Οι απειλές Τραμπ, η Διώρυγα του Παναμά και η κινεζική PCC

ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΡΑΜΠ — Ντόναλντ Τραμπ © EPA/JUSTIN LANE

Πώς συνδέεται η Διώρυγα του Παναμά και η Κριμαία; Ξεκίνησε ως υποψία των διεθνολόγων που αρχίζει να μετουσιώνεται σε πολιτικό λόγο. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τους Ρώσους προ δεκαετίας και την εισβολή που διέταξε το Κρεμλίνο στην Ουκρανία σχεδόν προ τριετίας, δεν είναι λίγοι οι ηγέτες που επαναφέρουν ή προβάλλουν διεκδικήσεις που κλονίζουν τη διεθνή τάξη πραγμάτων. Σε αυτή τη συνομοταξία ανήκει και ο επερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Λίγες ημέρες πριν, έκανε λόγο για την επανάκτηση του ελέγχου της Διώρυγας του Παναμά, λόγω των «παράλογων τελών» διέλευσης που επιβάλλονται στις ΗΠΑ και της ανάμειξης Κινέζων στρατιωτικών στη λειτουργία του.

Περίπου το 5% της παγκόσμιας ναυτιλίας διέρχεται από τη Διώρυγα του Παναμά, η οποία διευκολύνει τα δρομολόγια ανάμεσα στην Ασία και την ανατολική ακτή των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είναι ο κυριότερος χρήστης του καναλιού καθώς αντιπροσωπεύει το 74% των φορτίων. Η Κίνα ακολουθεί με το 21%, αντίστοιχα. Οι ισχυρισμοί του Τραμπ για τα παράλογα διόδια που επιβάλλονται στα εμπορικά πλοία των ΗΠΑ, τα οποία ταξιδεύουν μεταξύ Ειρηνικού και Ατλαντικού, κρύβουν μια βαθύτερη ενόχληση των Ρεπουμπλικάνων.

Μια κινεζική εταιρεία που εδρεύει στο Χονγκ Κονγκ ελέγχει δυο από τα πέντε λιμάνια που είναι παρακείμενα της διώρυγας, ένα από την κάθε πλευρά. Πρόκειται για την PCC, θυγατρική της Hutchison Ports Holdings, που διαχειρίζεται το λιμάνι του Μπαλμπόα από την πλευρά του Ειρηνικού και αυτό του Κριστομπάλ από την πλευρά του Ατλαντικού. Η σύμβαση μεταξύ της Panama Maritime Authority (PMA) και της PCC ανανεώθηκε προ τριετίας με 25ετή ισχύ και εκτιμώμενα έσοδα άνω των 800 εκατ. δολαρίων. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της PMA, οι πληρωμές ανά εμπορευματοκιβώτιο μπορούν να αυξηθούν μέχρι τα 19 δολάρια.

Το κανάλι του Παναμά κατασκευάστηκε από τις ΗΠΑ και εγκαινιάστηκε το 1914. Παραδόθηκε στη δικαιοδοσία της επικράτειας του Παναμά στα τέλη Δεκεμβρίου του 1999, βάσει συνθηκών που είχαν υπογραφθεί 20 χρόνια νωρίτερα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, και τον ηγέτη του Παναμά, Ομάρ Τορίχος. Μαζί με τη Διώρυγα του Σουέζ αποτελούν τις βασικότερες αρτηρίες στην παγκόσμια ναυτιλία που, όμως, σήμερα αντιμετωπίζουν προβλήματα. Η Διώρυγα του Σουέζ δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά λόγω των πολεμικών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και του Παναμά εξαιτίας της παρατεταμένης ξηρασίας που έχει χαμηλώσει τη στάθμη του νερού. Από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Σεπτέμβριο του 2024 περίπου 9.944 πλοία έχουν διέλθει από τη Διώρυγα του Παναμά έναντι των 14.080 το προηγούμενο 12μήνο. Είναι ο λόγος που έχουν αυξηθεί τα τέλη διέλευσης.

Ο νυν πρόεδρος του Παναμά, Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, απέρριψε κάθε ισχυρισμό του Τραμπ, τονίζοντας πως δεν υπάρχει «καμία πιθανότητα να ανοίξει συζήτηση πάνω σε αυτήν την πραγματικότητα, η οποία έχει κοστίσει στη χώρα αίμα, ιδρώτα και δάκρυα». «Θα το δούμε αυτό», απάντησε ο Τραμπ μέσω της πλατφόρμας του Truth Social, ο οποίος επίσημα αναλαμβάνει καθήκοντα μετά την ορκωμοσία του, στις 20 Ιανουαρίου. Από τον εκλογικό του θρίαμβο στις αρχές Νοεμβρίου, ο Τραμπ έχει προβεί σε προκλητικές δηλώσεις για την ανεξαρτησία γειτονικών κρατών. Αποκάλεσε τον Καναδά την 51η πολιτεία των ΗΠΑ και χαρακτήρισε τον πρόεδρο της χώρας «κυβερνήτη». Πρότεινε, μάλιστα, την εξαγορά της Γροιλανδίας, μιας αυτόνομης περιοχής της Δανίας και έπειτα έκανε λόγο για την προσάρτησή της.

Στην προηγούμενη κυβέρνησή του, ο Τραμπ εξαπέλυσε έναν εμπορικό πόλεμο εναντίον της Κίνας. Αυτή η αυστηρή γραμμή αναμένεται να συνεχιστεί μέσα στην επόμενη τετραετία, με τον Τραμπ να γράφει ήδη στην πλατφόρμα Truth Social πως προτίθεται να επιβάλει επιπλέον δασμούς 10% σε όλες τις εισαγωγές από την Κίνα. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Παναμάς βρίσκεται σε δυσμενή θέση εφόσον εδώ και μια επταετία διέκοψε διπλωματικές σχέσεις με την Ταϊβάν και δέχτηκε πως είναι τμήμα της Κίνας. Εδώ και χρόνια, οι σχέσεις του Πεκίνου με την Ταϊπέι είναι τεταμένες διότι το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα δεν αποδέχεται την ανεξαρτησία της Ταϊβάν.

Διαβάστε επίσης

Μπορεί η Lego να παραμείνει η πιο cool κατασκευάστρια παιχνιδιών στον κόσμο;

Love Actually: Η κλασική ταινία των Χριστουγέννων με τα μάτια των πρωταγωνιστών

Ύποπτο “βραχυκύκλωμα” στην ηλεκτρική διασύνδεση Φινλανδίας & Εσθονίας