THEPOWERGAME

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή πρόκληση της ηγεσίας της στην Κομισιόν, όχι από τον Βίκτορ Όρμπαν, αλλά από τον διεκδικητή της γερμανικής καγκελαρίας, Φρίντριχ Μερτς.
Σύμφωνα με το Politico, ο 69χρονος ηγέτης του CDU αναμένεται να υιοθετήσει μια πολύ πιο παρεμβατική στάση στα ευρωπαϊκά ζητήματα από τον προκάτοχό του, Όλαφ Σολτς, κάτι που αποκτά μεγαλύτερη σημασία μετά τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει περισσότερη ευθύνη για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Όπως δήλωσε ο Μερτς σε πρόσφατη προεκλογική εκδήλωση, «η ΕΕ δεν πρέπει να εμφανιστεί ως νάνος στην Ουάσιγκτον, γιατί τότε θα αντιμετωπιστεί ως τέτοιος». Η προοπτική μιας πιο ηγετικής Γερμανίας στην ΕΕ θα μπορούσε να είναι θετική για τη φον ντερ Λάιεν, καθώς θα αποκτούσε έναν ισχυρό συντηρητικό σύμμαχο με βαθιά γνώση των ευρωπαϊκών θεμάτων. Ωστόσο, σύμφωνα με το Politico, η σχέση τους είναι περίπλοκη, καθώς η πρόεδρος της Επιτροπής δεν συνηθίζει να μοιράζεται την εξουσία εύκολα.
Η φον ντερ Λάιεν, η οποία έχει εδραιώσει την εξουσία της στις Βρυξέλλες από το 2019 με τη στήριξη της Άνγκελα Μέρκελ, έχει ενισχύσει την επιρροή της εκμεταλλευόμενη την αδυναμία του Μακρόν και του Σολτς. Κεντρικοποίησε την αντίδραση της ΕΕ στην πανδημία και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Τώρα, όμως, πρέπει να αντιμετωπίσει έναν από τους σφοδρότερους εσωκομματικούς αντιπάλους της Μέρκελ, ο οποίος επιδιώκει να αυξήσει την επιρροή των εθνικών κυβερνήσεων εις βάρος των Βρυξελλών.
Παρότι οι πολιτικές διαφορές τους φαίνονται λεπτές, μπορεί να εξελιχθούν σε μια μάχη εξουσίας. Η φον ντερ Λάιεν υποστηρίζει τις πράσινες μεταρρυθμίσεις, την ισότητα των φύλων και τη διατήρηση των ανοικτών εσωτερικών συνόρων της Ευρώπης. Αντίθετα, ο Μερτς είναι κλασικός δυτικογερμανός συντηρητικός, που επιδιώκει την απορρύθμιση, αμφισβητεί την ισότητα στην κυβέρνηση και δεν έχει πρόβλημα να κλείσει τα σύνορα της Γερμανίας.
Σύμφωνα με το Politico, ανώτερα στελέχη της CDU και της Επιτροπής επισημαίνουν ότι οι δύο τους έχουν λειτουργική σχέση και κοινό στόχο να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Ωστόσο, άλλοι παρατηρητές περιγράφουν τη σχέση τους ως τεταμένη, με τον Μερτς να προσπαθεί να επιβάλει το όραμά του για την ΕΕ στη φον ντερ Λάιεν. Όπως δήλωσε αναλυτής του Eurasia Group, «αυτός ο ανταγωνισμός θα μπορούσε να καθορίσει τη νέα πολιτική πραγματικότητα στην Ευρώπη».
Οι δρόμοι των δύο πολιτικών σπάνια διασταυρώθηκαν. Όταν η φον ντερ Λάιεν ανέβαινε στην ιεραρχία του CDU με την υποστήριξη της Μέρκελ, ο Μερτς αποχωρούσε από την πολιτική για να εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα. Η αντίθεση του Μερτς στη Μέρκελ ήταν γνωστή, ενώ συμμετείχε σε κλειστό ανδρικό κλαμπ του CDU που προσπαθούσε να μπλοκάρει την άνοδό της στην εξουσία.
Προσωπικά, οι δύο τους έχουν διαφορετικά στυλ. Η φον ντερ Λάιεν εργάζεται σε στενό κύκλο και δεν είναι κοινωνική, ενώ ο Μερτς είναι πιο εξωστρεφής. Σύμφωνα με το Politico, αν και ο Μερτς ισχυρίζεται ότι έχει «στενή σχέση» με τη φον ντερ Λάιεν, δυσκολεύονται να συντονιστούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η αποτυχημένη συνάντησή τους το 2024, όταν η πρόεδρος της Επιτροπής δεν βρήκε χρόνο να τον δει στις Βρυξέλλες.
Μια ένδειξη της δυναμικής της σχέσης τους ήταν η συνάντηση των ηγετών του ΕΛΚ στο Βερολίνο στις αρχές του 2025. Σε μια κίνηση που δεν συνηθίζεται, ο επικεφαλής του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, συγκάλεσε τη συνάντηση για να ενισχύσει τον Μερτς, επιδιώκοντας να δεσμεύσει την Επιτροπή σε μια συγκεκριμένη πολιτική γραμμή. Παρότι η φον ντερ Λάιεν είχε ασθενήσει σοβαρά, επέλεξε να παρευρεθεί, δείχνοντας τη σημασία της συνάντησης.
Οι Γερμανοί συντηρητικοί προσπαθούν να υποβαθμίσουν τις εντάσεις, ειδικά καθώς η φον ντερ Λάιεν έχει προσαρμόσει τη ρητορική της για να μειώσει την πίεση από την πλευρά του Μερτς, εγκαταλείποντας κάποιες από τις πράσινες πολιτικές της. Ωστόσο, σύμφωνα με το Politico, υπάρχουν σοβαρά σημεία σύγκρουσης, όπως η Κίνα, η δημοσιονομική πολιτική και η μετανάστευση.
Ο Μερτς αντιτίθεται στη χρήση κοινής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για αμυντικά έργα, κάτι που η φον ντερ Λάιεν θεωρεί χρήσιμο εργαλείο. Επίσης, διαφωνούν στη στάση απέναντι στην Κίνα, με τον Μερτς να εναντιώνεται στην επιβολή δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Επιπλέον, ενώ η φον ντερ Λάιεν προώθησε πολιτικές κατά της παράνομης μετανάστευσης, παραμένει πιστή στην αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός Σένγκεν, κάτι που ο Μερτς δεν θεωρεί δεδομένο.
Όπως σημειώνει το Politico, αυτή η διαφορά στη θεώρηση για την Ευρώπη θα μπορούσε να εξελιχθεί στο μεγαλύτερο σημείο σύγκρουσης μεταξύ των δύο ηγετών.
Διαβάστε επίσης
Πώς πρέπει να απαντήσει η Ευρώπη ενόσω Τραμπ και Πούτιν συντρίβουν τη μεταπολεμική τάξη πραγμάτων
Επέστρεψαν τα Φιλαράκια: Σε ποια streaming πλατφόρμα θα τα δείτε
Ρεύμα: Βαρίδι 2,42 δισ. οι ληξιπρόθεσμες οφειλές το 2023