Ο Χαλίλ Φαλιάλι, Τουρκοκύπριος επιχειρηματίας, ο οποίος κατείχε αρκετά καζίνο και ξενοδοχεία, γνωστός για τον πολυτελή τρόπο ζωής του και τις πολιτικές του διασυνδέσεις, δολοφονήθηκε το 2022. Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας φέρεται να διηύθυνε μια εκτεταμένη παράνομη αυτοκρατορία διαδικτυακού στοιχηματισμού, σύμφωνα με εισαγγελείς στην Τουρκία και τον πρώην επικεφαλής των οικονομικών του, ο οποίος μίλησε στο Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP).
Δημόσια, ο Φαλιάλι παρουσιαζόταν ως ένας συνηθισμένος επιχειρηματίας και ξενοδόχος, αν και με ισχυρές πολιτικές διασυνδέσεις. Συχνά φωτογραφιζόταν με υψηλόβαθμους Τουρκοκύπριους αξιωματούχους και δεν έκρυβε τη στενή σχέση του με το κυβερνών Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP).
Ούτε, όμως, έκρυβε τον πλούτο του. Ανέβαζε συχνά βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου οδηγούσε σε μια πολυτελή παραθαλάσσια έπαυλη, που περιλάμβανε τροπικό κήπο, τουλάχιστον δύο πισίνες και μια δεξαμενή με οξύρρυγχους για την παραγωγή χαβιαριού. Ο γιος του εμφανιζόταν στο YouTube ποζάροντας με πολυτελή αυτοκίνητα, όπως μια Rolls-Royce Phantom και μια McLaren 720S.
Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, όμως, οι τουρκικές αρχές διερευνούσαν εδώ και χρόνια μια άλλη πτυχή της επιχειρηματικής του δραστηριότητας: μια φερόμενη παράνομη αυτοκρατορία διαδικτυακού στοιχηματισμού.
Η δολοφονία του -όταν έπεσε σε ενέδρα ενόπλων που επιτέθηκαν στο όχημά του, ένα Escalade, ρίχνοντας βροχή από σφαίρες με αυτόματα όπλα- προκάλεσε σοκ την τουρκοκυπριακή πλευρά, όπου ο Φαλιάλι είχε χτίσει τη φήμη του. Ειδοποιήσεις έκτακτων ειδήσεων εμφανίστηκαν στα κινητά τηλέφωνα, διακόπτοντας βραδινά δείπνα. Οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συγκέντρωσαν δεκάδες χιλιάδες προβολές μέσα σε λίγες ώρες. «Νύχτα Τρόμου», έγραφε μια εφημερίδα. «Ραγισμένες Καρδιές», δήλωνε άλλη.
Η εγκληματική οργάνωση παράνομου στοιχηματισμού
Δέκα μήνες μετά τη δολοφονία, τον Δεκέμβριο του 2022, ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας πραγματοποίησε συνέντευξη Τύπου, ανακοινώνοντας μια επιχείρηση καταστολής εναντίον μιας εγκληματικής οργάνωσης που φέρεται να διαχειριζόταν περισσότερους από δώδεκα παράνομους ιστότοπους στοιχηματισμού. Οι αρχές είχαν ήδη κατασχέσει περιουσιακά στοιχεία άνω των 40 εκατομμυρίων δολαρίων από την ομάδα, αλλά, όπως δήλωσε, αυτό ήταν «μόνο η αρχή».
Τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, Τούρκοι εισαγγελείς άσκησαν δίωξη σε περισσότερα από 240 άτομα, συμπεριλαμβανομένης της χήρας του Φαλιάλι, με κατηγορίες για παράνομο τζόγο και ξέπλυμα χρήματος. Το κατηγορητήριο, που συντάχθηκε μετά θάνατον, κατηγορούσε τον Φαλιάλι για «ίδρυση εγκληματικής οργάνωσης με σκοπό τη διάπραξη εγκλημάτων».
Η δίωξη βασίζεται σε μια αδημοσίευτη έκθεση 130 σελίδων του τουρκικού υπουργείου Οικονομικών, την οποία έλαβε το OCCRP, και η οποία καταγράφει τη διακίνηση πληρωμών από τη φερόμενη επιχείρηση στοιχηματισμού προς ένα πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων, το οποίο, σύμφωνα με τους ερευνητές, ανήκε στον Φαλιάλι.
