Το 2025-2026 η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να σταθεροποιηθεί στο 2,7%, αλλά η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να έχει εγκλωβιστεί σε χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης, ανεπαρκή για να στηρίξει διαρκή οικονομική πρόοδο, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, σε έκθεσή της για τις Προοπτικές της Παγκόσμιας Οικονομίας.
Προκλήσεις όπως η αυξημένη πολιτική αβεβαιότητα, οι δυσμενείς εμπορικές πολιτικές, οι γεωπολιτικές εντάσεις, ο πληθωρισμός και οι φυσικές καταστροφές συνδεδεμένες με την κλιματική αλλαγή επιτείνουν τις δυσκολίες. Οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες (EMDEs), που συνεισφέρουν το 60% της παγκόσμιας ανάπτυξης, αντιμετωπίζουν επιβράδυνση στους ρυθμούς σύγκλισης με τις ανεπτυγμένες οικονομίες, με τις χώρες χαμηλού εισοδήματος να μην έχουν πιθανότητες να περάσουν στο καθεστώς μέσου εισοδήματος έως τα μέσα του αιώνα, αν δεν υπάρξουν σημαντικές αλλαγές πολιτικής.
Just launched: #GEP2025 highlights tough challenges for developing economies. Can bold reforms reverse the weakest long-term growth outlook since 2000?
➡️https://t.co/EFSUTWRmWZ pic.twitter.com/KvJPMlSFiJ
— World Bank Research (@wb_research) January 16, 2025
Παγκόσμια Τράπεζα: Οι παγκόσμια προοπτική
Η παγκόσμια ανάπτυξη σταθεροποιείται καθώς ο πληθωρισμός πλησιάζει τους στόχους και η νομισματική χαλάρωση ενισχύει την οικονομική δραστηριότητα στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Ωστόσο, οι προοπτικές ανάπτυξης δεν αρκούν για να αντισταθμίσουν τη ζημιά από συνεχόμενα αρνητικά σοκ, με τις πιο ευάλωτες χώρες να επηρεάζονται δυσανάλογα. Οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν αυξημένη αβεβαιότητα πολιτικής, εμπορικούς περιορισμούς, γεωπολιτικές εντάσεις, υψηλότερο πληθωρισμό, κλιματικές καταστροφές και υποτονική ανάπτυξη στις μεγάλες οικονομίες.
Απαιτείται αποφασιστική πολιτική δράση τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εθνικό επίπεδο για τη διατήρηση του εμπορίου, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση της υπερχρέωσης. Οι κυβερνήσεις πρέπει να ενισχύσουν τη σταθερότητα των τιμών, να αυξήσουν τα φορολογικά έσοδα και να εξορθολογήσουν τις δαπάνες για να επιτύχουν δημοσιονομική βιωσιμότητα και να χρηματοδοτήσουν τις αναγκαίες επενδύσεις. Επιπλέον, χρειάζονται παρεμβάσεις που να αμβλύνουν τις επιπτώσεις των συγκρούσεων, να ενισχύουν το ανθρώπινο κεφάλαιο, να προωθούν την ένταξη στην αγορά εργασίας και να αντιμετωπίζουν την επισιτιστική ανασφάλεια.
Οι περιφερειακές προοπτικές
Μέσα σε ένα πλαίσιο αυξανόμενων εμπορικών περιορισμών και υποτονικής παγκόσμιας ανάπτυξης, οι προοπτικές των περιφερειών EMDEs διαφέρουν. Αναμένεται επιβράδυνση στην Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό λόγω της αδύναμης εσωτερικής ζήτησης στην Κίνα, καθώς και στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία εξαιτίας της επιβράδυνσης μεγάλων οικονομιών. Αντίθετα, αναμένεται αύξηση της ανάπτυξης στη Λατινική Αμερική, τη Μέση Ανατολή, τη Νότια Ασία και την Υποσαχάρια Αφρική, με στήριξη από τη δυναμική εσωτερική ζήτηση. Το 2026 προβλέπεται ενίσχυση της ανάπτυξης στις περισσότερες περιοχές.
Το 2025 αποτελεί σημείο καμπής για την αποτίμηση της πορείας των EMDEs από το 2000 και την εκτίμηση των μελλοντικών προοπτικών τους. Η παρούσα έκδοση της έκθεσης Global Economic Prospects περιλαμβάνει δύο αναλυτικά κεφάλαια: το πρώτο εξετάζει τις μεσαίου εισοδήματος χώρες, ενώ το δεύτερο εστιάζει στις φτωχότερες χώρες.
