THEPOWERGAME
των Γεωργίας Σαμπαζιώτη και Νίκου Μαλαμά
Δορυφορικές εικόνες αποκάλυψαν ότι ορισμένα πετρελαιοφόρα εκκενώνουν τα ύδατα γύρω από τον βασικό τερματικό σταθμό φόρτωσης πετρελαίου στο νησί Χαργκ του Ιράν, εν μέσω φόβων για ισραηλινή αντεπίθεση στις ενεργειακές υποδομές της Τεχεράνης, σύμφωνα με έρευνα του CNBC.
«Η Εθνική Ιρανική Εταιρεία Δεξαμενόπλοιων (NITC) φαίνεται να φοβάται μια επικείμενη επίθεση από το Ισραήλ. Τα άδεια υπερδεξαμενόπλοιά τους, VLCC, εκκένωσαν χθες τον μεγαλύτερο τερματικό σταθμό πετρελαίου της χώρας, το νησί Χαργκ» έγραψε η εταιρεία εντοπισμού TankerTrackers.com σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X το βράδυ της Πέμπτης.
BREAKING: The National Iranian Tanker Company (NITC) appears to be fearing an imminent attack by Israel. Their empty VLCC supertankers vacated the country’s largest oil terminal, Kharg Island, yesterday.
Clients: We have located & tagged all of them in satellite imagery. #OOTT
— TankerTrackers.com, Inc. (@TankerTrackers) October 3, 2024
Οι αγορές βρίσκονται σε «αναμμένα κάρβουνα» για το ενδεχόμενο ισραηλινών αντιποίνων, αφού το Ιράν εξαπέλυσε πυραυλική επίθεση εναντίον του εβραϊκού κράτους νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Οι δορυφορικές εικόνες που καταγράφηκαν από την αποστολή Copernicus Sentinel-1 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στις 25 Σεπτεμβρίου δείχνουν έναν αριθμό υπερδεξαμενών VLCC (πολύ μεγάλο πλοίο μεταφοράς αργού πετρελαίου) στα ύδατα γύρω από το νησί Χάργκ, τον κύριο τερματικό σταθμό εξαγωγής πετρελαίου του Ιράν. Τα δεξαμενόπλοια VLCC είναι ειδικά σχεδιασμένα για τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων αργού πετρελαίου.
Εικόνες από την ίδια τοποθεσία στις 3 Οκτωβρίου – δύο ημέρες αφότου το Ιράν εκτόξευσε μια ομοβροντία περίπου 180 πυραύλων κατά του Ισραήλ για τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα – δείχνουν μια άδεια θάλασσα γύρω από το νησί Χάργκ, χωρίς κανένα πλοίο στον ορίζοντα.
«Σημειώστε ότι οι φορτώσεις αργού πετρελαίου συνεχίζονται, αλλά όλη η επιπλέον κενή ναυτιλιακή χωρητικότητα έχει απομακρυνθεί από το αγκυροβόλιο του νησιού Kharg. Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε κάτι τέτοιο από τον γύρο των κυρώσεων του 2018», πρόσθεσε το TankerTrackers.com σε ξεχωριστή ανάρτηση στο X.
Τα ιρανικά δεξαμενόπλοια είναι γνωστό ότι συχνά απενεργοποιούν τους αναμεταδότες τους και χειρίζονται το σύστημα αυτόματης αναγνώρισης (AIS) προκειμένου να αποκρύψουν τις κινήσεις τους για να παρακάμψουν τις κυρώσεις των ΗΠΑ στις εξαγωγές πετρελαίου της χώρας. Αυτή είναι μια διαφορετική εξέλιξη, λέει ο Σαμίρ Μαντανί, συνιδρυτής της TankerTrackers.com.
Η ανάλυσή του των δορυφορικών εικόνων εντόπισε τα ιρανικά δεξαμενόπλοια να βρίσκονται επί του παρόντος «στη μέση του Περσικού Κόλπου, δυτικά του νησιού», δήλωσε στο CNBC.