Καθώς η δίκη βρίσκεται ακόμα στα πρώτα της στάδια, μια άλλη υπόθεση εξελίσσεται παράλληλα—αυτή τη φορά, με πρωταγωνιστή τον επί χρόνια επικεφαλής οικονομικών του Φαλιάλι, Τζεμίλ Ονάλ. Τον Δεκέμβριο του 2023, ο Ονάλ συνελήφθη στην Ολλανδία βάσει εντάλματος της Interpol, το οποίο είχε εκδοθεί κατόπιν αιτήματος της Τουρκίας και τον περιέγραφε ως τον άνθρωπο «υπεύθυνο για τα οικονομικά του Φαλιάλι» και «έναν από τους εγκέφαλους» της δολοφονίας του. Ο Ονάλ παλεύει τώρα να αποφύγει την έκδοσή του στην Τουρκία, δηλώνοντας ότι φοβάται για τη ζωή του.
Μιλώντας από ολλανδική φυλακή, ο Ονάλ είπε στο OCCRP ότι δεν είχε καμία εμπλοκή στον θάνατο του Φαλιάλι και υποστήριξε πως στοχοποιείται επειδή γνωρίζει πάρα πολλά για παράνομες πληρωμές που διοχετεύονταν σε ισχυρούς παράγοντες.
Επισήμως, ο Ονάλ εργαζόταν σε μια εταιρεία του Φαλιάλι με άδεια λειτουργίας καζίνο στην τουρκοκυπριακή πλευρά. Ωστόσο, όπως ανέφερε, ο πραγματικός του ρόλος ήταν η ανάπτυξη της παράνομης πλευράς των δραστηριοτήτων του Φαλιάλι. Μέχρι τη στιγμή που σταμάτησε να εργάζεται για αυτόν, στα τέλη του 2021, η φερόμενη παράνομη αυτοκρατορία στοιχηματισμού απέφερε τουλάχιστον 80 εκατομμύρια δολάρια κάθε μήνα, απασχολούσε εκατοντάδες εργαζόμενους εκτός επισήμων μητρώων και διαχειριζόταν χιλιάδες ιστοσελίδες στοιχηματισμού που στόχευαν παίκτες από δεκάδες χώρες, σύμφωνα με τον Ονάλ.
«Δεν δημιούργησα αυτό το σύστημα, αυτό το δίκτυο, για μένα», δήλωσε ο Ονάλ. «Το δημιούργησα για το αφεντικό μου». Ο Ονάλ ισχυρίστηκε ότι διοχέτευε προσωπικά περίπου 15 εκατ. δολάρια τον μήνα σε πληρωμές «χορηγιών» εκ μέρους της οργάνωσης του Φαλιάλι, κυρίως προς αξιωματούχους του κυβερνώντος κόμματος στην Τουρκία και την τουρκοκυπριακή πλευρά. Μεγάλο μέρος αυτών των ποσών παραδιδόταν σε μετρητά, ενώ ορισμένες συναλλαγές γίνονταν μέσω εμπορίας χρυσού και ανταλλακτηρίων συναλλάγματος, καθιστώντας δύσκολο τον εντοπισμό τους.
Ο Τζεμίλ Ονάλ, δήλωσε στο OCCRP ότι συνολικά αυτές οι δραστηριότητες απέφεραν τουλάχιστον 80 εκατ. δολ. κάθε μήνα. Οι δημοσιογράφοι του OCCRP εντόπισαν επίσης ακίνητα αξίας άνω των 60 εκατ. δολ., τα οποία ανήκουν στη χήρα του Φαλιάλι στο Ντουμπάι, το οποίο, σύμφωνα με τον Ονάλ, αποτελεί σημαντική βάση για τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες της φερόμενης οργάνωσης.
Στιγμιότυπο οθόνης από ένα βίντεο που δημοσίευσε ο χρήστης @arslanlar20 στο YouTube, στο οποίο ο Χαλίλ Φαλιάλι επιδεικνύει το σαλόνι του
Σύμφωνα με Τούρκους εισαγγελείς, η οργάνωση φέρεται να στρατολόγησε χιλιάδες άτομα για να ανοίξουν τραπεζικούς λογαριασμούς, πιστωτικές κάρτες, λογαριασμούς κρυπτονομισμάτων και διαδικτυακών πληρωμών, με σκοπό τη μεταφορά παράνομων εσόδων από τυχερά παιχνίδια.
Σε πάνω από 20 ώρες αποκλειστικών συνεντεύξεων, ο Ονάλ παρουσίασε τη λειτουργία της φερόμενης οργάνωσης με απαράμιλλες λεπτομέρειες. Παρόλο που δεν μπορούσε να παράσχει έγγραφα που να στηρίζουν τους ισχυρισμούς του, δημοσιογράφοι σε δώδεκα χώρες επιβεβαίωσαν ανεξάρτητα πολλούς από αυτούς, εξετάζοντας αρχεία εταιρειών, ακινήτων, ταξιδιών, καθώς και έγγραφα επιβολής του νόμου και δικαστικών αρχών. Κατάφεραν επίσης να εντοπίσουν εκατοντάδες ιστοσελίδες που είχε δημιουργήσει το φερόμενο δίκτυο. Ειδικοί επιβεβαίωσαν ότι το μοντέλο που περιέγραψε ο Ονάλ μοιάζει πολύ με αυτά που βρίσκονται σε άλλες περιοχές.
Πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων για τη μεταφορά παράνομων εσόδων
Η έκθεση του τουρκικού υπουργείου Οικονομικών του 2022 αναφέρει περίπου 100 πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων που, σύμφωνα με την έκθεση, χρησιμοποιήθηκαν από την ομάδα για τη μεταφορά «παράνομων εσόδων». Χρησιμοποιώντας αρχεία από την αλυσίδα μπλοκ, οι δημοσιογράφοι διαπίστωσαν ότι αυτά τα πορτοφόλια είχαν δεχτεί πάνω από 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2018.
Ωστόσο, αυτά αποτελούσαν μόνο ένα μικρό ποσοστό στα πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων, όπως λέει ο Ονάλ, χρησιμοποίησε το δίκτυο. Το δίκτυο διέθετε επίσης άλλους τρόπους για να μετακινεί χρήματα σε όλο τον κόσμο, περιλαμβανομένων χιλιάδων τραπεζικών, πιστωτικών καρτών και διαδικτυακών λογαριασμών πληρωμών. Η έκθεση του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι η ομάδα χρησιμοποίησε πάνω από 1.500 τραπεζικούς λογαριασμούς μόνο στην Τουρκία.
Χρησιμοποιώντας διαρρεύσαντα αρχεία ακινήτων και άλλα έγγραφα από το Ντουμπάι, το οποίο ο Ονάλ προσδιόρισε ως βασική βάση για τις τρέχουσες δραστηριότητες του δικτύου, οι δημοσιογράφοι βρήκαν επίσης ακίνητα αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων που ανήκαν στη χήρα του Φαλιάλι, Όζγκι Τασκέρ Φαλιάλι, η οποία ήταν μεταξύ των ατόμων που διώχθηκαν το 2024. Εκείνη δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την προέλευση των χρημάτων. Οι τουρκικές και τουρκοκυπριακές αρχές δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλια.
Η Άνοδος του Φαλιάλι
Το μεσογειακό νησί της Κύπρου είναι γνωστό για τις χρυσές του παραλίες και τα αρχαία ερείπια. Ωστόσο, η θρυλική γενέτειρα της Αφροδίτης έχει και μια σκοτεινότερη πλευρά.
Η τουρκοκυπριακή περιοχή -η οποία έχει αναγνωριστεί ως κράτος μόνο από την Τουρκία- δεν τηρεί πλήρως το διεθνές δίκαιο και τα παγκόσμια τραπεζικά πρότυπα. Η περιοχή έχει μετατραπεί σε καταφύγιο για φυγάδες και βρόμικα χρήματα από όλο τον κόσμο. Επίσης, έχει εξελιχθεί σε σημείο στοιχηματισμού, ιδιαίτερα μετά την απαγόρευση των καζίνο στην Τουρκία στα τέλη της δεκαετίας του 1990, σύμφωνα με το .
Ο πόλεμος εκδίωξε τόσο τους Ελληνοκύπριους όσο και τους Τουρκοκύπριους, ανάμεσά τους και η οικογένεια Φαλιάλι. Όταν ο Φαλιάλι ήταν παιδί, έφυγαν από την Πάφο, μια παραλιακή περιοχή στην Κυπριακή Δημοκρατία, και εγκαταστάθηκαν τελικά στην περιοχή Ισκέλε, σε αυτό που σήμερα είναι το βόρειο τμήμα της Κύπρου. Ήταν στην ηλικία των είκοσι όταν η βιομηχανία τυχερών παιχνιδιών άρχισε να ανθίζει στον βορρά.
Μέχρι το 1998, είχε αρχίσει να εργάζεται ως διευθυντής καζίνο, σύμφωνα με τον αδελφό του, Χουσνί, ο οποίος έδωσε αναφορά για την οικογενειακή ιστορία στην τουρκική τηλεόραση HalkTV τον Μάρτιο του 2022, τον μήνα μετά τη δολοφονία του Φαλιάλι. Το 2007, είπε, ο Φαλιάλι ανέλαβε το Les Ambassadeurs Hotel & Casino, ένα πολυτελές θέρετρο στην πόλη λιμάνι Κερύνεια, το οποίο τώρα ανήκει στη χήρα του και τον 12χρονο γιο τους.
