THEPOWERGAME
Στους οικονομολόγους Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Ρόμπινσον απονεμήθηκε το Νόμπελ Οικονομίας 2024, όπως ανακοινώθηκε σήμερα. Η απονομή του Νόμπελ σε αυτήν την κατηγορία επιστημών είχε έντονο ελληνικό άρωμα, καθώς ο Ατζέμογλου την ώρα που ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα βρισκόταν στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο συνέδριο του Economist για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την πράσινη μετάβαση.
Το Νόμπελ Οικονομίας απονεμήθηκε στους τρεις οικονομολόγους «για μελέτες σχετικά με το πώς διαμορφώνονται οι θεσμοί και επηρεάζουν την ευημερία». Οι Ατζέμογλου και Ρόμπινσον έγραψαν από κοινού το γνωστό βιβλίο «Γιατί τα Έθνη Αποτυγχάνουν», στο οποίο αναπτύσσουν μια θεωρία της ανάπτυξης που θέλει τις χώρες στις οποίες λειτουργούν οι θεσμοί να έχουν μεγαλύτερη οικονομική πρόοδο σε σχέση με μη δημοκρατικές χώρες με ασθενικούς θεσμούς. Οι Ατζέμογλου και Τζόνσον ήταν οι συγγραφείς του βιβλίου «Εξουσία και Πρόοδος», στο οποίο προειδοποιούν για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και τονίζουν πως η τεχνολογία πρέπει να αξιοποιηθεί με τρόπο ώστε να ωφελήσει τους πολλούς.
«Η μείωση των τεράστιων διαφορών εισοδήματος μεταξύ των χωρών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας», δήλωσε ο Τζέικομπ Σβένσον, πρόεδρος της Επιτροπής για το Νόμπελ στις Οικονομικές Επιστήμες.
«Οι βραβευθέντες έχουν προσδιορίσει τις ιστορικές ρίζες του αδύναμου θεσμικού περιβάλλοντος που χαρακτηρίζει πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος σήμερα», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου.
«Κοινωνίες με αδύναμο κράτος δικαίου και θεσμούς που εκμεταλλεύονται τον πληθυσμό δεν δημιουργούν ανάπτυξη, ούτε αλλαγή προς το καλύτερο», προσθέτει στον ιστότοπό της η επιτροπή απονομής του βραβείου.
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2024 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel to Daron Acemoglu, Simon Johnson and James A. Robinson “for studies of how institutions are formed and affect prosperity.”… pic.twitter.com/tuwIIgk393— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 14, 2024
Η ανακοίνωση του βραβείου έρχεται μία ημέρα μετά τη δημοσιοποίηση έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας σύμφωνα με την οποία οι 26 πιο φτωχές χώρες στον κόσμο -όπου ζει το 40% των ανθρώπων που έχουν πληγεί πιο πολύ από τη φτώχεια- είναι πιο χρεωμένες από οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο από το 2006, υπογραμμίζοντας μια μεγάλη αναστροφή στη μάχη κατά της φτώχειας.
Το περίβλεπτο βραβείο, που είναι επίσημα γνωστό ως Βραβείο Sveriges Riksbank στις Οικονομικές Επιστήμες στη Μνήμη του Άλφρεντ Νόμπελ, είναι το τελευταίο βραβείο Νόμπελ που δίνεται φέτος και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων κορωνών Σουηδίας (1,1 εκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ).
Ο Τουρκοαμερικανός Ατζέμογλου δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου πως, σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξαν φιλοδημοκρατικές ομάδες, οι δημόσιοι θεσμοί και το κράτος δικαίου σε πολλά μέρη του κόσμου αρχίζουν να εξασθενούν.
«Πιστεύω πως είναι μια εποχή που οι δημοκρατίες διέρχονται ένα τραχύ μονοπάτι», είπε ο Ατζέμογλου. «Και είναι με μία έννοια αρκετά κρίσιμο να ανακτήσουν την υπεροχή της καλύτερης διακυβέρνησης, της καθαρότερης διακυβέρνησης και να παραδώσουν κάπως την υπόσχεση της δημοκρατίας σε ένα μεγάλο εύρος ανθρώπων».
Ο Ατζέμογλου, 57 ετών, είναι ειδικός στην πολιτική οικονομία, στη μεγέθυνση και στον ρόλο των θεσμών στις αναπτυξιακές πολιτικές, κυρίως στην καινοτομία και στις ανισότητες.
