THEPOWERGAME
Για νέο πραξικόπημα του Βλαντίμιρ Πούτιν κάνει λόγο το Politico. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να είναι έξυπνος για την αιφνιδιαστική εισβολή της Ουκρανίας στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας αυτό το μήνα, αλλά αυτό το Σαββατοκύριακο θα γιορτάσει πιθανώς εδαφικά κέρδη πιο δυτικά – στη Γερμανία.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Politico, τα φιλικά προς τη Ρωσία κόμματα σε τρία ανατολικά γερμανικά κρατίδια – Βρανδεμβούργο, Σαξονία και Θουριγγία – είναι έτοιμα να σημειώσουν σημαντικά κέρδη στις περιφερειακές εκλογές του Σεπτεμβρίου, δύο από τις οποίες έχουν οριστεί για την Κυριακή.
Το φιλορωσικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έχει μεγάλες πιθανότητες να τερματίσει πρώτο και στα τρία κρατίδια, και η πρόσφατα σχηματισθείσα αριστερή Συμμαχία Σάχρα Βάγκενκνεχτ (BSW) που σημειώνει άνοδο, η Μόσχα στέκεται έτοιμη να αποκαταστήσει ένα ισχυρό έρεισμα σε μια ευρεία ζώνη της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, μια περιοχή στην οποία κυριαρχούσε επί δεκαετίες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Εάν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν στην κάλπη, τα αποτελέσματα θα προκαλέσουν έντονη ανησυχία σε ολόκληρη τη Γερμανία. Μια υπερψήφιση των εξτρεμιστών θα εκθέσει το βαθμό στον οποίο απέτυχαν οι προσπάθειες του πολιτικού κατεστημένου της Γερμανίας να αποκαταστήσει το χάσμα Ανατολής-Δύσης της χώρας και θα κλονίσει τον ήδη ασταθή τριμερή συνασπισμό του Βερολίνου στον πυρήνα του.
Μια επικράτηση θα σηματοδοτούσε επίσης μια προσωπική νίκη για τον Πούτιν: Ο Ρώσος ηγέτης έκοψε τα δόντια του ως κατάσκοπος της KGB τη δεκαετία του 1980 στη Δρέσδη, μια εμπειρία που του άφησε μια διαρκή γοητεία για όλα τα γερμανικά πράγματα. Ένας βιογράφος του τον αποκάλεσε μάλιστα κάποτε «ο Γερμανός στο Κρεμλίνο».
Συνολικά, τα φιλικά προς τη Μόσχα κόμματα, τα οποία κινούνται μεταξύ της άκρας δεξιάς και της αριστεράς του πολιτικού φάσματος, αναμένεται να καταλάβουν τουλάχιστον το 50% των ψήφων σε όλες τις περιφέρειες, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Σε ένα κρατίδιο, τη Θουριγγία, τα κόμματα προβλέπεται να συγκεντρώσουν έως και 65%, με το AfD να τερματίζει πρώτο με περίπου 30%.
Αν και δεν είναι όλα τα κόμματα τόσο ανοιχτά φιλορωσικά όσο το AfD, μοιράζονται από κοινού δύο αφηγήσεις που προωθούνται από την ακροδεξιά: ότι το ΝΑΤΟ είναι συνυπεύθυνο για τον πόλεμο στην Ουκρανία και ότι μια ειρηνική λύση θα ήταν δυνατή αν η Δύση είχε ασχοληθεί σοβαρά με τη διπλωματία.
Τα κυρίαρχα κυβερνητικά κόμματα της Γερμανίας σε εθνικό επίπεδο – οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι Πράσινοι και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP) – έχουν υποβιβαστεί σε μια δεύτερη θέση, με τις δημοσκοπήσεις να προβλέπουν ένα αθροιστικό αποτέλεσμα περίπου 12% στη Σαξονία και τη Θουριγγία και 27% στο Βρανδεμβούργο. Ακόμη και αν συνυπολογιστεί η μεγαλύτερη κεντρώα δύναμη της Γερμανίας, οι συντηρητικοί Χριστιανοδημοκράτες (CDU), το συνδυασμένο ποσοστό των κυρίαρχων κομμάτων δεν ξεπερνά το 50 τοις εκατό.
Αυτή είναι μια εξαιρετική πτώση για τα κεντρώα κόμματα που διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή της ανατολικής Γερμανίας μετά την επανένωση. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι δυνάμεις του δυτικογερμανικού κατεστημένου αποίκισαν ουσιαστικά την Ανατολή, στέλνοντας τους δικούς τους πολιτικούς βετεράνους να διοικήσουν τη Σαξονία και άλλα κρατίδια. Ακόμη και σήμερα, περισσότερο από το 40% της κορυφαίας πολιτικής τάξης στα ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας προέρχεται από τη Δύση.
