THEPOWERGAME
Την προοπτική αγοράς της Γροιλανδίας από τις ΗΠΑ εξετάζει άρθρο του Economist, μετά τις δηλώσεις Τραμπ. Αν και η Γροιλανδία έχει μικρό ΑΕΠ, τα φυσικά της αποθέματα, όπως πετρέλαιο και σπάνιες γαίες, καθώς και η στρατηγική της θέση, την καθιστούν πολύτιμη, αναφέρει το δημοσίευμα.
Οι ΗΠΑ έχουν ιστορικά αποκτήσει εδάφη μέσω αγορών, όπως η Λουιζιάνα και η Αλάσκα. Το δημοσίευμα του Economist αναφέρεται στην εποχή που ο Τόμας Τζέφερσον αγόρασε τη Λουιζιάνα το 1803, διπλασιάζοντας το μέγεθος της χώρας. Εξήντα τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν ο Γουίλιαμ Σιούαρντ, τότε υπουργός Εξωτερικών, αγόρασε την Αλάσκα από τη Ρωσία για 7,2 εκατομμύρια δολάρια (162 εκατομμύρια δολάρια σήμερα), η κίνηση ονομάστηκε «η τρέλα του Σιούαρντ». Σήμερα η συμφωνία για την Αλάσκα θεωρείται αριστοτεχνική κίνηση και η αγορά της Λουιζιάνα το μεγαλύτερο επίτευγμα ενός από τους μεγαλύτερους προέδρους της Αμερικής. Εκ των υστέρων, και οι δύο φαίνονται εξαιρετικά συμφέρουσες, αναφέρει ο Economist.
«Η ιστορία δεν θα είναι το ίδιο ευγενική με τον Ντόναλντ Τραμπ αν πάρει τη Γροιλανδία από τη Δανία υπό πίεση. Στις 7 Ιανουαρίου ο εκλεγμένος πρόεδρος αρνήθηκε να αποκλείσει τη χρήση στρατιωτικής ισχύος ή οικονομικού πολέμου στην προσπάθειά του να αποκτήσει τη Γροιλανδία (και τη διώρυγα του Παναμά)», λέει ο Economist. Η Αμερική θα χάσει φίλους αν εκφοβίσει κάποιον για να παραχωρήσει έδαφος. Αλλά οι προκλήσεις του κ. Τραμπ είναι επίσης ανόητες, διότι μια συμφωνία για την αγορά της Γροιλανδίας, που θα γίνει ελεύθερα και με καλή θέληση, θα μπορούσε πράγματι να είναι μια άλλη συμφωνία του αιώνα. Μια τέτοια συμφωνία θα αύξανε την ασφάλεια της Αμερικής και ίσως και των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ. Και μια αγορά θα μπορούσε επίσης να ωφελήσει τους κατοίκους του νησιού, οι οποίοι πρέπει -και σίγουρα θα- να έχουν τον τελικό λόγο, σημειώνει το δημοσίευμα.
Στα 3 δισ. το ετήσιο ΑΕΠ της Γροιλανδίας
Το ετήσιο ΑΕΠ της Γροιλανδίας κατά την τελευταία καταμέτρηση, το 2021, ήταν 3 δισ. δολάρια, δηλαδή το ένα επτακοσιοστό του αμερικανικού. Μόνο 57.000 άνθρωποι ζουν στη Γροιλανδία, παρά το γεγονός ότι είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε αμερικανική πολιτεία. Μεγάλο μέρος της παραγωγής της επικράτειας είναι η εργασία περίπου του 43% του εργατικού δυναμικού που απασχολείται στην πολιτεία (έναντι 15% στην Αμερική). Περισσότεροι από τους μισούς λογαριασμούς της κυβέρνησης πληρώνονται από τη Δανία, η οποία δίνει στο έδαφος 500 εκατ. δολάρια ετησίως. Η μεγαλύτερη ιδιωτική βιομηχανία είναι η αλιεία. Αφαιρώντας τον δημόσιο τομέα, υποθέτοντας ότι η μακροχρόνια ανάπτυξη της Γροιλανδίας συνεχίζεται και ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αμερικής θα εισέπραττε το 16% του ΑΕΠ σε φόρους (ο εθνικός μέσος όρος), καθώς και προεξοφλώντας χρησιμοποιώντας την απόδοση του 30ετούς αμερικανικού Δημοσίου, προκύπτει μια αποτίμηση ύψους 50 δισ. δολαρίων. Αυτό είναι περίπου το ένα εικοστό των ετήσιων αμυντικών δαπανών της Αμερικής.