Νησί Χαργκ: Ο μεγαλύτερος πετρελαϊκός τερματικός του Ιράν
Ο τερματικός σταθμός του νησιού Χάργκ, που βρίσκεται δεκαπέντε μίλια ανοικτά των βορειοδυτικών ακτών του Ιράν, διαχειρίζεται περισσότερο από το 90% των εξαγωγών αργού πετρελαίου της χώρας. Η ικανότητα φόρτωσης έχει αυξηθεί σε 7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με το Vesseltracker.com, αν και το Ιράν δεν εξάγει επί του παρόντος τέτοια επίπεδα.
Αρκετοί ενεργειακοί αναλυτές προβλέπουν ότι οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να δουν μια άμεση αύξηση της τάξης του 5% σε περίπτωση ισραηλινής επίθεσης στον τερματικό σταθμό. Περίπου το 4% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου κινδυνεύει σε περίπτωση χτυπημάτων στις ενεργειακές υποδομές του Ιράν, το οποίο είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αργού του ΟΠΕΚ.
«Υπάρχουν πολλές εγκαταστάσεις στην (ιρανική) πλευρά και επίσης (στην) ισραηλινή πλευρά που θα μπορούσαν όλες να αποτελέσουν στόχο όσον αφορά τις κρίσιμες υποδομές», δήλωσε η Σάρα Βακσούρι, ιδρύτρια και πρόεδρος της SVB Energy στο CNBC.
«Όλες αυτές οι υποδομές συνδέονται μεταξύ τους», είπε, τονίζοντας ότι το τεράστιο μέγεθος του Ιράν σημαίνει ότι «είναι αδύνατο να τις διασφαλίσουμε όλες με κάποιο τρόπο».
Τα προθεσμιακά συμβόλαια για το αργό είναι σε τροχιά για κέρδη περίπου 8% από την αρχή της εβδομάδας μέχρι σήμερα, καθώς οι αγορές αναμένουν αυτό που η κυβέρνηση του Ισραήλ έχει υποσχεθεί ότι θα είναι μια «αυστηρή απάντηση» στην ιρανική επίθεση.
Οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν άλμα 5% την Πέμπτη και οδεύουν προς την καλύτερη εβδομάδα τους εδώ και πάνω από ένα χρόνο μετά τα σχόλια του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Ερωτηθείς εάν ο Λευκός Οίκος θα υποστηρίξει αντίποινα ισραηλινών χτυπημάτων στις ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, ο Μπάιντεν δήλωσε την Πέμπτη στους δημοσιογράφους: «Το συζητάμε αυτό. Νομίζω ότι θα ήταν λίγο… ούτως ή άλλως», διακόπτοντας στη μέση της πρότασης.
Τα συμβόλαια παράδοσης Δεκεμβρίου του παγκόσμιου δείκτη αναφοράς Μπρεντ διαπραγματευόται στα 78,49 δολάρια ανά βαρέλι την Παρασκευή, σημειώνοντας άνοδο 1,1% σε σχέση με το κλείσιμο της Πέμπτης. Τα προθεσμιακά συμβόλαια Νοεμβρίου του αργού αμερικανικού διαπραγματεύονται στα 74,49 δολάρια ανά βαρέλι, υψηλότερα κατά 1% από τον διακανονισμό της προηγούμενης ημέρας.
Goldman Sachs: Πιθανή η εκτίναξη 20 δολαρίων
Οι τιμές για το πετρέλαιο θα μπορούσαν να εκτοξευθούν στα 20 δολάρια ανά βαρέλι αν η ιρανική παραγωγή δεχθεί πλήγμα από Ισραήλ και ΗΠΑ, σύμφωνα με την Goldman Sachs.
Εκτιμάται ότι «αν βλέπαμε μια διαρκή πτώση της ιρανικής παραγωγής κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, θα βλέπαμε μια μέγιστη ώθηση στις τιμές του πετρελαίου το επόμενο έτος, της τάξης των 20 δολαρίων ανά βαρέλι», δήλωσε ο Daan Struyven, συνεπικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας εμπορευμάτων της Goldman Sachs, στην εκπομπή «Squawk Box Asia» του CNBC σήμερα.
Αυτό γίνεται υπό την προϋπόθεση ότι ο ΟΠΕΚ+ θα απέχει από το να αντιδράσει αυξάνοντας την παραγωγή, δήλωσε ο Struyven. Εάν τα βασικά μέλη του ΟΠΕΚ+, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αντισταθμίσουν μέρος των απωλειών στην παραγωγή, οι αγορές πετρελαίου θα μπορούσαν να δουν μια ώθηση ελαφρώς μικρότερη από 10 δολάρια το βαρέλι, πρόσθεσε.
