Ρωσία: Πώς κερδίζει δισεκατομμύρια πουλώντας κλεμμένο σιτάρι

Πέρα από τις βόμβες και τους πυροβολισμούς του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, μαίνεται ένας παράλληλος οικονομικός πόλεμος, αναφέρει αποκλειστικό δημοσίευμα της Wall Street Journal. Η πρώτη γραμμή του βρίσκεται στις κατεχόμενες ουκρανικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις, από τις οποίες η Ρωσία και οι εταίροι της έχουν πουλήσει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε κλεμμένα σιτηρά σε μια αναπτυσσόμενη μαύρη αγορά.

Οι δυνάμεις της Μόσχας στην Ουκρανία από το 2022 έχουν καταλάβει μερικές από τις πιο εύφορες γεωργικές εκτάσεις της Ευρώπης. Οι κατακτητές είτε έχουν καταλάβει τις σοδειές είτε τις έχουν αγοράσει φθηνά, συχνά με τη βία, αναφέρει το δημοσίευμα.

Η επιχείρηση περιλαμβάνει ένα ευρύ δίκτυο πελατών που επωφελούνται από το σύστημα πατρωνίας της Μόσχας σε καιρό πολέμου, συμπεριλαμβανομένου ενός ρωσικού ναυπηγείου που εξοπλίζει την εισβολή, μιας εταιρείας που συνδέεται με την Επαναστατική Φρουρά του Ιράν και ενός επιχειρηματία της Κριμαίας που συναλλάσσεται με τη Συρία και το Ισραήλ. Μια άλλη εταιρεία πουλάει μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Η εμπορία των λεηλατημένων ουκρανικών γεωργικών προϊόντων διατηρεί τους συμμάχους της Ρωσίας χρηματοδοτημένους και πιστούς στη Μόσχα, ακόμη και όταν αυτή αντιμετωπίζει αυξανόμενη οικονομική πίεση, προσφέροντας ένα είδος οχήματος εκτός ισολογισμού που χρηματοδοτεί τους στόχους του Κρεμλίνου.

«Είναι σαν ο πόλεμος να τρέφεται μόνος του», δήλωσε ο Pascal Turlan, νομικός διευθυντής της οργάνωσης δικαιωμάτων Project Expedite Justice, η οποία βοηθά τους Ουκρανούς εισαγγελείς να ερευνήσουν την κλοπή σιτηρών. «Το παράνομο εμπόριο φέρνει έσοδα σε ένα σύστημα πατρωνίας που χρηματοδοτείται από το Κρεμλίνο, το οποίο με τη σειρά του βοηθάει τη σύγκρουση και την κατοχή να συνεχιστεί».

Η ακριβής εμπορική αξία της ρωσικής κλοπής είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εν μέσω του χάους του πολέμου και των τεχνασμάτων της Μόσχας, αλλά είναι μεγάλη. Από το 2022, η επιχείρηση έχει στείλει απευθείας τουλάχιστον 4 εκατομμύρια τόνους σιτηρών και άλλων προϊόντων από την κατεχόμενη Ουκρανία στις διεθνείς αγορές, αποφέροντας έσοδα ύψους 800 εκατομμυρίων δολαρίων, δήλωσε ο Markiyan Dmytrasevych, αναπληρωτής υπουργός Γεωργίας της Ουκρανίας.

Πολύ περισσότερα έχουν εξαχθεί μέσω της ξηράς ή μικρών πλοίων, σύμφωνα με την ουκρανική μη κερδοσκοπική οργάνωση Texty, η οποία εκτιμά ότι η συνολική αξία των σιτηρών που έχει πάρει η Ρωσία στα κατεχόμενα εδάφη μπορεί να φτάσει τα 6,4 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η πατρωνία παίρνει πολλές μορφές. Τρία πλοία χύδην φορτίου που εξάγουν μεγάλες ποσότητες παράνομων σιτηρών ανήκουν μέσω μιας αλυσίδας εταιρικών οντοτήτων στη ρωσική κρατική United Shipbuilding Corp. η οποία παρήγαγε επίσης πολεμικά πλοία που χρησιμοποιούνται για τον βομβαρδισμό ουκρανικών πόλεων, σύμφωνα με την αμερικανική κυβέρνηση.