Η ταχεία άνοδος του AfD και άλλων λαϊκιστικών κομμάτων στην Ανατολή υποδηλώνει ότι η προσέγγιση αυτή έχει αποτύχει. Τόσο οι Πράσινοι όσο και το FDP, το μικρότερο από τα τρία κόμματα του εθνικού συνασπισμού της Γερμανίας, αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να αποκλειστούν και από τα τρία κοινοβούλια των κρατιδίων, σύμφωνα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Για να κερδίσουν έδρες, τα κόμματα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον το 5% των ψήφων.
«Τα δημοκρατικά κόμματα – το SPD, το CDU και ακόμη και οι Πράσινοι – δεν κατάφεραν ποτέ να εδραιωθούν στην Ανατολή με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν στη Δύση και αυτό καθιστά φυσικά πολύ πιο εύκολο για ένα κόμμα όπως το AfD να γλιστρήσει και να επωφεληθεί από ένα πιο ασταθές εκλογικό σώμα», δήλωσε ο Johannes Kieß, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας.
Παρόλο που η επανένωση μεταμόρφωσε ριζικά την οικονομία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, ανεβάζοντας το βιοτικό επίπεδο σε επίπεδο ασύλληπτο υπό τον κομμουνισμό, η δυσαρέσκεια για την de facto ανάληψη της χώρας από τη Δύση παραμένει αισθητή σε πολλές γωνιές. Μετά την επανένωση, η περιοχή έχασε το 15% του πληθυσμού της, καθώς πολλοί πρώην Ανατολικογερμανοί, ιδίως γυναίκες, μετακόμισαν δυτικά.
Η απογοήτευση για τις εξελίξεις αυτές ενισχύεται συχνά από τους εθνικούς πολιτικούς που αντιμετωπίζουν την περιοχή, η οποία σήμερα είναι μόνο το ένα πέμπτο του μεγέθους της πρώην Δυτικής Γερμανίας από άποψη πληθυσμού, ως «την άλλη».
«Πρέπει κανείς να εξηγεί τα πράγματα λίγο περισσότερο στην Ανατολή απ’ ό,τι στη Δύση, αλλά το κάνω ευχαρίστως και μου αρέσει να πηγαίνω εκεί», δήλωσε ο ηγέτης του CDU Φρίντριχ Μερτς σε συνεντευξιαζόμενο τον Μάιο, αναφερόμενος στη σκληρή στάση του κόμματός του έναντι της Ρωσίας.
Εκείνη την εποχή, ο Merz δήλωσε ότι στόχευε στην πρώτη θέση και στις τρεις πολιτείες, αλλά αυτό είναι πλέον πιθανότατα ανέφικτο. Ακόμη και στη Σαξονία, όπου το CDU φαίνεται να προηγείται με μικρή διαφορά, το AfD προηγείται σε ορισμένες πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Αν και το κόμμα του Μερτς παραμένει ανταγωνιστικό εκεί, ίσως το έχει καταφέρει μόνο επειδή ο πολιτειακός πρωθυπουργός του CDU, Μίχαελ Κρέτσμερ, αντιτίθεται στη δαπάνη δισεκατομμυρίων για στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και έχει καταστήσει την υποστήριξη ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Μόσχας και Κιέβου κεντρικό σημείο της εκστρατείας του.
Ο Kretschmer επισκέφθηκε επίσης τη Μόσχα το 2021, προσκαλώντας τον Πούτιν να επισκεφθεί τη Δρέσδη, όπου ο Ρώσος ηγέτης είχε σταθμεύσει όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου.
«Θα ήταν μεγάλη τιμή, Εξοχότατε, να σας υποδεχθώ στη Σαξονία», είπε τότε ο Kretschmer στον Πούτιν.
Δεκαετίες αντιδυτικής προπαγάνδας
Το γεγονός ότι ακόμη και ένας κορυφαίος συντηρητικός Γερμανός από την Ανατολή ήταν πρόθυμος να υποκύψει στον Πούτιν υπογραμμίζει τον βαθμό στον οποίο οι ρωσικές αφηγήσεις έχουν επικρατήσει στην περιοχή. Ακόμη και αν οι περισσότεροι Γερμανοί στην Ανατολή δεν έχουν ψευδαισθήσεις για τον Πούτιν, ο πληθυσμός δεν έχει ακόμη ξεπεράσει δεκαετίες αντιδυτικής προπαγάνδας. Για πολλούς, η Μόσχα δεν είναι χειρότερη από την Ουάσινγκτον, την οποία οι λαϊκιστές πολιτικοί κατηγορούν ότι εργάζεται παρασκηνιακά για να επιδιώξει τους δικούς της στόχους στην Ουκρανία.
