Οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συγκεντρώνονται σήμερα στις Βρυξέλλες, με τις αμυντικές δαπάνες στο επίκεντρο, ενόψει νέων προτάσεων από την Κομισιόν που αναμένονται την Τετάρτη, παραμονή της Συνόδου Κορυφής της Πέμπτης. Στις Βρυξέλλες είναι και ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης. Στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης περιλαμβάνονται ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή. Αντικείμενο των συζητήσεων θα είναι, επίσης, οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. O κ. Γεραπετρίτης θα συμμετάσχει, τέλος, στην 9η Διάσκεψη των Βρυξελλών για τη Συρία.
Στο κεντρικό τραπέζι της συνάντησης βρίσκεται το σχέδιο της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, για αποστολή έως και 40 δισ. ευρώ σε στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία φέτος, το οποίο συζητήθηκε την Παρασκευή, κάτι που δεν πρέπει να συγχέεται με το σχέδιο “ReArm Europe” της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το οποίο παρουσιάστηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα, αναφέρει το Politico.
Το σχέδιο Κάλλας… που προβλέπει μια «συμμαχία των προθύμων» για να παρακαμφθεί το πρόβλημα ενός βέτο από την Ουγγαρία ή τη Σλοβακία, αντιμετωπίζει ήδη αντιστάσεις, και οι διπλωμάτες δεν έχουν μεγάλες προσδοκίες για απόφαση επί των συγκεκριμένων στοιχείων ούτε σήμερα, ούτε στη σύνοδο της Πέμπτης. Ωστόσο, το τελευταίο προσχέδιο που θα συζητήσουν οι ηγέτες την Πέμπτη, το οποίο έχει δει ο Τζακόπο Μπαριγκάζι, αναφέρει συγκεκριμένα την πρωτοβουλία Κάλλας. Η πρόταση αυτή της Κάγια Κάλας αναμένεται να συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20ης Μαρτίου.
«Η Ρωσία δε θέλει την ειρήνη» κρίνοντας από τους όρους που θέτει για την επίτευξη εκεχειρίας στην Ουκρανία, δήλωσε σήμερα η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ Κάγια Κάλας, προσερχόμενη στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες. «Καλωσορίζουμε τις συνομιλίες που έγιναν στην Τζέντα. Τώρα πρέπει να δούμε τους όρους που παρουσιάζει η Ρωσία – η μπάλα είναι στο γήπεδό της», δήλωσε η Κάγια Κάλας, σημειώνοντας ότι «οι όροι που θέτει η Ρωσία δείχνουν ότι δεν θέλει την ειρήνη». Όπως είπε, οι όροι που θέτει οι Ρωσία αποτελούν τους απώτερους στόχους που θέλει να επιτύχει μέσα από τον πόλεμο.
Μετά την καθιερωμένη ανταλλαγή απόψεων με τον Ουκρανό ομόλογό τους Αντρίι Σιμπίχα, μέσω τηλεδιάσκεψης, οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα εξετάσουν τη νέα πρόταση της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για νέα στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας εντός του 2025, αξίας τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα ανέλθει σε 40 δισ. ευρώ, ανάλογα με τις ανάγκες της Ουκρανίας. «Υπάρχει ευρεία πολιτική στήριξη γι’αυτή την πρόταση και αυτό είναι θετικό, αλλά υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες για τις οποίες θα πρέπει να εργαστούμε», δήλωσε η Κάγια Κάλας, σημειώνοντας ότι το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί και με τους υπουργούς Άμυνας.
Προκειμένου να παρακάμψει ένα πιθανό ουγγρικό βέτο, η Ύπατη Εκπρόσωπος προτείνει «έναν συνασπισμό των πρόθυμων» με κράτη μέλη που είναι έτοιμα να συμμετάσχουν σε αυτή την πρωτοβουλία, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής τρίτων χωρών. Οι δεσμεύσεις θα πρέπει να παραληφθούν έως τις 30 Απριλίου. Κάθε χώρα θα συνεισφέρει ανάλογα με το Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημά της, είτε σε μετρητά είτε απευθείας σε είδος. Τα απροσδόκητα κέρδη 1,9 δισεκατομμυρίου ευρώ από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα συμπεριληφθούν επίσης στο τελικό ποσό.
