Η Γροιλανδία βρίσκεται στο επίκεντρο ενός γεωπολιτικού αγώνα, ανάμεσα στην επιθυμία της για ανεξαρτησία και το αυξανόμενο ενδιαφέρον των παγκόσμιων δυνάμεων για τους πόρους και τη στρατηγική της θέση στην Αρκτική. Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας ανησυχούν για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους, καθώς το λιώσιμο των πάγων διαταράσσει την αλιεία και το κυνήγι. Από τη στιγμή, όμως, που κάθε χρόνο οι πάγοι γίνονται ολοένα και λιγότεροι, ανοίγουν σημαντικές ευκαιρίες σε επίπεδο ορυκτών καυσίμων (εξορύξεις) και θαλάσσιων μεταφορών. Ωστόσο, οι φτωχές υποδομές αποτελούν τροχοπέδη (προς το παρόν) για τον υποψήφιο επενδυτή να ξεκινήσει το αγαπημένο drilling του 47ου Αμερικανού προέδρου.
Σε αυτές τις ανησυχίες και σκέψεις έρχεται να προστεθεί το εκδηλωμένο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την απόκτηση της Γροιλανδίας, μια ιδέα που συναντά την αντίσταση της πλειοψηφίας του τοπικού πληθυσμού. «Ξέρουμε πολύ καλά ότι μας βλέπει σαν ένα τίποτα, επειδή, στο τέλος της ημέρας, είναι απλώς ένας επιχειρηματίας που προσπαθεί να κάνει συμφωνίες» δήλωσε κάτοικος της περιοχής, αναφερόμενος στον Ντόναλντ Τραμπ. Και πρόσθεσε με νόημα: «Δεν είμαστε έπιπλα. Μας έχουν αποικίσει ήδη αρκετά και έχουμε κουραστεί από αυτό».
Στο δημοσίευμά τους οι New York Times επισημαίνουν ότι οι κάτοικοι της Γροιλανδίας είναι επιφυλακτικοί στο να ανταλλάξουν απλώς μια αποικιακή δύναμη, τη Δανία, με μια άλλη, ιδίως από τη στιγμή που θεωρείται μεγαλύτερη και πιο κυρίαρχη. Ωστόσο, τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα καραδοκούν. Το αμερικανικό πρέσινγκ έχει προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις, θορυβώντας τους Ευρωπαίους ηγέτες που τη θεωρούν ένδειξη αυξανόμενης αστάθειας στην περιοχή. Υπερδυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα ανταγωνίζονται για επιρροή στην Αρκτική, προσελκύονται από τα πιθανά στρατιωτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα που παρουσιάζουν οι πρόσφατα προσβάσιμες υδάτινες οδοί και ο ανεκμετάλλευτος ορυκτός πλούτος. Σημαντικοί επενδυτές, ορισμένοι με δεσμούς με την προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ, διερευνούν ευκαιρίες στον εξορυκτικό τομέα της Γροιλανδίας, εστιάζοντας σε πόρους όπως το νικέλιο, ο σίδηρος και τα στοιχεία σπάνιων γαιών. Η Κίνα, επίσης, έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τους πόρους αυτούς, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι της Γροιλανδίας να αισθάνονται ότι στοχοποιούνται για τα ορυκτά της χώρας τους.
Τι πραγματικά θέλουν οι κάτοικοι στη Γροιλανδία
Ο πληθυσμός της Γροιλανδίας, μέρος της ευρύτερης κοινότητας των Ινουίτ στην Αρκτική Ζώνη, αισθάνεται εδώ και καιρό περιθωριοποιημένος. Επιδιώκουν μεγαλύτερη αυτονομία από τη Δανία, η οποία ελέγχει εδώ και αιώνες το στρατηγικό νησί. Το πρόσφατο αμερικανικό ενδιαφέρον λειτούργησε ευεργετικά, καθώς η Δανία προχώρησε με μεγαλύτερες παραχωρήσεις, προκειμένου να διατηρήσει την πλειοψηφία με το μέρος της. Ωστόσο, η αυτοδιάθεση παραμένει στο πίσω μέρος των κατοίκων. Αρκετοί θεωρούν ότι ωριμάζουν οι συνθήκες για να επιτύχουν ένα επίπεδο κυριαρχίας που καμία άλλη κοινότητα Ινουίτ στο Βόρειο Ημισφαίριο δεν έχει επιτύχει μέχρι στιγμής.
