THEPOWERGAME
Μολονότι επιδίωξε η διαμάχη για την αύξηση του ορίου στο αμερικανικό χρέος να μην μετατεθεί στην προεδρία του, ο Ντόναλντ Τραμπ θα πρέπει να διαχειριστεί αυτό το ακανθώδες ζήτημα μέσα στους επόμενους μήνες χωρίς να έχει απαραιτήτως το Κογκρέσο με το μέρος του, παρά το ότι υπερισχύει το κόμμα του τόσο στη Γερουσία όσο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Οι Ρεπουμπλικάνοι τάσσονται, κατά παράδοση, υπέρ ενός λιτοδίαιτου κράτους, με την απόφαση 34 μελών του κόμματος τον Δεκέμβριο να καταψηφίσουν την αύξηση του ορίου χρέους των ΗΠΑ, να προκαλεί την έντονη αντίδραση του επερχόμενου προέδρου, η ορκωμοσία του οποίου θα λάβει χώρα στις 20 Ιανουαρίου.
Οι επιπτώσεις μιας παρατεταμένης διαμάχης στο Κογκρέσο για το μέγεθος του δημοσίου χρέους μπορεί να είναι βαριές στο κύρος της αμερικανικής οικονομίας και κατ’ επέκταση σε όλον τον κόσμο. Ήδη, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P και Fitch έχουν υποβαθμίσει το χρέος των ΗΠΑ. Η Moody’s Investors Service έχει περιοριστεί επί του παρόντος σε μια προς τα κάτω αναθεώρηση της προοπτικής του από «σταθερή» σε «αρνητική». Τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο των διεθνών αγορών, με τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης και τους αναλυτές να τονίζουν πως οι πολιτικές διαμάχες και η οικονομική αστάθεια κλονίζουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, θεσμικών και μη.
Μέχρι σήμερα, το Κογκρέσο έχει αυξήσει ή έχει αναστείλει περίπου εκατό φορές το ανώτατο όριο του αμερικανικού χρέους.
Η πρόσφατη αναστολή του πλαφόν, η οποία συμφωνήθηκε μεταξύ των Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων οριακά πριν από τα Χριστούγεννα μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις στο Κογκρέσο, έληξε στις 2 Ιανουαρίου, δηλαδή αυτήν την Πέμπτη. Όμως, η απερχόμενη υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γιέλεν, επεσήμανε σε επιστολή της πως οι υποχρεώσεις των ΗΠΑ δεν αναμένεται να προσεγγίσουν το πλαφόν νωρίτερα από τις 14 με 23 Ιανουαρίου, όπου τότε θα υπάρχει επίσης η δυνατότητα λήψης έκτακτων μέτρων για να αποφευχθεί μια τεχνητή αθέτηση πληρωμών.
Σύμφωνα με το Bipartisan Policy Center, το ομοσπονδιακό κράτος των ΗΠΑ θα μπορούσε να επιβιώσει υπό αυτό το προσωρινό καθεστώς «αρκετούς μήνες μετά το πρώτο τρίμηνο του έτους». Όμως, η πίστωση χρόνου που προσφέρουν αυτά τα έκτακτα μέτρα, μπορεί να οδηγήσει σε επιζήμιες πολιτικές τριβές την νέα κυβέρνηση Τραμπ. Σήμερα οι συνολικές υποχρεώσεις του ομοσπονδιακού κράτους ξεπερνούν τα 36 τρισ. δολάρια, ενώ η μείωση φόρων που προασπίζει το οικονομικό επιτελείο του Τραμπ αναμένεται να περιορίσει τις δυνατότητες άντλησης απαραίτητων εσόδων.
Αν και οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία βάσει του πρόσφατου εκλογικού αποτελέσματος, δεν θα είναι εύκολη μια συμφωνία για την αύξηση του ορίου στο αμερικανικό χρέος. Ιδιαίτερα εάν οι Δημοκρατικοί δεν παράσχουν έστω και την ελάχιστη στήριξη στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Εκεί είναι μικρή η διαφορά μεταξύ των δυο κομμάτων (220 έδρες οι Ρεπουμπλικάνοι και 215 έδρες οι Δημοκρατικοί).
Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να δήλωσε δημόσια τη στήριξη του στον επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, Μάικ Τζόνσον, αλλά υπάρχουν θεμελιώδης διαφωνίες ακόμη και μέσα στο κόμμα. Ο Τζόνσον ήταν αυτός που ανήγγειλε τη συμφωνία με τους Δημοκρατικούς για την αναστολή του ορίου στο αμερικανικό χρέος τον Δεκέμβριο, με τον Τραμπ να δηλώνει τότε πως «είναι από τις πιο βλακώδης πολιτικές αποφάσεις» μέσα στο 2024.
Ο Τζόνσον εξήγησε τότε πως ήταν απαραίτητη η στήριξη των περιοχών που είχαν πληγεί από τους τυφώνες Έλεν και Μίλτον, όπως και των αγροτών με 100 δισ. δολάρια. Η δυσφορία του επερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ έγινε ακόμη εντονότερη μέσα στον Ιανουάριο, γράφοντας στην πλατφόρμα του Truth Social την περασμένη Κυριακή πως «οι Δημοκρατικοί πρέπει να αναγκαστούν να ψηφίσουν τώρα πάνω σε αυτό το επικίνδυνο ζήτημα, όσο είναι σε ισχύ η κυβέρνηση Μπάιντεν και όχι τον Ιούνιο» και πρόσθεσε ότι «αυτοί πρέπει να έχουν το φταίξιμο μιας πιθανής καταστροφής και όχι οι Ρεπουμπλικάνοι».
Όμως, οι Ρεπουμπλικάνοι θα αναγκαστούν, πιθανότατα, να αυξήσουν το όριο στο αμερικανικό χρέος κατά 1,5 τρισ. δολάρια στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πακέτου που θα περιλαμβάνει μέτρα για την ασφάλεια των συνόρων και την ενέργεια, εικάζουν οι ειδικοί. Αλλά ακόμη και τότε, οι τριβές δεν θα σταματήσουν καθώς θα χρειαστεί να αυξήσουν ξανά το όριο μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, με την ατζέντα του Τραμπ να παραμερίζεται λόγω ενός νευραλγικού ζητήματος που κανένας πολιτικός δεν το επιθυμεί στο «πιάτο» του. Ο Τραμπ δεν δίστασε να πει πως δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει όριο στο χρέος των ΗΠΑ. Αλλά έτσι θα είναι σαν να έχουν οι πολιτικοί των ΗΠΑ μια πιστωτική κάρτα χωρίς όριο.
Διαβάστε επίσης
Ανάρπαστο στην Ελλάδα το Starlink του Έλον Μασκ
WEF: Πώς θα επιτευχθεί ο εξηλεκτρισμός της βιομηχανίας στην Ευρώπη