Το Ιράν, το οποίο είναι μέλος του ΟΠΕΚ, είναι βασικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Παράγει σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και εκτιμάται ότι το 4% της παγκόσμιας προσφοράς θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο, εάν οι πετρελαϊκές υποδομές του Ιράν γίνουν στόχος του Ισραήλ, καθώς το Τελ Αβίβ εξετάζει αντίποινα.
Ο Σαούλ Κάβονιτς, ανώτερος ενεργειακός αναλυτής της MST Marquee, έθεσε το ενδεχόμενο το νησί Χαργκ του Ιράν, το οποίο είναι υπεύθυνο για το 90% των εξαγωγών αργού της χώρας, να γίνει στόχος. Η μεγαλύτερη ανησυχία «είναι αυτό το είδος μιας πολύ πιο άμεσης έναρξης μιας ευρύτερης ανάφλεξης της σύγκρουσης, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τη διέλευση μέσω των Στενών του Ορμούζ», πρόσθεσε. Εάν το Ισραήλ χτυπήσει την πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν, οι διαταραχές του εφοδιασμού στα Στενά του Ορμούζ θα μπορούσαν να γίνουν ανησυχητικές, επανέλαβαν άλλοι αναλυτές. Το Ιράν έχει απειλήσει στο παρελθόν ότι θα διακόψει τις ροές μέσω των Στενών του Ορμούζ εάν επηρεαστεί ο πετρελαϊκός του τομέας.
Ο πορθμός μεταξύ του Ομάν και του Ιράν είναι ένας κρίσιμος δίαυλος, μέσω του οποίου διέρχεται περίπου το ένα πέμπτο της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας. Αυτή η στρατηγικής σημασίας υδάτινη οδός συνδέει τους παραγωγούς αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή με τις μεγάλες παγκόσμιες αγορές.
Ερωτηθείς από δημοσιογράφους την Πέμπτη εάν οι ΗΠΑ θα υποστήριζαν ένα ισραηλινό χτύπημα στις ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε: «Το συζητάμε αυτό. Νομίζω ότι θα ήταν λίγο -ούτως ή άλλως». Οι αναλυτές πετρελαίου πιστεύουν ότι οι παρατηρήσεις αυτές ήταν ο καταλύτης που κίνησε τις τιμές υψηλότερα.
«Σε περίπτωση ενός πολέμου πλήρους κλίμακας, το Μπρεντ θα εκτινασσόταν πιθανότατα πάνω από τα 100 δολάρια/βαρέλι, με οποιοδήποτε πιθανό κλείσιμο του Στενού να φτάνει τις τιμές σε επίπεδα 150 δολαρίων/βαρέλι ή και περισσότερο», έγραψε η BMI της Fitch Solutions σε σημείωμα που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη. Ενώ η πιθανότητα ενός πολέμου πλήρους κλίμακας παραμένει «σχετικά χαμηλή», οι κίνδυνοι ενός λάθους απ’ οποιαδήποτε πλευρά είναι πλέον αυξημένοι, ανέφεραν οι αναλυτές της BMI.
Αν και ορισμένοι αναλυτές του κλάδου πιστεύουν ότι ο ΟΠΕΚ+ διαθέτει αρκετή εφεδρική δυναμικότητα για να αντισταθμίσει μια διακοπή των ιρανικών εξαγωγών, εάν το Ισραήλ στοχεύσει τις πετρελαϊκές υποδομές του, η παγκόσμια εφεδρική δυναμικότητα πετρελαίου παραμένει σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένη στη Μέση Ανατολή, ιδίως μεταξύ των κρατών του Κόλπου, τα οποία θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν εάν επιδεινωθεί η σύγκρουση.
Διαβάστε επίσης
Θεσσαλονίκη: Το Μετρό ανασταίνει το εμπορικό κέντρο
Joker Τρέλα για Δύο: Γιατί διχάζει κοινό και κριτικούς
Πώς θα εφαρμοστούν τα πορτοκαλί τιμολόγια