Αν και ο Χουσνί τόνισε ότι οι νόμιμες επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών του Φαλιάλι στη βόρεια Κύπρο ήταν νόμιμες, παραδέχτηκε ότι ο αδελφός του είχε εμπλακεί σε παράνομο στοίχημα στην Τουρκία από το 2004. «Ωστόσο, δεν μπορεί να ειπωθεί ότι κάθε παράνομο στοιχηματικό σάιτ ανήκει στον Χαλίλ Φαλιάλι», πρόσθεσε.
Η νόμιμη πλευρά των δραστηριοτήτων του Φαλιάλι διαχειριζόταν από την εταιρεία Larsen Technologies Ltd., η οποία καταχωρήθηκε το 2013. Οι Τουρκοκυπριακές αρχές χορήγησαν άδεια τυχερών παιχνιδιών στην Larsen το 2017. Η εταιρεία άνοιξε καταστήματα στοιχημάτων με φυσική παρουσία υπό την επωνυμία BetCyp και κατέγραψε την αντίστοιχη ιστοσελίδα BetCyp.com. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ονάλ, η Larsen ήταν μια πρόσοψη.
Κάτω από την ομπρέλα μιας νόμιμης εταιρείας
«Αυτό ήταν η ομπρέλα μας. Δηλαδή, ήμασταν κάτω από το όνομα μιας νόμιμης εταιρείας σε περίπτωση αστυνομικής επιδρομής, οικονομικής επιδρομής ή οτιδήποτε άλλο», εξήγησε ο Ονάλ. Η Larsen απασχολούσε επίσης επίσημα τον Ονάλ μεταξύ 2016 και 2020, σύμφωνα με εταιρικά αρχεία.
Τα αρχεία καταγραφής τομέα ιστοσελίδας που απέκτησε το OCCRP υποδεικνύουν ότι η εταιρεία μπορεί πράγματι να είχε σύνδεση με παράνομα τυχερά παιχνίδια: Δεκάδες ιστοσελίδες στοιχημάτων που πάρει το «μαύρο» από την Τουρκία και την Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφηκαν από την ίδια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή του BetCyp.com. Η ιστοσελίδα μοιράζονταν επίσης έναν εξυπηρετητή που βρίσκεται στις Φιλιππίνες με δεκάδες άλλες ιστοσελίδες που είχαν μαυριστεί.
Όπως και οι νόμιμες ιστοσελίδες στοιχημάτων, αυτές οι μη αδειοδοτημένες ιστοσελίδες προσφέρουν ζωντανά παιχνίδια καζίνο, ψηφιακές κουλοχέρηδες και στοιχήματα αθλημάτων, προσαρμοσμένα στη γλώσσα του κοινού-στόχου και παρουσιασμένα με εντυπωσιακά γραφικά. Οι παίκτες μπορούν να πληρώσουν μέσω πιστωτικών καρτών και κρυπτονομισμάτων, ή μέσω διάφορων διαδικτυακών πλατφορμών πληρωμών. Οι παίκτες, που προσελκύονται από επιθετική διαφήμιση και γενναιόδωρα μπόνους, μπορεί να μην συνειδητοποιούν καν ότι στοιχηματίζουν σε μια πλατφόρμα που δεν έχει άδεια ή ρύθμιση στη χώρα τους.
Οι εταιρείες πίσω από τις ιστοσελίδες που εντόπισε το OCCRP εμφανίζονταν κυρίως με άδειες τυχερών παιχνιδιών από την Κουρασάο. Το νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής είχε για χρόνια επιτρέψει σε λίγες τοπικές αδειοδοτημένες εταιρείες να εκδίδουν «υπο-άδειες» σε φορείς στο εξωτερικό, επιτρέποντας στους φορείς που έχουν άδεια από την Κουρασάο να εξαπλωθούν παγκοσμίως χωρίς εποπτεία ή νομικό δικαίωμα λειτουργίας σε κανονισμένα εδάφη.
Οι λεπτομέρειες που παρουσίασαν ο Ονάλ και οι εισαγγελείς από την Τουρκία είναι ένα ακόμα τρανταχτό παράδειγμα που αναδεικνύει τη δυσκολία ρύθμισης του παράνομου στοιχηματισμού, ενός ταχέως αναπτυσσόμενου κλάδου που εκτιμάται ότι αποφέρει ετησίως εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.
Διαβάστε επίσης
Η έλλειψη επενδυτικών κεφαλαίων επιβραδύνει την ελληνική αγορά ακινήτων
Κόκκινες κάρτες υπουργών στο έργο μαμούθ για τον Ιατρικό Φάκελο Ασθενούς
Αντλησιοταμίευση: Πώς προχωρά ο σχεδιασμός των ΔΕΗ & ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