Μια ρωσική εταιρεία που πωλούσε αποκλειστικά σιτηρά από την κατεχόμενη περιοχή της Ζαπορίζια δώρισε 10 εκατομμύρια ρούβλια, ή 111.000 δολάρια, σε ένα τάγμα που πολεμά στην επαρχία, σύμφωνα με έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή του KibOrg News, ενός ουκρανικού προγράμματος που καταγράφει τις ρωσικές δραστηριότητες οικονομικής λεηλασίας στα κατεχόμενα εδάφη.

Η Μόσχα επιτίθεται επίσης στις εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας. Αργά την Τετάρτη, ένας ρωσικός πύραυλος έπληξε ένα πλοίο που μετέφερε ουκρανικό σιτάρι, λίγο αφότου είχε αναχωρήσει από λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας με προορισμό την Αίγυπτο, δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο κανάλι του στο Telegram.

Από το αγρόκτημα στη θάλασσα

Το παράνομο αγροτικό εμπόριο της Ρωσίας ξεκινά από τα ουκρανικά αγροκτήματα. Οι δυνάμεις της Μόσχας είτε εξαναγκάζουν τους αγρότες να πουλήσουν τις σοδειές τους σε τιμές χαμηλότερες της αγοράς είτε τις κλέβουν, μερικές φορές υπό την απειλή όπλων.

Ο Bohdan Katerenyak, διαχειριστής ενός σιλό στη Χερσώνα, μια νότια ουκρανική επαρχία που κατακτήθηκε από τη Ρωσία στην αρχή του πολέμου, δήλωσε ότι βρισκόταν στη δουλειά του τον Αύγουστο του 2022 όταν άνδρες με πολυβόλα, μπήκαν στο γραφείο του.

«Έχουμε εντολή να αναλάβουμε», του είπε ένας με τσετσενική προφορά, δίνοντάς του μια ταυτότητα της FSB, της υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας της Ρωσίας, είπε ο Katerenyak. Λίγες ημέρες αργότερα, ένας άλλος άνδρας, που επίσης ισχυριζόταν ότι ήταν πράκτορας της FSB, έφτασε και κατέσχεσε το σιτάρι της εγκατάστασης.

«Είναι ληστές», δήλωσε ο Katerenyak για τους άνδρες. Φοβισμένος, κατέφυγε σε έδαφος που ελέγχεται από την Ουκρανία και αργότερα έμαθε ότι τα σιλό είχαν αδειάσει.

Από αγροκτήματα όπως αυτό του Katerenyak, τα προϊόντα αποστέλλονται με φορτηγά και σιδηροδρομικά σε λιμάνια κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας, ορισμένα από τα οποία βρίσκονται σε κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος.

Οι ρωσικές αρχές λένε ότι το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους έστειλαν 15 πλοία που μετέφεραν 81.000 τόνους σιταριού στην Τουρκία από τη Μαριούπολη, μια άλλη πόλη που κατακτήθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Η Τουρκία απαγορεύει τα πλοία από τους κατεχόμενους τερματικούς σταθμούς της Ουκρανίας και συνεργάζεται με το Κίεβο για να εμποδίσει το παράνομο εμπόριο, δήλωσαν αξιωματούχοι των εξωτερικών υποθέσεων της χώρας.

Ο ουκρανός εισαγγελέας Ihor Ponochovniy άρχισε τον Ιούνιο να παρακολουθεί ένα τουρκικής ιδιοκτησίας πλοίο, το Usko MFU, το οποίο υποπτευόταν ότι μετέφερε κλεμμένα σιτηρά πέρυσι από το λιμάνι της Σεβαστούπολης στην Κριμαία. Η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία από την Ουκρανία το 2014 και το 2022 τη συνέδεσε με την κατεχόμενη Χερσόνησο.

Η συνοριακή δύναμη της Ουκρανίας δήλωσε τον Ιούνιο στον Ponochovniy ότι το Usko MFU είχε εισέλθει σε ουκρανικά ύδατα. Εξέδωσε ένταλμα έρευνας και η αστυνομία επιβιβάστηκε σε αυτό. Επί του σκάφους βρήκαν αρχεία που έδειχναν ότι είχε φύγει από τη Σεβαστούπολη τον περασμένο Νοέμβριο με προορισμό την Τουρκία μεταφέροντας 2.100 τόνους θρυμματισμένους ηλιόσπορους και καφέ σιτάρι δυνητικά αξίας μισού εκατομμυρίου δολαρίων.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι βρήκαν στο πλοίο ένα μήνυμα από τους διαχειριστές του πλοίου προς τον καπετάνιο που του έδινε οδηγίες να αποκρύψει την προέλευση του φορτίου από την Κριμαία. Η συνοριακή δύναμη της Ουκρανίας κατέλαβε τον Ιούλιο το Usko MFU.