«Προσερχόμαστε σήμερα στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων εν μέσω πολλαπλών κρίσεων, οι οποίες καταδυναστεύουν την υφήλιο» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης κατά την άφιξή του στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως σε ό,τι αφορά στην Ουκρανία, η Ελλάδα, με την Ευρωπαϊκή Ένωση, «υποστηρίζουμε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στον πόλεμο στην Ουκρανία, η οποία θα διασφαλίζει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και την κυριαρχία της. Μια λύση, η οποία θα περιλαμβάνει την ίδια την Ουκρανία στις διαπραγματεύσεις και η οποία θα διασφαλίζει την ειρήνη και την ευημερία στην ευρύτερη περιοχή».
Αναφερόμενος στη Μέση Ανατολή, εξέφρασε τη θερμή υποστήριξή του στη συνέχιση της εκεχειρίας, τόσο στον Λίβανο, όσο και στη Γάζα και τόνισε ότι είναι σημαντικό να υπάρξουν οι διαπραγματεύσεις εκείνες που θα οδηγήσουν στη δεύτερη φάση της εκεχειρίας στην περιοχή της Γάζας. «Και βεβαίως, είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι σε ό,τι αφορά την επιδείνωση της κατάστασης στη Δυτική Όχθη. Θα πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, έτσι ώστε να τελειώσει ο αιματηρός αυτός πόλεμος και να δοθεί όραμα στον Παλαιστινιακό λαό για την λύση της ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους μέσω και της ενδυνάμωσης της Παλαιστινιακής Αρχής» είπε ο κ. Γεραπετρίτης.
Η αγορά ευρωπαϊκών όπλων, η Ουκρανία και οι διαφορετικές προσεγγίσεις στην ΕΕ
Διαχωρισμός Ανατολής-Δύσης: Αυτό που γίνεται σαφές στην αρχή μιας ακόμη κρίσιμης εβδομάδας για τις ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες είναι ότι αναδύεται μια νέα διαχωριστική γραμμή ανατολής-δύσης στην Ευρώπη, με τις χώρες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του πολέμου στην Ουκρανία — τις Βαλτικές Χώρες, τις Σκανδιναβικές Χώρες και την Πολωνία — να είναι έτοιμες να διαθέσουν χρήματα για την άμυνα, ενώ αυτές που βρίσκονται πιο μακριά, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία, να είναι πιο επιφυλακτικές.
Ζήτημα προτεραιοτήτων: Κάποιες χώρες — μεταξύ αυτών και η Γαλλία — αντιμετωπίζουν τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της αυξημένης δαπάνης για την άμυνα. Εν τω μεταξύ, ο Ισπανός Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ προκάλεσε αντιδράσεις, υποστηρίζοντας σε συνέντευξή του στη Financial Times την Παρασκευή ότι η κυβερνοασφάλεια και οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να κατατάσσονται ως αμυντικές δαπάνες.
Μια ακόμη διπλωματική μάχη βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με το αν οι νέες πρωτοβουλίες για την διαδικασία επανεξοπλισμού της ΕΕ θα πρέπει να ισχύουν μόνο για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, ή αν θα περιλαμβάνουν και κατασκευαστές όπλων από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Τουρκία ή το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η θέση του Μακρόν: Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χρησιμοποίησε μια σειρά συνεντεύξεων σε γαλλικά ΜΜΕ το Σάββατο για να υποστηρίξει ότι οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να σταματήσουν να αγοράζουν αμερικανικά όπλα, όπως αναφέρει ο Τζόρτζιο Λιάλι. Αυτοί που αγοράζουν τα αμερικανικά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας Patriot «θα πρέπει να τους προσφερθούν τα νέα γαλλο-ιταλικά SAMP/T», δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος. Επίσης, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αγοράζουν γαλλικά μαχητικά Rafale αντί για τα αμερικανικά F-35, συνέχισε.
Αντιπαράθεση για τις κυρώσεις: Μετά από μια σειρά τεταμένων συναντήσεων την περασμένη εβδομάδα, οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν να ανανεώσουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας ενόψει της προθεσμίας το Σάββατο το βράδυ — αλλά μόνο αφού υποχώρησαν στις απαιτήσεις της Ουγγαρίας και αφαίρεσαν τέσσερις Ρώσους από τη “μαύρη λίστα”.
Ωστόσο, σε μια σημαντική εξέλιξη, ο Επίτροπος του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την πολιτική κυρώσεων, Βλαντισλάβ Βλάσιουκ, δήλωσε σε συνέντευξή του στο Politico ότι το Κίεβο είναι ανοιχτό στο ενδεχόμενο χαλάρωσης των κυρώσεων και οι ευρωπαϊκές χώρες να συνάψουν συμφωνίες με τη Ρωσία — υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει στο πλαίσιο μιας διαρκούς ειρηνικής συμφωνίας.
