Σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Pew Research Center, περίπου 1 στους 5 Αμερικανούς δηλώνει ότι ενημερώνεται τακτικά από influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η άνοδος των influencers που παρέχουν ειδησεογραφικές πληροφορίες ήταν ιδιαίτερα έντονη στους νεότερους χρήστες και συμβαδίζει με μια περίοδο αυξημένης πόλωσης γύρω από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
«Σκεφτήκαμε τους ειδησεογραφικούς influencers ως πηγές εξουσίας για το κοινό τους σχετικά με το τι συμβαίνει στον κόσμο», ανέφερε ο Γκέιλεν Στόκινγκ, ανώτερος υπολογιστικός κοινωνικός επιστήμονας στο Pew Research Center, στο CNBC. «Και ένα από τα πράγματα που ανακαλύψαμε κάνοντας αυτήν τη μελέτη είναι ότι το 65% δήλωσε πως οι πληροφορίες που έλαβαν από τους ειδησεογραφικούς influencers τους βοηθούν να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο.»
Κοντά στο 40% των ενηλίκων κάτω των 30 ετών που συμμετείχαν στη μελέτη ανέφεραν ότι μένουν ενήμεροι από ανεξάρτητες παρουσίες των κοινωνικών μέσων, το μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε ηλικιακή ομάδα. Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Μπάσιλ Σμίκλε, ανέφερε ότι αυτή η αλλαγή παρατηρείται από το 2016 τουλάχιστον. «Ένα μέρος αυτής της τάσης είναι η ευκολία», είπε ο Σμίκλε. «Έχεις πρόσβαση σε όλη την πληροφορία που χρειάζεσαι μέσω του κινητού σου. Επειδή τα κοινωνικά μέσα σπρώχνουν την πληροφορία προς εσένα, η ευκολία με την οποία έχεις πληροφορίες στα χέρια σου είναι δύσκολο να αγνοηθεί.»
Ωστόσο, ο Σμίκλε ανέφερε ότι αυτή η ευκολία μπορεί να εξελιχθεί σε μια συνήθεια που είναι δύσκολο να σπάσει και μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη διάδοση παραπληροφόρησης. «Όταν λαμβάνεις πληροφορίες μέσω των κοινωνικών μέσων, πώς ξέρεις πόσο αυθεντικές είναι αυτές οι πληροφορίες;» είπε. «Είναι πολύ δύσκολο να το επαληθεύσεις και δυστυχώς, ο αλγόριθμος δεν νοιάζεται. Συνεχίζει να σου στέλνει τον ίδιο τύπο πληροφοριών.»
Περίπου τα δύο τρίτα από τους περίπου 500 λογαριασμούς που το Pew ορίζει ως «ειδησεογραφικούς influencers» για τη μελέτη, ήταν ενεργοί σε πολλές πλατφόρμες μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου. Η πλατφόρμα κοινωνικών μέσων X παρέμεινε η πιο δημοφιλής, με το 85% των influencers που συμμετείχαν στην έρευνα να δηλώνουν ότι είναι χρήστες της. Το Instagram κατέκτησε τη δεύτερη θέση, ενώ το YouTube, η πιο δημοφιλής πλατφόρμα για τη GenZ ήρθε στην τρίτη θέση. Το TikTok βρέθηκε κάτω από το Threads και το Facebook, στην έκτη πιο δημοφιλή θέση μεταξύ των influencers.
Κίνδυνος παραπληροφόρησης από τους influencers
Τα ερωτήματα γύρω από την επιρροή των ανεξάρτητων δημιουργών περιεχομένου στα κοινωνικά μέσα στην πολιτική «φούντωσαν» πριν και μετά τις προεδρικές εκλογές. Και οι δύο υποψήφιοι χρησιμοποίησαν τα κοινωνικά μέσα για να φτάσουν στους νεότερους ψηφοφόρους, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την εμφάνιση του Ντόναλντ Τραμπ στο podcast του Τζο Ρόγκαν και τη συμμετοχή της Καμάλα Χάρις στο podcast «Call Her Daddy» — και τα δύο podcast με μεγάλο αριθμό ακολούθων στα κοινωνικά μέσα.
