THEPOWERGAME
Σήμερα, είναι μια ιστορική ημέρα για τη Γερμανία, καθώς συμπληρώνονται ακριβώς 35 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. H γερμανική ομοσπονδιακή Βουλή (Bundestag) γιόρτασε χθες, Παρασκευή, την επέτειο του γεγονός αυτού, το οποίο άνοιξε τον δρόμο για την επανένωση των δύο Γερμανιών, μέσω της ενσωμάτωσης της ανατολικής Λαϊκής Δημοκρατίας στη δυτική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία.
Ωστόσο, η επέτειος εορτάζεται υπό τη σκιά «ίσως της πιο δύσκολης στιγμής στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας». Η φράση αυτή ανήκει στον πρόεδρο του γερμανικού Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία (IfW), Μόριτς Σουλαρίκ και έγινε αμέσως μετά την επικράτηση του Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές και λίγες ώρες πριν από την απόλυση του Γερμανού Φιλελεύθερου Υπουργού Οικονομικών με εντολή του Γερμανού Σοσιαλδημοκράτη καγκελαρίου, Όλαφ Σολτς (6 Νοεμβρίου 2024).
Τη φράση αυτή επανέλαβε την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2024 στον τίτλο του το κεντρικό σχόλιο της ναυαρχίδας του γερμανικού οικονομικού τύπου, Handelsblatt, καθώς ξημέρωνε η πρώτη μέρα της γερμανικής κυβέρνησης χωρίς τους Φιλελευθέρους του Λίντνερ και -ταυτόχρονα- της αντίστροφης μέτρησης για πρόωρες εκλογές.
Ο Σολτς, επικεφαλής πλέον ενός δικομματικού (SPD, Πράσινοι) και όχι τρικομματικού, καθώς το FDP αποχωρεί, θα ζητήσει τον Ιανουάριο του 2025 ψήφο εμπιστοσύνης από την γερμανική βουλή (Bundestag) και αν δεν την λάβει, θα προκηρύξει πρόωρες ομοσπονδιακές εκλογές, αν και ο ηγέτης του CDU, Φρίντριχ Μερτς (ο οποίος προηγείται μακράν στις πανεθνικές δημοσκοπήσεις), αλλά και εκπρόσωποι των εργοδοτών ζήτησαν επίσπευση των διαδικασιών εξόδου της πρώτης μετα – Μερκελικής κυβέρνησης (σ.σ. η κυβέρνηση Σολτς διαδέχτηκε την μακρόχρονη διακυβέρνηση Μέρκελ, αλλά δεν είχε σκοπό να αλλάξει την κεντρώα πολιτική της) ή για την ακρίβεια, ό,τι έχει απομείνει από αυτήν…
Πρώτη φορά προς πρόωρες εκλογές η Γερμανία μετά τον Β’ Παγκόσμιο
Είναι η πρώτη φορά που προδιαγράφονται με επίσημο τρόπο πρόωρες εκλογές στη Γερμανία μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γεγονός που αποτελεί το σπάσιμο ενός μεταπολεμικού «ταμπού» στη χώρα και αποτελεί την κορύφωση της πολιτικής κρίσης, όχι απλά της κυβέρνησης αλλά του πολιτικού συστήματος.
Υπενθυμίζεται πως πριν μόλις από δυο μήνες και συγκεκριμένα τον Σεπτέμβριο του 2024, είχε σημειωθεί η κατάρρευση άλλου ενός πολιτικού ταμπού με την κατάληψη της πρώτης θέσης σε περιφερειακές εκλογές στη Γερμανία από το φερόμενο ως «αντιπολεμικό» και «φιλορωσικό» ακροδεξιό κόμμα (AfD, Θουριγγία), γεγονός που επισφράγισε τη νέα πολιτική -αν και όχι οικονομική, κοινωνική (όπως προ του 1989) – διάσπαση μεταξύ δυτικής και ανατολικής Γερμανίας που εμφανίστηκε εκκωφαντικά στις ευρωεκλογές του 2023, με (σχεδόν) όλη δυτική να είναι βαμμένη «μαύρη» (είναι το εκλογικό χρώμα του κεντροδεξιού CDU) και (σχεδόν) όλη την ανατολική να είναι βαμμένη «μπλε» (σ.σ. είναι το εκλογικό χρώμα του ακροδεξιού AfD)…
Δύο χρόνια πιο πριν, είχε σημειωθεί η κατάρριψη ενός εκ των δύο σημαντικότερων οικονομικών μεταπολεμικών και μετα – ψυχροπολεμικών «ταμπού»: Του πληθωρισμού. Και αυτό λόγω της εκτίναξης των τιμών ενέργειας που έφερε άνοδο του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο 6,9% το 2022. Αν και έκτοτε ο πληθωρισμός έπεσε -μετά από το μπαράζ των μειώσεων επιτοκίων της ΕΚΤ- το ενεργειακό κόστος έχει γονατίσει τη γερμανική βιομηχανία, τη μεγάλη, αλλά προπαντός την μικρή, ιδιοκτήτρια της οποίας είναι πανίσχυρη γερμανική μεσαία τάξη (Mittelstand).