Από τους Ούριους στους Αντίθετους Ανέμους
Κατά το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, οι EMDEs γνώρισαν σημαντική ανάπτυξη. Το ποσοστό τους στο παγκόσμιο ΑΕΠ αυξήθηκε από 25% το 2000 στο 45%, με κύριους κινητήριους μοχλούς την Κίνα, την Ινδία και τη Βραζιλία (EM3). Οι EMDEs συνέβαλαν στο 60% της παγκόσμιας ετήσιας ανάπτυξης από το 2000, διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τη δεκαετία του 1990. Αυτή η άνοδος οφείλεται στη γρήγορη παγκόσμια εμπορική και χρηματοοικονομική ολοκλήρωση, ιδίως την πρώτη δεκαετία του αιώνα. Επιπλέον, οι διασυνοριακές συνδέσεις και οι οικονομικοί κύκλοι των EMDEs έχουν γίνει πιο συγχρονισμένοι, ενώ οι οικονομικές διακυμάνσεις που προκαλούνται από τις EM3 είναι σημαντικές, ισοδύναμες με το ήμισυ της επίδρασης από τις μεγαλύτερες ανεπτυγμένες οικονομίες (ΗΠΑ, Ευρωζώνη, Ιαπωνία).
Παρά τα επιτεύγματα, οι EMDEs αντιμετωπίζουν σοβαρούς αντίθετους ανέμους, όπως την αύξηση του προστατευτισμού, την υπερχρέωση, τις δημογραφικές αλλαγές και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η πολιτική για την επιτάχυνση της ανάπτυξης πρέπει να επικεντρώνεται στην ενίσχυση των επενδύσεων και της παραγωγικότητας, την πλοήγηση στο δύσκολο εξωτερικό περιβάλλον και τη βελτίωση της μακροοικονομικής σταθερότητας.
Παγκόσμια Τράπεζα: Μειούμενες προοπτικές αναβάθμισης
Οι χώρες χαμηλού εισοδήματος (LICs) παρουσίασαν ταχεία ανάπτυξη την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα χάρη στις μεταρρυθμίσεις και το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, οδηγώντας πολλές στη μετάβαση στο καθεστώς μεσαίου εισοδήματος. Ωστόσο, από τότε η πρόοδος έχει επιβραδυνθεί δραματικά. Οι σημερινές LICs αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις, όπως αργή ανάπτυξη ανά κάτοικο, συγκρούσεις, εύθραυστη οικονομία και δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις. Σε σύγκριση με τις LICs που κατάφεραν να εξελιχθούν σε χώρες μεσαίου εισοδήματος, οι σημερινές βρίσκονται σε σαφώς μειονεκτική θέση, ενώ είναι πιο ευάλωτες σε κλυδωνισμούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Οι χώρες που αναβαθμίστηκαν στο παρελθόν σημείωσαν επιταχύνσεις ανάπτυξης μέσω μεταρρυθμίσεων που ενίσχυσαν τον προσανατολισμό στην αγορά και τις επενδύσεις. Οι LICs σήμερα μπορούν να αξιοποιήσουν φυσικούς πόρους, νεανικούς πληθυσμούς, τουρισμό και περιφερειακή ολοκλήρωση για να ενισχύσουν την ανάπτυξη. Ωστόσο, αυτό απαιτεί αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο και φυσικό κεφάλαιο, μείωση των δημοσιονομικών κινδύνων, και βελτίωση της διακυβέρνησης. Για τις χώρες που βρίσκονται σε κατάσταση σύγκρουσης ή εύθραυστη κατάσταση, η επίτευξη μεγαλύτερης ειρήνης και σταθερότητας είναι ζωτικής σημασίας.
Η διεθνής υποστήριξη είναι απαραίτητη, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, για τη συγκέντρωση επιπλέον πόρων και την προώθηση διαρκών μεταρρυθμίσεων. Οι πολιτικές θα πρέπει να προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας, καθώς δεν υπάρχει ενιαία συνταγή για την ανάπτυξη και την αναβάθμιση σε καθεστώς μεσαίου εισοδήματος.
Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας εδώ.
Διαβάστε επίσης
Η ΕΕ σφίγγει τον κλοιό στη Ρωσία: Στο στόχαστρο αλουμίνιο και LNG
Το φαινόμενο Τέιλορ Σουίφτ και το ρεκόρ εικοσαετίας
Κάθετος Διάδρομος και διασυνδέσεις τα SOS του ΥΠΕΝ για την περίοδο 2025 – 2027