Στο Νουούκ, την πρωτεύουσα της Γροιλανδίας, αυτή η επιθυμία για ανεξαρτησία είναι κάτι περισσότερο από αισθητή. Τα μέλη του τοπικού Κοινοβουλίου υποστηρίζουν την άμεση διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με τη Δανία ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την πλήρη αυτονομία. Διερωτώνται, μάλιστα, γιατί η Γροιλανδία δεν μπορεί να συμμετάσχει πλήρως στην παγκόσμια κοινότητα και στους διεθνείς οργανισμούς.
Την ίδια στιγμή ορισμένοι πολιτικοί θεωρούν ότι οι στενότεροι δεσμοί με τις ΗΠΑ είναι απαραίτητοι για την εξασφάλιση επενδύσεων, εμπορίου και προστασίας από άλλες παγκόσμιες δυνάμεις. Το όραμά τους είναι μια συμφωνία ελεύθερης σύνδεσης με τις ΗΠΑ, παρόμοια με τις ρυθμίσεις με ορισμένα νησιωτικά έθνη του Ειρηνικού. Αυτό διαφέρει από την προφανή επιθυμία των ΗΠΑ για απόλυτο έλεγχο.
Η αυτοδιάθεση περνά από το τραμπικό… drilling
Ωστόσο, το ζήτημα της ανεξαρτησίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την οικονομική βιωσιμότητα της Γροιλανδίας. Το νησί εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική βοήθεια της Δανίας, η οποία χρηματοδοτεί βασικές υπηρεσίες και υποδομές. Έτσι, ενώ πολλοί κάτοικοι της Γροιλανδίας επιθυμούν την ανεξαρτησία, διστάζουν να χάσουν τα οφέλη που λαμβάνουν σήμερα. Αναγνωρίζουν την ανάγκη να αναπτύξουν τη δική τους βιώσιμη οικονομία και πολλοί πιστεύουν ότι η εξόρυξη είναι το κλειδί.
Η Γροιλανδία είναι πλούσια σε ορυκτούς πόρους, ένας γεωλογικός παράδεισος με τεράστια κοιτάσματα σε χρυσό, σίδηρο, τιτάνιο, διαμάντια, ρουμπίνια, σπάνιες γαίες και ουράνιο. Ωστόσο, η έλλειψη υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των προσβάσιμων λιμανιών, των δρόμων και των προκλήσεων που θέτει (ακόμα) ο πάγος, καθιστά τις εργασίες εξόρυξης δύσκολες και δαπανηρές. Παρά τις προκλήσεις αυτές, οι διεθνείς εταιρείες εξόρυξης επενδύουν στη Γροιλανδία, ελπίζοντας να επωφεληθούν από την αυξανόμενη ζήτηση για αυτούς τους πόρους, ιδίως για τις σπάνιες γαίες.
Πάνω απ’ όλα, οι κάτοικοι της Γροιλανδίας προστατεύουν σθεναρά την ταυτότητά τους. Είναι υπερήφανοι για τον μοναδικό πολιτισμό τους, τις παραδόσεις τους και την ανθεκτικότητά τους σ’ ένα σκληρό φυσικό περιβάλλον. Γι’ αυτό και δείχνουν αποφασισμένοι να περιηγηθούν σε αυτό το νέο κεφάλαιο της ιστορίας τους με αξιοπρέπεια και σεβασμό, απορρίπτοντας κάθε υπόνοια ότι μπορούν να εξαγοραστούν (ξανά) ή να επηρεαστούν εύκολα. Βλέπουν, δηλαδή, τους εαυτούς τους ως κάτι περισσότερο από έναν πόρο προς εκμετάλλευση, διεκδικώντας το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση και σ’ ένα μέλλον με τους δικούς τους όρους.
Διαβάστε επίσης
Άγιος Βαλεντίνος: Τα δώρα που προτίμησαν οι Έλληνες καταναλωτές
Στα χέρια του Προκοπίου ο Αστέρας Βουλιαγμένης
Capital Ship Management: Τάνκερ με παροχή ηλεκτρικής ενέργειας