Έμενε πλέον άλλο ένα οικονομικό -και πιο συγκεκριμένα δημοσιονομικό – ταμπού: Το «φρένο χρέους». Και αυτό είναι που προκάλεσε τη διάλυση του τρικομματικού συνασπισμού, καθώς ο μεν Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Σολτς ζήτησε την άρση του «φρένου χρέους» (μέσω της αύξησης του δημοσίου δανεισμού της Γερμανίας), ενώ ο Φιλελεύθερος Λίντνερ το αρνήθηκε.
Υπενθυμίζεται με έμφαση (καθώς το ζήτημα αυτό ελάχιστα έως καθόλου απασχόλησε τότε το ελληνικό οικονομικό τύπο) πως ένα χρόνο πριν, ο Σολτς είχε καταφέρει να περάσει -μετά βίας- μία δημοσιονομική συμφωνία στην κυβέρνηση του που προέβλεπε πως θα μπορούσε να αρθεί το «φρένο χρέους» λόγω ενδεχόμενων αρνητικών εξελίξεων στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Τότε, τον Δεκέμβριο του 2023, ο Σολτς, ο οποίος την επαύριον της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία (2022), την είχε χαρακτηρίσει (σωστά) ως «στροφή των καιρών» (Zeitenwende), είχε αναφέρει αυτολεξεί πως μπορεί να ανασταλεί η ισχύς του συνταγματικά καθορισμένου «φρένου χρέους», το 2024, μόνο σε περίπτωση που «η κατάσταση επιδεινωθεί ως αποτέλεσμα του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, για παράδειγμα επειδή επιδεινώνεται η κατάσταση στο μέτωπο, επειδή άλλοι υποστηρικτές μειώνουν τη βοήθειά τους προς την Ουκρανία ή επειδή η απειλή για τη Γερμανία και την Ευρώπη αυξάνεται περαιτέρω, θα πρέπει να αντιδράσουμε».
Είναι προφανές (από προηγούμενες δηλώσεις του ίδιου του νικητή των εκλογών στις ΗΠΑ) πως η εκλογή Τραμπ αναμένεται να φέρει «μείωση της βοήθειας προς την Ουκρανία» (όπως φοβόταν το Βερολίνο), ενώ είναι σε όλους γνωστό πως «επιδεινώνεται η κατάσταση στο μέτωπο» για την Ουκρανία (όπως επίσης φοβόταν το Βερολίνο!).
Συνεπώς, δεν αποτελεί καμία σοφία να συμπεράνει κανείς πως η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ έφερε την ανατροπή της (από καιρό παραπαίουσας) κυβέρνησης του τρικομματικού συνασπισμού στη Γερμανία υπό τον Σολτς και πως ο κυριότερος λόγος για αυτό είναι η αναμενόμενη μείωση της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία.
Την «τρύπα» από τη μείωση της αμερικανικής βοήθειας στην Ουκρανία θα κληθεί (αν μπορέσει και εφόσον το επιδιώξει η επόμενη κυβέρνηση στο Βερολίνο, πιθανότατα υπό τους Χριστιανοδημοκράτες του περισσότερου δεξιού παρά κεντρώου Φρίντριχ Μερτς) να την καλύψει η ΕΕ και προπαντός η Γερμανία.
