THEPOWERGAME
Στη διάρκεια της πανδημίας, οι καταναλωτές είδαν τα ράφια στα σούπερ μάρκετ να αδειάζουν, καθώς τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες είχαν γίνει ανυπέρβλητα για τις εταιρείες τροφίμων. Η εικόνα δεν επαναλήφθηκε έκτοτε. Οι εταιρείες τροφίμων φροντίζουν με κάθε κόστος να προμηθεύονται τα προϊόντα που δυνητικά μπορούν να βρεθούν σε έλλειψη, είτε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, είτε εξαιτίας των δασμών σε βάρος της Κίνας. Με κάθε κόστος; Ακριβώς. Γιατί το κόστος μετακυλίεται στον καταναλωτή.
Η αρθρογράφος του Bloomberg, Ντίνα Σάνκερ, φέρνει σαν παράδειγμα μία «ψεύτικη κρίση», την προειδοποίηση για επικείμενη έλλειψη του γαλλικού τυριού Καμαμπέρ από το CNN, για το πώς έχει δημιουργηθεί η απαίτηση να μην λείπει τίποτα από τα σούπερ μάρκετ και πώς την υπηρετούν οι εταιρείες τροφίμων, σε βαθμό που να μην υπάρχει πλέον έλεγχος στην αύξηση των τιμών στα τρόφιμα, προκειμένου να ικανοποιηθεί η απαίτηση αυτή.
Συγκεκριμένα τον Μάρτιο, το CNN αναρωτήθηκε «τί θα ήταν η γαλλική κουζίνα χωρίς το Καμαμπέρ;» σε ρεπορτάζ που προειδοποιούσε για επικείμενη «κρίση εξάλειψης» του τυριού γιατί, όπως ανέφερε, ο μύκητας που βοηθά στην ζύμωση του συγκεκριμένη τυριού απειλείται με έλλειψη, διακινδυνεύοντας την παραγωγή. Η εκτεταμένη δημοσιότητα αποδείχθηκε «λάθος συναγερμός». Ο επικεφαλής της ένωσης τυροκόμων της Γαλλίας δήλωσε πως δεν υπήρχαν προβλήματα με τον μύκητα, και η επιστήμονας Τατιάνα Ζιρό διαβεβαίωσε το CNN πως «δεν υπάρχει βραχυπρόθεσμος κίνδυνος για την παραγωγή του Καμαμπέρ».
Σύμφωνα με την Σάγκερ, ακόμη και αν η κρίση του Καμαμπέρ δεν ήταν πραγματική, μέσα στους τελευταίους δώδεκα μήνες, στην αμερικανική αγορά, υπήρξαν αρκετές φορές που στάλθηκαν προειδοποιήσεις για ελλείψεις που θα αντιστοιχούσαν με φαινόμενα «μαύρων κύκνων» για την εφοδιαστική αλυσίδα: Ελλείψεις στα ροδάκινα, ελλείψεις στα αβοκάντο και προβλήματα στην επάρκεια μοσχαρίσιου κρέατος. Αυτή τη φορά, οι ελλείψεις ήταν πραγματικές. Όμως δεν έφτασαν ποτέ ως τα ράφια. Κι αυτό γιατί οι εταιρείες φρόντισαν, είτε αλλάζοντας προμηθευτές, είτε στρεφόμενοι σε νέες αγορές να «μην το προσέξουν» οι καταναλωτές. Με παρόμοι τρόπο με τον οποίο, στη διάρκεια του «εμπορικού πολέμου» του Τραμπ με την Κίνα, δεν πρόσεξαν την κρίση στην προμήθεια σόγιας.
Παρά τα ποικίλα προβλήματα, «είμαστε πιο εξαρτημένοι παρά ποτέ από το να βρίσκουμε την τροφή μας από οπουδήποτε» σχολιάζει η δημοσιογράφος. Το ερώτημα για τα ελληνικά δεδομένα τίθεται από παλιά κατ’ ιδίαν από καταναλωτές-νοσταλγούς της φυσιολογικής διατροφικής διακύμανσης των παλιών χρόνων, ως εξής: «Γιατί να έχουμε φουσκωμένες, γυαλιστερές ντομάτες μεσ’ το καταχείμωνο;» Ποιος τελικά αποφασίζει αν αξίζει τον κόπο -και το κόστος- να παραμένουν όλα τα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ ανεξαρτήτως γεωπολιτικών συνθηκών και κλιματικών μεταβολών;
Οι εταιρείες συσκευασμένων τροφίμων στις ΗΠΑ αντιμετώπισαν μία σειρά προβλημάτων, εξαιτίας του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι Hostess, General Mills, Conagra Brands και Mondelēz International, σε ανακοινώσεις αποτελεσμάτων, ανέφεραν ελλείψεις συστατικών το 2022, όπως είχε μεταδόσει το «Supply Chain Dive», ιδιαίτερα στους σπόρους και τα βρώσιμα έλαια, καθώς η Ουκρανία, γνωστή και ως «σιτοβολώνας της Ευρώπης», έπαψε να είναι μεγάλος παραγωγός.
Η κλιματική αλλαγή έχει υπάρξει ένας ακόμη παράγοντας ελλείψεων σε μία παγκοσμιοποιημένη αγορά. Το καλοκαίρι του 2022, η ξηρασία διέλυσε την παραγωγή σπόρων μουστάρδας του Καναδά, οδηγώντας σε προβλήματα την διάθεση της μουστάρδας Dijon στη Γαλλία, ακόμη και στην περιοχή Ντιζόν. Φέτος οι τιμές του κακάο εκτοξεύθηκαν στα ύψη ως αποτέλεσμα των χρόνιων ελλείψεων από τον καιρό, τις ασθένειες και τα χαμηλά κέρδη των αγροτών των αγροτών οι οποίοι, παρά το γεγονός ότι τροφοδοτούν μία αγορά εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, την παγκόσμια αγορά της σοκολάτας, δεν μπορούσαν να επενδύσουν στην αναβάθμιση των καλλιεργειών τους. Ένα κύμα καύσωνα στη Βραζιλία, είχε ως αποτέλεσμα ο μεγαλύτερος προμηθευτής χυμού πορτοκαλιού να δει την χειρότερη σοδιά της τελευταίας 35ετίας.
Ωστόσο, αυτές οι ελλείψεις δεν πέρασαν στους καταναλωτές. Η Kraft Heinz βρήκε σπόρους μουστάρδας «ανά τον πλανήτη», σύμφωνα με την εκπρόσωπο της εταιρείας, Λίνσεϊ Ελβ. «ως αποτέλεσμα αυτού, η (μουστάρδα) Grey Poupon δεν είχε αξιοπρόσεκτες ελλείψεις», σημείωσε. Η Kraft Heinz απέφυγε ένα «δυνητικό κενό στην αγορά 50 εκατ. δολαρίων».
«Βρισκόμαστε σε μία εποχή αστάθειας» σημειώνει ο Σαλμάν Αμίν, διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής Pladis Foods, μητρικής εταιρείας της Godiva και άλλων brand σε σνακς. Η δημοσιογράφος του Bloomberg σχολιάζει πως ένα είδος «φόρου αστάθειας» έχει προστεθεί στο διατροφικό κόστος που πληρώνουν τελικά οι καταναλωτές.
Διαβάστε επίσης:
Με τι πρόστιμα απειλούνται όσοι δεν υποβάλουν φορολογική δήλωση
Pappu: Με δύναμη κι ορμή από το Περιστέρι
H τιμή του χαλκού, η ενεργειακή μετάβαση και η Κίνα