Πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η Μολδαβία, μια μικρή χώρα στην ανατολική Ευρώπη με πληθυσμό κάτι παραπάνω από τρία εκατομμύρια στη μάχη επιρροής Δύσης και Ρωσίας. Ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρουμανία, η Μολδαβία ισορροπεί ή μάλλον ακροβατεί ανάμεσα σε δυο κόσμους. Αυτό κατέδειξε, εξάλλου, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την ένταξη της Μολδαβίας στην ΕΕ, που συντελέστηκε την Κυριακή.
Αν και το αποτέλεσμα ήταν θετικό, δίνοντας το «πράσινο φως» στην πρόεδρο της Μολδαβίας να προχωρήσει με τις διαπραγματεύσεις ένταξης στην ΕΕ, η διαφορά με όσους δεν επιθυμούν την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας ήταν οριακή. Είναι ένα ζήτημα που δεν μπορεί να αγνοήσει η Μάγια Σάντου ιδίως εάν αναλογιστεί κανείς πως η αίτηση ένταξης έγινε λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με τις Βρυξέλλες να ανταποκρίνονται νωρίτερα φέτος και να υπόσχονται ένα πολυετές πακέτο 1,8 δισ. ευρώ για τη στήριξη της χώρας όσο προχωρά στις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Οι ΗΠΑ, στο μεταξύ, έχουν παραχωρήσει στήριξη 949 εκατ. δολαρίων στη Μολδαβία μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Πολιτικοί αναλυτές τονίζουν πως δεν ήταν απαραίτητο για την πρόεδρο της Μολδαβίας να δρομολογήσει ένα δημοψήφισμα σε αυτή τη φάση. Ήταν, εν ολίγοις, μια ριψοκίνδυνη κίνηση που αποφασίστηκε ίσως από υπερβολική αυτοπεποίθηση. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η επέκταση των ορίων της ΕΕ προς την ανατολική Ευρώπη θεωρείται μονόδρομος από μια μεγάλη μερίδα Ευρωπαίων αξιωματούχων μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος προκάλεσε μεγάλη ανασφάλεια στη Δύση για τις προθέσεις και τις προσδοκίες του πρόεδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Δυόμιση χρόνια μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Ρωσία συνεχίζει τον πόλεμο παρά την κατάρρευση των ροών φυσικού αερίου από την Gazprom στην Ευρώπη, τις διαδοχικές κυρώσεις από τη Δύση, την αποχώρηση ξένων εταιρειών και τις οικονομικές επιπτώσεις από τη στρατολόγηση νέων από το εργατικό δυναμικό της χώρας. Η Μολδαβία συνορεύει επίσης με το αυτόνομο και μη αναγνωρισμένο κρατίδιο της Υπερδνειστερίας όπου έχουν παρουσία Ρώσοι στρατιώτες.
Η ανησυχία της προεδρίας της Μολδαβίας και των ηγετών της Δύσης για τις προθέσεις της Ρωσίας δεν είναι αβάσιμη. Οι αρχές της Μολδαβίας κατήγγειλαν πως το Κρεμλίνο καταφεύγει σε διάφορες μεθόδους για να επηρεάσει την κοινή γνώμη στο εσωτερικό μιας χώρας που ανήκε στη Σοβιετική Ένωση μαζί με την υπόλοιπη ανατολική Ευρώπη. Οι Financial Times και το Reuters αποκαλύπτουν πως, μεταξύ άλλων μεθόδων, προσφέρονταν χρηματικά ποσά σε πάνω από 130.000 Μολδαβούς από τον συμπατριώτη και ολιγάρχη 37χρόνο Ίλαν Σορ, υπό τον όρο ότι θα ψήφιζαν «όχι» στο δημοψήφισμα. Ο Σορ κατοικεί στη Ρωσία αφού καταδικάστηκε το 2019 για την κλοπή ενός δισ. δολαρίων από το τραπεζικό σύστημα της χώρας του. Αρνείται δε πως δωροδόκησε ψηφοφόρους παρά το ότι έγραψε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης «φίλοι μου, χρειάζομαι τη συνεργασία σας. Όχι στην Ε.Ε».
Υπολογίζεται πως η Ρωσία έχει δαπανήσει περίπου 100 εκατ. δολάρια, φέτος, για να επηρεάσει όχι μόνον το δημοψήφισμα αλλά και τις προεδρικές εκλογές που έλαβαν χώρα την ίδια ημέρα. Η Μάγια Σαντού επικράτησε τελικά στις προεδρικές εκλογές έναντι βασικού αντιπάλου και αρχηγού του Κόμματος των Σοσιαλιστών, Αλεξάντρ Στογιάνογλο, αν και εκκρεμεί 2ος γύρος τον επόμενο μήνα καθώς ένας από τους δυο υποψηφίους θα πρέπει να συγκεντρώσει το 50% συν μια ψήφο.
Το Center for Strategic and International Studies (CSIS) τονίζει πως η ανεξαρτησία της Μολδαβίας είναι αλληλένδετη με την δυνατότητα της Ουκρανίας να αποκρούει τους Ρώσους εισβολείς. Ένας στόχος για τη Μολδαβία θα ήταν να μιμηθεί την επιτυχία της Εσθονίας. Μια μικρή χώρα, με πληθυσμό 1,3 εκατ., που υπήρξε επίσης μέλος της Ε.Ε, η Εσθονία έχει τετραπλάσιο ΑΕΠ από τη Μολδαβία, δεν εξαρτάται από τη ρωσική ενέργεια και είναι μέλος της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ. Έχει καλλιεργήσει ένα δημοκρατικό καθεστώς με μια οικονομία της αγοράς και ένα ισχυρό νομικό σύστημα κατά της διαφθοράς. Σε κάθε περίπτωση, καταλήγει το CSIS, η Δύση θα πρέπει να επενδύσει στο μέλλον της Μολδαβίας ιδιαίτερα όταν το Κρεμλίνο καλλιεργεί ένα κλίμα νοσταλγίας για την ασφάλεια που παρείχε το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης.
Διαβάστε επίσης
Διπλάσιες οι τιμές πώλησης των “πράσινων” κατοικιών
Σε διαβούλευση το νέο φορολογικό νομοσχέδιο: Οι 10 αλλαγές που φέρνει