Ο Μιχαήλ Γκανάγκα, πρώην επαγγελματίας παλαιστής και γιος περιφερειακού διοικητή στην Κριμαία, συγκαταλέγεται σε μια επίλεκτη ομάδα συνεργατών που επωφελήθηκαν από την κλοπή σιτηρών.

Ο Ganaga ελέγχει την Agro-Fregat LLC, η οποία παραδίδει σιτηρά που συγκομίζονται στα κατεχόμενα εδάφη και έχει στείλει σιτηρά στο Ισραήλ και σε δύο από τους εχθρούς του, τη Συρία και το Ιράν, σύμφωνα με τα εμπορικά και ναυτιλιακά αρχεία και τον ίδιο τον Ganaga. Η Ganaga και η Agro-Fregat δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλια.

Πίεση για διακοπή των αποστολών

Η Ουκρανία ασκεί διπλωματική πίεση στις χώρες εισαγωγής, με κάποια επιτυχία. Τα τελευταία δύο χρόνια, η Αίγυπτος, το Ισραήλ και ο Λίβανος είτε ακύρωσαν τις φορτώσεις, είτε σταμάτησαν να αγοράζουν φορτία σιτηρών αφού Ουκρανοί διπλωμάτες τους είπαν ότι είχαν αναχωρήσει από τα κατεχόμενα από τη Ρωσία τμήματα της Ουκρανίας, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Heorhiy Tykhiy δήλωσε ότι ο Λίβανος μετατοπίστηκε σε ουκρανικά σιτηρά. Η Αίγυπτος αρνήθηκε ορισμένες αποστολές σιτηρών που προέρχονταν από τα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη της Ουκρανίας, σύμφωνα με την υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών της Ουκρανίας.

Οι σύμμαχοι της Ρωσίας, το Ιράν και η Συρία, έχουν δηλώσει ότι δεν θα συμμορφωθούν με τις κυρώσεις. Το Ιράν έχει προμηθεύσει στο Κρεμλίνο θανατηφόρο οπλισμό που ενίσχυσε την ικανότητα της Ρωσίας να πλήττει στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους. Αυτόν τον μήνα, η Τεχεράνη άρχισε να προμηθεύει βαλλιστικούς πυραύλους στο Κρεμλίνο. Ιρανοί πολιτικοί δήλωσαν ότι ήταν σε αντάλλαγμα για ρωσικό σιτάρι.

Η Τεχεράνη αγοράζει κριθάρι στην Κριμαία για 140 δολάρια τον τόνο, μια έκπτωση 34% από τις τιμές της αγοράς, δήλωσε η Kateryna Yaresko, αναλύτρια στο SeaKrime, ένα μη κερδοσκοπικό πρόγραμμα στο Κίεβο που παρακολουθεί τις παράνομες μεταφορές από την Κριμαία και παρέχει πληροφορίες στις ουκρανικές αρχές.

Οι έμποροι στα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη αναπτύσσουν δεσμούς με τους σκληροπυρηνικούς κύκλους της Τεχεράνης. Ο Ιγκόρ Ρουντέτσκι, διευθυντής σε τερματικό σταθμό σιτηρών στην κατεχόμενη Κριμαία, δημοσίευσε πέρυσι στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες του με τη συνάντησή του με εκπροσώπους της εταιρείας Islamic Republic of Iran Shipping Lines, η οποία υπόκειται σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ για τη μεταφορά όπλων για λογαριασμό του Ιράν για στρατιωτικές και πυρηνικές τεχνολογίες.

Διαβάστε επίσης

Ερευνώ Καινοτομώ: “Μπλόκο” σε προτάσεις λόγω προβλημάτων στο πληροφοριακό σύστημα

Ωραίες ιδέες, Mr Draghi, αλλά ποιος θα τις πληρώσει;

Στο ναδίρ η ζήτηση για LNG: Οι προοπτικές των τερματικών σταθμών στην Ευρώπη