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Economist ο κ. Τραμπ επιθυμεί τη Γροιλανδία για τις στρατηγικές και οικονομικές δυνατότητές της και όχι για την ασήμαντη παραγωγή της. Το νησί βρίσκεται μεταξύ της Αμερικής και της Ρωσίας σε ένα μέρος του κόσμου που γίνεται όλο και πιο πλωτό καθώς λιώνουν οι πάγοι της Αρκτικής. Αν και η αμερικανική βάση Pituffik Space Force Base στη βορειοδυτική ακτή του εδάφους παρέχει ήδη στον στρατό αισθητήρες προειδοποίησης πυραύλων, μια αμερικανική Γροιλανδία θα μπορούσε να παρακολουθεί καλύτερα το χάσμα Γροιλανδία-Ισλανδία-Ηνωμένο Βασίλειο (GIUK), μια λωρίδα του Ατλαντικού ωκεανού που αποτελεί την οδό πρόσβασης των ρωσικών υποβρυχίων στην ανατολική ακτή της Αμερικής και στον Βόρειο Ατλαντικό.
Τεράστιος ο ορυκτός πλούτος της Γροιλανδίας
Επιπλέον, ο πλούτος των φυσικών πόρων της Γροιλανδίας είναι τεράστιος. Έχει γνωστά αποθέματα 43 από τα 50 ορυκτά που θεωρούνται «κρίσιμα» από την αμερικανική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων πιθανώς των μεγαλύτερων κοιτασμάτων σπάνιων γαιών εκτός Κίνας. Αυτές είναι ζωτικής σημασίας για το στρατιωτικό εξοπλισμό και τον εξοπλισμό πράσινης ενέργειας. Τα πηγάδια στα ανοικτά των ακτών της Γροιλανδίας θα μπορούσαν να αποδώσουν 52 δισ. βαρέλια πετρελαίου, περίπου το 3% των αποδεδειγμένων αποθεμάτων του κόσμου, σύμφωνα με μια εκτίμηση του 2008 από το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ.
Οι πόροι της Γροιλανδίας έχουν παραμείνει σχετικά ανεκμετάλλευτοι λόγω της δυσκολίας λειτουργίας στις απομακρυσμένες περιοχές της επικράτειας. Τα τέσσερα πέμπτα του νησιού καλύπτονται από πάγο. Δεν υπάρχουν καν δρόμοι που να συνδέουν τους οικισμούς. Και η κυβέρνηση απαγόρευσε την εξερεύνηση πετρελαίου το 2021. Όμως, καθώς το κλίμα θερμαίνεται, τα ορυκτά γίνονται πιο προσιτά και πιο πολύτιμα. Ήδη, βρίσκεται σε εξέλιξη ίσως η μεγαλύτερη εξόρμηση φυσικών πόρων που έχει σημειωθεί ποτέ, με βάση την αξία ανά άτομο. Οι εταιρείες πραγματοποιούν γεωτρήσεις σε περίπου 170 περιοχές, από 12 που ήταν πριν από μια δεκαετία.