Κάτοχος διδακτορικού στην οικονομία από το London School of Economics (LSE) το οποίο απέκτησε το 1992, διδάσκει από το 1993 στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT) στη Βοστώνη, στις ανατολικές ΗΠΑ, όπου εργάζεται επίσης και ο Σάιμον Τζόνσον, 61 ετών.
Ο Βρετανός Τζέιμς Α. Ρόμπινσον, 54 ετών, είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Το 2012, συνέγραψε με τον Ατζέμογλου το βιβλίο “Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty” (ελλ. τίτλος: “Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη – Οι καταβολές της ισχύος, της ευημερίας και της φτώχειας”, εκδ. Λιβάνη, 2013). Στο βιβλίο επιμένουν στην ανάγκη ενός συμπεριληπτικού πολιτικού και οικονομικού πλαίσιο και στον απαραίτητο, όπως εκτιμούν, ρόλο των οικονομικών θεσμών προκειμένου να διασφαλιστεί η ανάπτυξη μακροπρόθεσμα.
Η έρευνα των βραβευθέντων δείχνει πως η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία είχε δραματικές, αλλά αποκλίνουσες συνέπειες σε όλο τον κόσμο, ανάλογα με το αν η αποικιοκρατική δύναμη εστίαζε στην εξαγωγή πλουτοπαραγωγικών πόρων ή στη δημιουργία μακροπρόθεσμων θεσμών προς όφελος των Ευρωπαίων μεταναστών.
Αυτό είχε αποτέλεσμα την «αντιστροφή της μοίρας», όπου οι πρώην αποικίες που ήταν πλούσιες κάποτε γίνονται φτωχές, ενώ μερικές φτωχότερες χώρες -όπου δημιουργούνταν συχνά θεσμοί- κατάφεραν εν τέλει να έχουν κάποια γενικευμένη ευημερία μέσα από αυτούς.
Ένα άλλο εύρημα ήταν το πόσο «επικίνδυνο» ήταν να αποικίζεται μια περιοχή: το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των αποίκων, το χαμηλότερο σημερινό κατά κεφαλήν προϊόν, που αποτελεί μέτρο της ευημερίας.
Το Νόμπελ Οικονομίας δεν ήταν ένα από τα αρχικά βραβεία που προβλέπονταν για την επιστήμη, τη λογοτεχνία και την ειρήνη, θεσπίστηκαν με τη διαθήκη του εφευρέτη του δυναμίτη και επιχειρηματία Άλφρεντ Νόμπελ και απονεμήθηκαν για πρώτη φορά το 1901, αλλά προστέθηκε αργότερα και χρηματοδοτήθηκε από την κεντρική τράπεζα της Σουηδίας το 1968.
Το Νόμπελ Οικονομίας κυριαρχείται από ακαδημαϊκούς των ΗΠΑ αφότου ιδρύθηκε, ενώ ερευνητές με βάση τις ΗΠΑ τείνουν επίσης να αποτελούν ένα μεγάλο μέρος των νικητών στα επιστημονικά πεδία, οι βραβευθέντες για το 2024 του οποίου ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα.
Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι η Κλόντια Γκόλντιν έλαβε το βραβείο για την έρευνά της σχετικά με τις μισθολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, ενώ την προηγούμενη χρονιά ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Ben Bernanke μοιράστηκε το βραβείο με τους Douglas Diamond και Philip Dybvig για την έρευνά τους σχετικά με τις τράπεζες και τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις.
Άλλοι βραβευθέντες περιλαμβάνουν τον Friedrich Hayek για το έργο του στη θεωρία του χρήματος και των οικονομικών διακυμάνσεων, τον William Nordhaus για την ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στη μακροχρόνια μακροοικονομική ανάλυση και τον Paul Krugman για την ανάλυσή του στο παγκόσμιο εμπόριο.
Διαβάστε επίσης
Βραχυχρόνια μίσθωση: Πάνω από 1 εκατ. διανυκτερεύσεις για την Κρήτη
The Apprentice: Η ταινία που ο Τράμπ δεν ήθελε να βγει στα σινεμά
ΕΣΕΚ: Υψηλοί “πράσινοι” στόχοι και 205.300 νέες θέσεις εργασίας