Μολονότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συναίνεσε στην αμοιβαία παύση των επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές με τη Ρωσία, ύστερα από τη χθεσινή μονόωρη τηλεφωνική συνομιλία με τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ -στην πρώτη επαφή μεταξύ των δύο ηγετών μετά την καταστροφική συνάντηση τους στα τέλη Φεβρουαρίου-, το κλίμα παραμένει επικίνδυνα ρευστό. Οι Ευρωπαίοι παρακολουθούν προβληματισμένοι τις εξελίξεις, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποσαφηνίζει κρίσιμες λεπτομέρειες για τη χορήγηση δανείων 150 δισ. ευρώ στα κράτη-μέλη της Ε.Ε, ώστε να προχωρήσουν σε επενδύσεις στην άμυνα και την άμεση στρατιωτική στήριξη του Κιέβου.
Η επιφυλακτικότητα αυτή βρίσκει έρεισμα, αφού το Κίεβο ανακοίνωσε πως το Κρεμλίνο συνέχιζε τις εναέριες επιθέσεις το βράδυ της Τρίτης, χτυπώντας ενεργειακές υποδομές και δύο νοσοκομεία, παρά τη δέσμευση που είχε δώσει την ίδια ημέρα ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, στον Τραμπ για μια 30ήμερη παύση. Από την άλλη πλευρά, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, εκτίμησε πως μια πλήρης εκεχειρία μπορεί να επιτευχθεί μέσα «σε λίγες εβδομάδες». Θεώρησε, επίσης, πολύ πιθανή μια συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Πούτιν. Αν και όλη η προσοχή είναι στραμμένη στη συνάντηση αυτής της Κυριακής στη Σαουδική Αραβία, δεν έχει διευκρινιστεί ποιοι θα συμμετάσχουν από τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Από την απαρχή της εισβολής στην Ουκρανία, οι Ρώσοι εξαπέλυαν επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πόλεις και υποδομές, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού συστήματος της χώρας, ιδίως τον χειμώνα, όταν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές. Προσφάτως οι επιθέσεις αυτές επικεντρώθηκαν σε υποδομές φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η παραγωγή της κρατικής Nafrogaz Group κατά το ένα τρίτο, υποχρεώνοντας την Ουκρανία να εισάγει φυσικό αέριο σε υψηλότερες τιμές από την Ε.Ε. Οι αλυσιδωτές αντιδράσεις έγιναν αισθητές ακόμη και στην Ελλάδα. Προσφάτως, μάλιστα, η Ουκρανία αγόρασε 100 εκατ. κυβικά μέτρα LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) από την πολωνική Orlen.
H «κόκκινη γραμμή» Ζελένσκι σε Τραμπ για την Ουκρανία
Όμως οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία εμπεριέχουν εδαφικές διεκδικήσεις και το δικαίωμα του Κιέβου να αποφασίζει για την άμυνά του. Στην τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ, ο Ζελένσκι ξεκαθάρισε πως το Κίεβο δεν θα αναγνωρίσει ποτέ περιοχές που ελέγχουν οι Ρώσοι στην ανατολική Ουκρανία. Πηγές της ενημερωτικής ιστοσελίδας Semafor αποκάλυψαν, όμως, πως η αμερικανική κυβέρνηση δεν αποκλείει την αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικό έδαφος.
Επίσης, είναι μεγάλα τα ερωτήματα που αιωρούνται πάνω στον «διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων», που είπε ο Τραμπ το βράδυ της Κυριακής πως συζήτησε με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν. Μια συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία δεν τρομάζει μόνον το Κίεβο, αλλά και την Ευρώπη, διότι θα πρέπει να «σηκώσουν ανάστημα» τόσο απέναντι στη Μόσχα, όσο και την Ουάσιγκτον, που πια δεν συμμερίζεται τις θέσεις των ιστορικών συμμάχων της.
Η Ρωσία επιμένει στον πλήρη αφοπλισμό της Ουκρανίας από τη Δύση ως προϋπόθεση για ειρήνη, ένα αίτημα που είχε προβάλει ξανά την άνοιξη του 2022. Τότε είχε απαιτήσει τη μείωση του στρατού της Ουκρανίας κατά 95%, υπενθυμίζει ο αναλυτής Πίτερ Ντίκινσον του Atlantic Council. Μια ακόμη ανησυχία της Ευρώπης είναι πως η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να παραπλανηθεί από τις υποσχέσεις του Κρεμλίνου για εκεχειρία, όπως είχε συμβεί με τις συμφωνίες του Μινσκ.
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη βρίσκεται σε εγρήγορση έπειτα από έναν λήθαργο δεκαετιών. Την Τρίτη η Γερμανία κατάφερε να προσπεράσει τον συνταγματικό κανόνα για το φρένο χρέους, με το κοινοβούλιο να δίνει το πράσινο φως στην αύξηση των αμυντικών δαπανών. Όμως πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος. Απτά αποτελέσματα θα πρέπει να επιτευχθούν με τη δέσμευση εκατοντάδων δισ. ευρώ.
