Τα χρονικά περιθώρια των κυβερνώντων στην Ευρώπη να χαράξουν μια κοινή στρατηγική για την άμυνα και τη στήριξη της Ουκρανίας είναι κάτι παραπάνω από στενά, καθώς οι ΗΠΑ κινούνται γρήγορα για να εξασφαλίσουν μια συμφωνία με τη Ρωσία, χωρίς καν την ενεργή συμμετοχή του Κιέβου. Οι σημερινές διαβουλεύσεις στο Παρίσι μεταξύ των ηγετών των πιο ισχυρών κρατών στην Ευρώπη προγραμματίστηκαν μετά την αιφνίδια είδηση την περασμένη εβδομάδα πως ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται ήδη σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Καθώς ο Λευκός Οίκος παρακάμπτει και τις συμμαχικές δυνάμεις στην Ευρώπη όσο συνομιλεί με τη Μόσχα, θέτει επίσης ως όρο για τη στρατιωτική συμπαράσταση στο Κίεβο την εκχώρηση του 50% των ορυκτών σπάνιων γαιών της Ουκρανίας. Την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, προσδιόρισε τη στρατιωτική βοήθεια που έχει ήδη δοθεί από τις ΗΠΑ στην Ουκρανία στα 500 δισ. δολάρια, την ώρα που τα επίσημα στοιχεία κάνουν λόγο για περίπου 70 δισ. δολάρια. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ζήτησε εγγυήσεις από τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους, που θα συνδέονται άμεσα με μια συμφωνία για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας του. Και ενώ όλη η προσοχή θα είναι, ουσιαστικά, στραμμένη στη Σαουδική Αραβία, όπου θα συναντηθούν αυτήν την εβδομάδα οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Μαρκ Ρούμπιο και Σεργκέι Λαβρόφ, αντίστοιχα, ο ορυκτός πλούτος της Ουκρανίας προστίθεται στο ήδη περίπλοκο γεωπολιτικό παζλ της Ευρώπης, αλλά και των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ εξαρτώνται από τις εισαγωγές σπάνιων γαιών από την Κίνα, η οποία ελέγχει το 90% της επεξεργασίας τους σε παγκόσμια κλίμακα. Οι σπάνιες γαίες είναι κρίσιμες, ανάμεσα σε αλλά, για την ανάπτυξη υποδομών στην Τεχνητή Νοημοσύνη, ένας τομέας που ο Τραμπ έχει υποσχεθεί πως οι ΗΠΑ θα παίζουν κυρίαρχο ρόλο στον κόσμο. Αν και η Ουάσιγκτον μαζί με ιδιωτικές εταιρείες λαμβάνουν μέτρα για να αποκτήσουν προμήθειες από εναλλακτικές πηγές, είναι σαφές πως θα συνεχίζει να εξαρτάται από την Κίνα στο άμεσο μέλλον. Η συγκυρία είναι ατυχής, διότι, ταυτόχρονα, ο Τραμπ στη δεύτερη θητεία του έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο επιθετικής εμπορικής πολιτικής με το Πεκίνο, κλιμακώνοντας δραματικά την υφιστάμενη αντιπαλότητα των δύο υπερδυνάμεων. Η ανάγκη των ΗΠΑ για σπάνιες γαίες και άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες καταδεικνύεται, επίσης, από το ενδιαφέρον του Ντόναλντ Τραμπ για την απόκτηση της Γροιλανδίας, προκαλώντας μεγάλο προβληματισμό στη διεθνή κοινότητα και ειδικότερα την Ευρώπη. Τα σημαντικότερα κοιτάσματα σπάνιων γαιών στη Γροιλανδία βρίσκονται κυρίως στη νότια περιοχή του νησιού και θεωρούνται από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, εκτός της Κίνας.
Η Ουκρανία δεν διαθέτει τόσο πλούσια αποθέματα σπάνιων γαιών, αλλά ορυκτών πρώτων υλών, όπως το λίθιο, ο γραφίτης και το ουράνιο. Στη συνάντηση που είχε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, με τον Ζελένσκι την περασμένη εβδομάδα είπε πως η παρουσία των Αμερικανών στις εγκαταστάσεις για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων θα ήταν αρκετή για να αποθαρρύνει τους Ρώσους. Αλλά ο Ζελένσκι δεν θεώρησε πως αυτή η διαβεβαίωση ήταν αρκετή για την ασφάλεια της χώρας του, ιδιαίτερα αφού ο Τραμπ είχε προηγουμένως δηλώσει πως κατανοεί την αντίθεση της Ρωσίας σε μια μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Η επικείμενη συνάντηση του Ρούμπιν με τον Λαβρόφ θεωρείται πως θα προετοιμάσει το έδαφος για να βρεθεί ο Τραμπ με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Κινούνται οι τεκτονικές πλάκες της Ευρώπης;», είναι το ερώτημα που έθεσε ο Αλεξάντερ Σταμπ, πρόεδρος της Φινλανδίας, απευθυνόμενος στους Financial Times. «Είναι αδιανόητο με την ταχύτητα που κινούνται τα πράγματα», είπε ανεπίσημα ένας δυτικός αξιωματούχος στη βρετανική εφημερίδα. «Είναι υπαρξιακό το ζήτημα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας, Μάργκους Τάκνα, στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια την περασμένη εβδομάδα, αφού η ομιλία του αντιπροέδρου, Τζέι ντι Βανς, κλόνισε την εμπιστοσύνη της Ευρώπης στις ΗΠΑ.
Επικρατεί μεγάλη ανασφάλεια και αβεβαιότητα για τις επόμενες εξελίξεις, αλλά και δυσπιστία ως προς τις προθέσεις της κυβέρνησης των Ρεπουμπλικανών. Αρκετές κυβερνήσεις της Ευρώπης προβληματίζονται για το εάν θα πρέπει να ανταποκριθούν σε αίτημα των ΗΠΑ να δώσουν λεπτομέρειες για τα οπλικά συστήματα, τα χρήματα και τις ειρηνευτικές δυνάμεις που προτίθενται να στείλουν στην Ουκρανία έπειτα από μια συμφωνία για τον τερματισμό της τριετούς εισβολής των Ρώσων. Γεγονός είναι, πάντως, πως οι ηγέτες των χωρών της Ευρώπης από τη Βρετανία μέχρι την Πολωνία θα πρέπει να λάβουν υπόψη αρκετές παραμέτρους για να αποφασίσουν τη στάση που θα τηρήσουν απέναντι στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα. Και θα πρέπει να κινηθούν άμεσα, με ενιαία πυγμή, ένα δύσκολο εγχείρημα σε μια Ευρώπη που δοκιμάζεται πολιτικά από τα άκρα.
Διαβάστε επίσης
Το ελληνικό εμπόριο με ΗΠΑ & Κίνα με φόντο τον εμπορικό πόλεμο
Μπρουνέλο Κουσινέλι: Από βασιλιάς του κασμίρ, παραγωγός οίνου
Δήμος Αθηναίων: Πώς θα λειτουργεί η κάρτα ενεργειακής φτώχειας