Άρα η Γερμανία θα πρέπει να βάλει πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για την Ουκρανία -ου μην αλλά και για τις δαπάνες του ΝΑΤΟ- την ίδια ώρα που αφενός η οικονομία της βρίσκεται ήδη σε ύφεση (και αυτή θα επιδεινωθεί εν αναμονή της αύξησης των αμερικανικών δασμών στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, oυ μην αλλά και λόγω των ευρωπαϊκών δασμών στις εισαγωγές… γερμανικών αυτοκινήτων από την Κίνα!) και αφετέρου αυξάνονται οι ανάγκες για την χρηματοδότηση του γερμανικού συνταξιοδοτικού συστήματος.
Οι νέες αυτές προκλήσεις δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν -κατά το Σοσιαλδημοκράτη Σολτς- χωρίς άρση του «φρένου χρέους», ενώ κατά τον Λίντνερ απαιτούνταν μία σκληρή δημοσιονομική πολιτική (κάτι που θα έπληττε τα απομεινάρια της κοινωνικής βάσης του SPD, μαζί και της κυβέρνησης του), χωρίς άρση του «φρένου χρέους».
Εφιάλτης για τη Γερμανία η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ
Προφανώς, οι αναμενόμενες αρνητικές συνέπειες για την οικονομία της Γερμανίας από την εκλογή Τραμπ διέλυσαν την τελευταία πιθανή οικονομική – δημοσιονομική βάση συμβιβασμού μεταξύ Σολτς – Λίντνερ, οδηγώντας στην κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού στο Βερολίνο.
Την ίδια μέρα (6 Νοεμβρίου 2024), οπότε έγινε σαφής η επικράτηση του Τραμπ κατρακύλησαν οι μετοχές των κολοσσών της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας (Volkswagen, Mercedes-Benz, BMW, Porsche) στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, προφανώς υπό τον φόβο της επιβολής δασμών σε βάρος τους από τον επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ.
Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε άλλο ένα χτύπημα στον κλάδο της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας (ιδίως των EVs, οι πωλήσεις παραπαίουν, την ίδια ώρα που το εγχείρημα της πράσινης μετάβασης αγκομαχά), ο οποίος καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα μέτραγε το ένα αρνητικό μήνυμα μετά το άλλο, με πιο πρόσφατο και πιο σημαντικό την ανακοίνωση της Volkswagen περί κλεισίματος τριών εργοστασίων στη Γερμανία.
O πάλαι ποτέ κραταιός βετεράνος πολιτικός της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), αποβιώσας το 2023 και πολύ «γνωστός μας» στην Ελλάδα, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε ένα από τους λόγους του λίγο καιρό πριν πεθάνει, συνυπέγραψε τη φράση ενός Γερμανού διανοουμένου, σύμφωνα με την οποία 40 διάσπασης απαιτούν 40 χρόνια ενότητας. Δηλαδή, για να ξεπεραστεί η 40χρονη διάσπαση της Γερμανίας απαιτείται μια 40χρονη ενότητα. Κοινώς, ο Σόιμπλε ήξερε πως δεν αρκούσε το άνοιγμα των συνόρων μεταξύ Δυτικής – Ανατολικής Γερμανίας και η θεσμική ενοποίηση τους, για να υπάρξει πραγματική ενοποίηση και αποδείχτηκε σωστός.
Παράλληλα, ουδείς αμφισβητεί πως το βασικό υπόβαθρο για το αποφασιστικό προχώρημα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης ήταν η γερμανική ενοποίηση. Η αμφισβήτηση των θεμελίων -όπως αυτά εκφράζονται από τα λεγόμενα ταμπού- της γερμανικής ενοποίησης (πολιτική σταθερότητα, φθηνό φυσικό αέριο από τη Ρωσία, χαμηλές τιμές, φθηνή παραγωγή στην Κίνα, κλπ.) δεν μπορεί παρά θέσει σε (παραπέρα) αμφισβήτηση τα θεμέλια της ίδιας της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Διαβάστε επίσης
Τράπεζες: Ράλι εσόδων από τόκους και προμήθειες στα 8 δισ.
Mars Hellas: Τι τζιράρουν σοκολάτες, τσίχλες και τροφές για κατοικίδια
Χρηματιστήριο Ενέργειας: Πότε και πώς θα “βγει στον αέρα” η πλατφόρμα για τα PPAs
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