«Οι ΗΠΑ είναι μια υπερδύναμη σε παρακμή που μάχεται για να διατηρήσει την παγκόσμια ηγεμονία της», δήλωσε τον περασμένο μήνα η Σάχρα Βάγκενκνεχτ, η αριστερή πυρπολητής που ηγείται της ομώνυμης BSW.
Ως επί το πλείστον, οι αριστεροί πολιτικοί στην Ανατολή συγκεντρώνονται στο BSW και στο κόμμα της Αριστεράς, τον διάδοχο του πρώην ανατολικογερμανικού κομμουνιστικού κόμματος, και είναι λιγότερο υπέρ του Πούτιν παρά υπέρ της ειρήνης.
«Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική τάξη που να περιλαμβάνει τη Ρωσία», δήλωσε αυτόν τον μήνα ο Bodo Ramelow, ο σημερινός πρωθυπουργός της Θουριγγίας και μία από τις πιο επικριτικές φωνές απέναντι στη Ρωσία στο κόμμα της Αριστεράς. «Όλες οι συμμετέχουσες χώρες θα πρέπει να συμφωνήσουν σε ένα σύμφωνο μη επίθεσης και να δημιουργήσουν μια κοινότητα άμυνας».
Οι επικριτές απορρίπτουν τέτοιες εκκλήσεις από την Αριστερά ως αφελείς. Πιέζοντας τη Δύση να σταματήσει τις αποστολές όπλων, ενώ λέει στην Ουκρανία να αναστείλει τον αγώνα της και να παραχωρήσει εδάφη, παίζει τελικά στα χέρια της Μόσχας και νομιμοποιεί την εισβολή της στην Ουκρανία, λένε.
Η μεγαλύτερη απειλή, ωστόσο, παραμένει το AfD, το οποίο θα προκαλούσε έναν πολιτικό σεισμό που θα αντηχούσε πολύ πέρα από τα σύνορα της Γερμανίας εάν το κόμμα κέρδιζε και στα τρία κρατίδια, μια προοπτική που ορισμένοι λένε ότι είναι πιο πιθανή μετά την επίθεση με μαχαίρι στο Σόλινγκεν την περασμένη εβδομάδα, την οποία φέρεται να διέπραξε Σύρος με ύποπτους δεσμούς με το Ισλαμικό Κράτος.
Οι δεσμοί του AfD με τη Μόσχα είναι καλά τεκμηριωμένοι. Πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου, οι γερμανικές αρχές αποκάλυψαν ότι, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, επρόκειτο για ρωσική επιχείρηση επιρροής στην οποία συμμετείχε ένας από τους επικεφαλής υποψηφίους του AfD. Παρόλα αυτά, το κόμμα τερμάτισε δεύτερο με 16% και σημείωσε ιδιαίτερα καλές επιδόσεις στα ανατολικά.
Πολλά υψηλόβαθμα στελέχη του AfD δεν κρύβουν τη συγγένειά τους με το αυταρχικό καθεστώς του Πούτιν.
Ο Björn Höcke, ο ηγέτης του AfD στη Θουριγγία, τον οποίο πολλοί θεωρούν πνευματικό νονό του κόμματος, έχει δηλώσει ότι αν γίνει ποτέ καγκελάριος της Γερμανίας, το πρώτο του ταξίδι θα είναι στη Μόσχα.
Αν αυτό συμβεί ποτέ, κάτι που παραμένει κάτι παραπάνω από απίθανο, το πιθανότερο είναι ότι ο Πούτιν θα τον επισκεφθεί πρώτος.
Πριν οι σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Βερολίνου ξινίσουν, ο Πούτιν ήταν συχνός επισκέπτης στη Γερμανία – μεταξύ άλλων και στην πρώην γενέτειρά του στην Ανατολή.
«Θα είμαι ειλικρινής, έρχομαι στη Δρέσδη με ένα ιδιαίτερο συναίσθημα», είπε σε ένα ακροατήριο κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στην πόλη το 2009 για να παραλάβει το Τάγμα του Αγίου Γεωργίου, ένα βραβείο προς τιμήν επιφανών προσωπικοτήτων που “αγωνίζονται για το καλό στον κόσμο”.
«Πρόκειται αναμφίβολα για ένα από τα κέντρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, μια πόλη πλούσια σε ιστορία με τη δική της ιδιαίτερη γοητεία», είπε ο Πούτιν.
Διαβάστε επίσης
Θλιβερή πρωτιά για το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης
Κρις Έλισον: O μεγιστάνας ορυχείων και η εργασία από τα καφέ
Προς ναδίρ τριετίας οι εισαγωγές LNG στην Ευρώπη τον Αύγουστο