Με τον Τραμπ να έχει ανοίξει διαπραγματεύσεις με το Κρεμλίνο την περασμένη εβδομάδα (και με την αναμενόμενη τηλεφωνική επικοινωνία την Τρίτη με τον Πούτιν), ο επικεφαλής των ουκρανικών κυρώσεων δήλωσε ότι η επιστροφή στις επιχειρηματικές σχέσεις με τη Μόσχα είναι «θέμα χρόνου». Σύμφωνα με τον Βλάσιουκ, οι κυρώσεις πλήττουν σαφώς την ρωσική οικονομία και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως «μοχλός» για την εξασφάλιση εγγυήσεων ασφάλειας και δικαιοσύνης για τους Ουκρανούς.
O ελέφαντας στο δωμάτιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ
Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών επισκιάζεται από το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις για το μέλλον της Ουκρανίας γίνονται μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας — και η Ευρώπη δεν είναι στο τραπέζι. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, μίλησαν το Σάββατο για τα «επόμενα βήματα» στην πρόταση για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.
Διπλωματία παρασκηνίου: Ωστόσο, σε μια ένδειξη διατλαντικής εμπλοκής, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας της Γερμανίας, Γενς Πλέτνερ, ο διπλωματικός σύμβουλος του Μακρόν, Εμανουέλ Μπον, και ο αντίστοιχός τους από τη Βρετανία, Τζόναθαν Πάουελ, συναντήθηκαν με τον Αμερικανό σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, Μάικ Ουόλτς, στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, όπως αναφέρει ο Κρις Λάντεϊ.
Την Τρίτη η συνομιλία Τραμπ & Πούτιν για την Ουκρανία
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανήγγειλε πως θα συζητήσει με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν την Τρίτη. «Θα μιλήσω με τον πρόεδρο Πούτιν την Τρίτη. Έγινε πολλή δουλειά κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου», διαβεβαίωσε ο Τραμπ δημοσιογράφους που τον συνόδευαν καθώς επέστρεφε στην πρωτεύουσα Ουάσιγκτον από τη Φλόριντα.
«Θα δούμε αν μπορέσουμε να βάλουμε τέλος σ’ αυτόν τον πόλεμο (στην Ουκρανία). Ίσως να μπορούμε, ίσως να μην μπορούμε, αλλά νομίζω πως έχουμε πολύ καλή πιθανότητα», υποστήριξε ο Ρεπουμπλικάνος.
Από την Κυριακή είχε προϊδεάσει ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος δήλωσε ότι αναμένει ο Αμερικανός πρόεδρος να μιλήσει με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν αυτήν την εβδομάδα.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο CNN μετά τις «θετικές συνομιλίες», όπως τις χαρακτήρισε, που είχε με τον Πούτιν στη Μόσχα, ο Γουίτκοφ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι «θα δούμε πραγματική πρόοδο» για τον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Ο Πούτιν «δέχεται τη φιλοσοφία του Τραμπ, ο Τραμπ θέλει ένα τέλος στον πόλεμο», τόνισε. Ο Γουίτκοφ είπε επίσης ότι οι διαπραγματευτικές ομάδες των ΗΠΑ θα συναντηθούν αυτήν την εβδομάδα με τους Ουκρανούς αλλά και με τους Ρώσους.
Την ίδια ώρα οι μάχες συνεχίζονται στην Ουκρανία. Επιδρομή ουκρανικών μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων έβαλε στο στόχαστρο τη νύχτα ενεργειακές εγκαταστάσεις και άλλες υποδομές στη ρωσική περιφέρεια Αστραχάν (νότια), με αποτέλεσμα να τραυματιστεί ένας άνθρωπος και να προκληθεί πυρκαγιά, ανακοίνωσε ο περιφερειάρχης της, ο Ιγκόρ Μπάμπουσκιν, μέσω Telegram.
«Η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο», διαβεβαίωσε ο κ. Μπάμπουσκιν. Δεν διευκρίνισε ποια ή τι είδους υποδομή έχει πάρει φωτιά. Περιορίστηκε να αναφέρει πως ο άνθρωπος που τραυματίστηκε διακομίστηκε σε νοσοκομείο.