Από ποιον θα μπορούσε να αγοραστεί το νησί, αναρωτιέται ο Economist. Το 2009 η Δανία παραχώρησε στη Γροιλανδία το δικαίωμα να κηρύξει την ανεξαρτησία της, εφόσον το επιλέξει ο λαός της σε δημοψήφισμα. Η εθνικιστική κυβέρνηση του νησιού θα ήθελε πολύ να ασκήσει αυτό το δικαίωμα. Ταυτόχρονα η Δανία παραχώρησε στην περιοχή τον έλεγχο των δικών της φυσικών πόρων (αν και όσο αυξάνονται τα έσοδά της, τόσο μειώνεται η επιχορήγηση από τη Δανία). Οποιαδήποτε αγορά, επομένως, δεν θα πρέπει να γίνει από τη Δανία, η οποία πραγματικά θα ήταν αποικιοκρατική, αλλά από τους ίδιους τους κατοίκους του νησιού. Αν η Αμερική προσέφερε απλώς την αδρή μας αποτίμηση της ροής των μελλοντικών φόρων, αυτή θα ανερχόταν σε σχεδόν 1 εκατομμύριο δολάρια ανά κάτοικο. Δεδομένου του πλούτου και της σημασίας της περιοχής, η Αμερική θα μπορούσε πιθανώς να κάνει κάθε κάτοικο της Γροιλανδίας πολυεκατομμυριούχο και να εξακολουθήσει να επωφελείται σε τεράστιο βαθμό από την αγορά.
Υπάρχουν, ωστόσο ανησυχίες σχετικά με την διαφθορά, την εκμετάλλευση των πόρων και την απώλεια της εθνικής ταυτότητας της Γροιλανδίας.
Όπως σημειώνει ο Economist, δεν είναι σαφές αν 57.000 άνθρωποι μπορούν να κυβερνήσουν αποτελεσματικά παρουσία ενός τεράστιου απροσδόκητου κέρδους: φανταστείτε ένα αγγλικό δημοτικό συμβούλιο στο οποίο θα δίνονταν οι πετρελαιοπηγές της Σαουδικής Αραβίας. Η εξόρυξη ορυκτών σημαίνει μαζική εργασία μεταναστών. Η εθνική ασφάλεια δεν αφορά πλέον μόνο τον κίνδυνο εισβολής, αλλά και την αποτροπή υβριδικού πολέμου, από σαμποτάζ μέχρι προπαγάνδα στο TikTok. «Η εκ των προτέρων πώληση στην Αμερική θα έφερνε όλη τη δύναμη του αμερικανικού διοικητικού μηχανισμού και του μηχανισμού ασφαλείας στην περιοχή, ενώ θα εγγυόταν μια ισότιμη κατανομή του απροσδόκητου κέρδους», τονίζει.
«Ο σεβασμός του δικαιώματος της Γροιλανδίας στην αυτοδιάθεση σημαίνει σεβασμό του δικαιώματος των πολιτών της να εξετάσουν μια τέτοια προσφορά, η οποία θα μπορούσε να τεθεί σε δημοψήφισμα. Για να είναι ελεύθερη η επιλογή, ο κ. Τραμπ θα πρέπει να αποσύρει την απειλή του για βία», καταλήγει το δημοσίευμα του Economist.
Επίσκεψη Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ στη Γροιλανδία
Ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ την περασμένη έφτασε στη Γροιλανδία για μια προσωπική επίσκεψη που, όπως δήλωσε, αποσκοπούσε σε συνομιλίες με τους κατοίκους και όχι σε επίσημες επαφές με κυβερνητικούς αξιωματούχους.
«Απλώς είμαστε εδώ ως τουρίστες» δήλωσε ο Τραμπ Τζούνιορ στους δημοσιογράφους καθώς έμπαινε στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας της Γροιλανδίας, Νουούκ. «Συζητούσαμε να πάμε εδώ και καιρό. Στην πραγματικότητα υποτίθεται ότι θα ήμουν εδώ την περασμένη άνοιξη για κάποια από τα πράγματα που κάνω στον ελεύθερο χρόνο μου, αλλά είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος που βρίσκομαι εδώ. Απίστευτο μέρος», πρόσθεσε.
Διαβάστε επίσης
Με 9 αλλαγές σε συντάξεις, μισθούς και εισφορές μπήκε το 2025
Ακίνητα: Οι περιζήτητες περιοχές της Αττικής και τα φιλέτα των 15.000 ευρώ το τετραγωνικό
Οι κατασκευαστές τσιπ και η επόμενη κρίση στην αλυσίδα εφοδιασμού
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
