
Σε ό,τι αφορά το επιχειρηματικό-εταιρικό κομμάτι, η πρόεδρος της Κομισιόν εξήγησε ότι οι εταιρείες στην Ευρώπη δεν είναι απαραίτητο να είναι ευρωπαϊκές, μπορεί επίσης να είναι θυγατρική από διαφορετική εταιρεία, με έδρα την ΕΕ. «Θα δαπανήσουμε δισεκατομμύρια ευρώ και θέλουμε επιστροφή της επένδυσης. Και όπου δαπανηθούν αυτά τα χρήματα θα δημιουργήσουν καλές θέσεις εργασίας, θα φέρουν την καινοτομία, την έρευνα και την ανάπτυξη και αυτό πρέπει να γίνει εντός της ΕΕ», είπε η Φον ντερ Λάιεν.
Η πρόεδρος της Επιτροπής σημείωσε ότι στη χρηματοδότηση του SURE συμπεριλαμβάνονται η Ουκρανία και η Νορβηγία, που είναι χώρα της ΕΟΧ.
Ο Μητσοτάκης ελπίζει η ρήτρα διαφυγής να ενεργοποιηθεί το συντομότερο
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ρωτήθηκε για τα ζητήματα της ευρωπαϊκής άμυνας, τη Λευκή Βίβλο, καθώς και τη ρήτρα διαφυγής.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ελπίδα η ρήτρα διαφυγής να ενεργοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν και να αφορά το έτος 2025. Σημείωσε ότι η πρόταση της Κομισιόν αφορά τετραετή περίοδο, κάτι που χαρακτήρισε λογικό, «καθώς χρειαζόμαστε χρόνο και προβλεψιμότητα, προκειμένου να αυξήσουμε τις αμυντικές μας δαπάνες».
«Σε κάθε περίπτωση, αισθάνομαι ότι είναι μια δικαίωση αυτή η συμπερίληψη στη Λευκή Βίβλο μιας πάγιας θέσης της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία έρχεται τώρα και δικαιώνεται, και αναμένουμε το τελικό και οριστικό κείμενο για να γνωρίζουμε τον βαθμό της δημοσιονομικής ευελιξίας», πρόσθεσε.
- Δεκαετές σχέδιο
Ο κ. Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι στις αρχές Απριλίου θα παρουσιάσει στη Βουλή τους βασικούς άξονες του νέου δεκαετούς σχεδίου για τους εξοπλισμούς. Εξέφρασε την ελπίδα η συζήτηση που θα γίνει να έχει άλλα χαρακτηριστικά από τις συζητήσεις των τελευταίων μηνών, «διότι μπορούμε να διαφωνούμε σε πολλά, όμως θέλω να πιστεύω ότι τουλάχιστον στα ζητήματα των αμυντικών δαπανών μπορούμε να βρούμε ένα στοιχειώδες κοινό πλαίσιο συνεννόησης, καθώς η αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας είναι προϋπόθεση ελευθερίας και ευημερίας».
Ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών και του Καναδά θα συναντηθούν στο Παρίσι
Ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ των οποίων είναι η Γερμανία, η Ιταλία και η Πολωνία, θα συναντηθούν στο Παρίσι την ερχόμενη εβδομάδα για να συζητήσουν τις θέσεις τους στο ζήτημα της Ουκρανίας και τα αιτήματά τους όσον αφορά την ειρηνευτική διαδικασία, μετέδωσε το πρακτορείο Bloomberg. Επικαλούμενο καλά πληροφορημένες πηγές, το πρακτορείο ανέφερε ότι στη συνάντηση θα συμμετάσχουν επίσης οι ηγέτες της Βρετανίας και του Καναδά.
Η συνάντηση στο Παρίσι θα γίνει μία εβδομάδα μετά από συγκέντρωση στρατιωτικών ηγετών από πάνω από 30 χώρες στο Λονδίνο την Πέμπτη. Συζήτησαν την πιθανή ανάπτυξη περίπου 20.000 δυτικών στρατιωτών, αλλά πηγές από τον τομέα της άμυνας και της διπλωματίας ανέφεραν στο BBC ότι αυτό θα πρέπει να ονομαστεί «δύναμη ενίσχυσης» αντί για «δυνάμεις διατήρησης ειρήνης».
Η Βρετανία, η Γαλλία, η Σουηδία, η Δανία και η Αυστραλία είναι οι μοναδικές χώρες που έχουν δεσμευτεί να στείλουν στρατιώτες, σημειώνει η Wall Street Journal. Οι χώρες της Ανατολής, με τα δικά τους σύνορα να υπερασπίζονται από τη Ρωσία, είναι πιο επιφυλακτικές.
Εκπρόσωποι του Λευκού Οίκου, επίσης, πρόκειται να συναντηθούν με διπλωμάτες από τη Μόσχα και το Κίεβο στη Σαουδική Αραβία για να διαπραγματευτούν μια πιθανή συμφωνία εκεχειρίας τη Δευτέρα.
Η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης είναι μεταξύ των χωρών που διεξάγουν «ανεπίσημες αλλά δομημένες συζητήσεις» σχετικά με την ανάληψη της ευθύνης από τις ΗΠΑ για την άμυνα της Ευρώπης, αναφέρουν οι Financial Times. Ο στόχος είναι να παρουσιαστεί η ιδέα στον Τραμπ πριν από την ετήσια σύνοδο κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο.
Η κυβέρνηση Τραμπ ζητά νέους όρους για να εξασφαλίσει την αμερικανική πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά και ενεργειακά αποθέματα στην Ουκρανία, αυξάνοντας τις απαιτήσεις της προς το Κίεβο, σύμφωνα με οι FT.