«Η ευκολία με την οποία μπορείς να βρεθείς μπροστά σε έναν ψηφοφόρο με πληροφορίες έχει αυξηθεί εκθετικά, και μπορώ να σου στέλνω συνεχώς αυτές τις πληροφορίες τόσο συχνά που φτάνει σε ένα σημείο που δεν θα χρειάζεται να τις αναζητήσεις», είπε ο Σμίκλε. Τόνισε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι επίσης μια πολύ φθηνότερη επιλογή για τους υποψηφίους που προσπαθούν να φτάσουν σε μεγαλύτερο κοινό, ειδικά όταν συνυπολογιστούν και οι ειδησεογραφικοί influencers που μπορούν να αναρτούν για τους υποψηφίους και τις πλατφόρμες τους.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Σίρακιουζ, Τζόσουα Ντάρ, οι υποψήφιοι ενδέχεται να έχουν ευκολότερη πρόσβαση στο να προωθήσουν το μήνυμά τους μέσω podcast, παρά μέσω μιας παραδοσιακής συνέντευξης σε τηλεοπτικό δίκτυο. Οι συνεντεύξεις στα τηλεοπτικά δίκτυα στις τελευταίες εκλογές τείνουν να είναι πιο επιθετικές σε σχέση με αυτές που γίνονται σε ανεξάρτητα podcast ή λογαριασμούς κοινωνικών μέσων, ανέφερε ο Ντάρ.
«Ίσως να είναι καλό για το εκλογικό σώμα να υπάρχει μια δύσκολη συνέντευξη, αλλά αν πρόκειται για μια σειρά από γρήγορες ερωτήσεις παγίδες, δεν ξέρω αν αυτό είναι κάτι που θα συμφωνήσουν οι προεκλογικές εκστρατείες», είπε. Ένα αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, σύμφωνα με τον Σμίκλε, είναι ότι η παραπληροφόρηση μπορεί να εξαπλωθεί πιο εύκολα. «Υπήρχαν πρότυπα που τα δίκτυα χρησιμοποιούσαν για να καθορίσουν τι ήταν αληθές», είπε. «Αυτά τα προστατευτικά μέτρα έχουν χαθεί μέσω των social media.»
Η Αλάινα Γουντ, μία από τις ειδησεογραφικές influencers που αναφέρονται στην έκθεση του Pew, δήλωσε ότι η παραπληροφόρηση συχνά γίνεται τόσο εκτεταμένη που δεν μπορεί να καταπολεμηθεί μέχρι να έχει ήδη πραγματικό αντίκτυπο. Το περιεχόμενο της Γουντ βασίζεται κυρίως σε ειδήσεις για το κλίμα, ιδιαίτερα στη σειρά της που αναδεικνύει θετικές ιστορίες για το κλίμα. Μετά την επέλαση του τυφώνα Ελέν στην περιοχή του ανατολικού Τενεσί, τον Σεπτέμβριο, δήλωσε ότι άρχισε να εξαπλώνεται παραπληροφόρηση για ανθρώπους που κατηγορούνταν για κλοπές μετά την καταιγίδα.
«Όλοι συμφωνούν ότι η προσπάθεια να καταπολεμήσουμε την παραπληροφόρηση πριν γίνει πρόβλημα μπορεί να βοηθήσει πολύ», είπε. Το πρόβλημα, σύμφωνα με τη Γουντ, είναι ότι τα βίντεο που διορθώνουν την παραπληροφόρηση συχνά δεν γίνονται τόσο viral όσο το αρχικό βίντεο.
Διαβάστε επίσης
Ρεύμα: Πώς και γιατί η Ελλάδα είναι θωρακισμένη για τον χειμώνα
