O γρίφος απεμπλοκής των ευρωπαϊκών τραπεζών από τη Ρωσία

Η παρουσία των ευρωπαϊκών τραπεζών στη Ρωσία πάνω από μια διετία από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία προκαλεί μεγάλη δυσφορία στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Και οι δυο πλευρές ασκούν έντονες πιέσεις μέσα στον Μάιο για ολοκληρωτική έξοδο από τη χώρα. Δικαστήριο της Αγίας Πετρούπολης μπήκε, επίσης, στο κάδρο με την κατάσχεση 700 εκατ. ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία των UniCredit, Deutsche Bank και Commerzbank στα τέλη της περασμένης εβδομάδας.

Λίγες ημέρες πριν είχε προηγηθεί προειδοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για επιτάχυνση των διαδικασιών αποχώρησης των ευρωπαϊκών τραπεζών από τη Ρωσία προκειμένου να μην είναι εκτεθειμένες στον κίνδυνο κυρώσεων από τις ΗΠΑ. Αυτήν την εβδομάδα, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, επανήλθε επί του θέματος. Σε συνάντηση με τραπεζικά στελέχη από τη Γερμανία τόνισε τον κίνδυνο δευτερογενών κυρώσεων που πρακτικά σημαίνει πως μπορεί και να διακοπεί κάθε πρόσβαση στο δολάριο.

«Παροτρύνω όλους τους (χρηματοπιστωτικούς) οργανισμούς να λάβουν ενδελεχή μέτρα για τη συμμόρφωση τους και να εντείνουν την προσοχή τους στις προσπάθειες των Ρώσων να παρακάμψουν τις κυρώσεις» ανήγγειλε η Γέλεν. Απώτερος στόχος είναι να αποκλειστεί κάθε δίοδος απ’ όπου η Ρωσία μπορεί να αποκτήσει απαραίτητο εξοπλισμό για την αμυντική βιομηχανία της. Ως εκ τούτου είναι αναγκαίο να μπλοκαριστεί κάθε πρόσβαση της Ρωσίας, άμεση ή έμμεση, στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Προσφάτως, οι ΗΠΑ απέτρεψαν την Raiffeisen Bank International (RBI) της Αυστρίας, η οποία έχει σήμερα τη μεγαλύτερη παρουσία στη Ρωσία από κάθε άλλη τράπεζα της Δύσης, να μην προχωρήσει στην εξαγορά μεριδίου στην Starbag -έναν κατασκευαστικό όμιλο που συνδέεται με τον Όλεγκ Ντεριπάσκα- έναντι 1,5 δισ. ευρώ. Η Δύση έχει επιβάλει κυρώσεις εις βάρος του Ρώσου ολιγάρχη, αλλά η RBI είχε ισχυριστεί πως θα αποκτούσε το μερίδιο στην Starbag μέσω εταιρείας στη Βιέννη. Τελικά, όμως, η εταιρεία αυτή ελέγχονταν από τον Ντεριπάσκα παρόλο που ίδιος αρνούνταν πως συσχετίζεται με την Starbag.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, οι δραστηριότητες πέντε τραπεζών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μεγαλύτερη παρουσία στη Ρωσία έχει μειωθεί μόλις 3% από την εισβολή στην Ουκρανία μέχρι σήμερα. Μάλιστα, τα κέρδη τους έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί χάρις στα υψηλά επιτόκια που ενισχύουν την άφθονη ρευστότητα που διατηρούν εντός της χώρας. Αυτό γεννά κινδύνους για την Ευρωζώνη. Γι’ αυτό, όπως προαναφέραμε, η Κλαούντια Μαρία Μπουχ, πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου στην ΕΚΤ, δήλωσε μέσα Μάιου στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης πως «όλες οι τράπεζες με αισθητή παρουσία στη Ρωσία οφείλουν να επισπεύσουν τη μείωση του κινδύνου, περιορίζοντας τις δραστηριότητες τους και αποχωρώντας από εκεί».

«Τραπεζικά αντίποινα» από τη Ρωσία

Τραπεζικά στελέχη επισημαίνουν πως δεν είναι εύκολο να αποδεσμευτούν από τη ρωσική αγορά. Οι φόροι στην πώληση περιουσιακών στοιχείων είναι υπερβολικά υψηλοί και ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος αντιποίνων. Εν μέσω των πιέσεων που ασκούνται από τη Δύση, δικαστήριο της Αγίας Πετρούπολης αποφάσισε προ ημερών να εκδώσει εντολή κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων 238,6 εκατ. ευρώ της Deutsche Bank, 94,9 εκατ. ευρώ της Commerzbank και 463 εκατ. ευρώ της UniCredit.

Η δικαστική απόφαση στηρίχθηκε σε προσφυγή της RusChemAlliance, θυγατρικής του ρωσικού μονοπωλίου Gazprom. Η RusChemAlliance υποστήριξε πως οι τρεις τράπεζες δεν ανταποκρίθηκαν σε εγγυήσεις που είχαν δώσει σε σύμβαση με την Linde, μια από τις μεγαλύτερες εταιρειών στον παγκόσμιο κλάδο χημικών. Όμως, οι τράπεζες δεν κατέβαλαν τις εγγυήσεις διότι έτσι θα παραβίαζαν τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ο Αντρέα Ορσέλ, διευθύνων σύμβουλος της UniCredit, δήλωσε πως η τράπεζα, μια από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές στη Ρωσία, «συνεχίζει να μειώνει την έκθεσή της» στη Ρωσία. Μια πλήρης έξοδος από τη χώρα, ωστόσο, θα ήταν περίπλοκη. Η μοναδική από τις ισχυρότερες τράπεζες της Ευρώπης που το πέτυχε ήταν η Société Générale SA. Αλλά η αντίδρασή της ήταν άμεση. Λίγες εβδομάδες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο γαλλικός όμιλος πούλησε τη Rosbank, τη μεγαλύτερη θυγατρική στη Ρωσία, με απομείωση άνω των 3 δισ. ευρώ.

Διαβάστε επίσης

Κεράσια: Στα ύψη η τιμή τους, οι λόγοι

Yellow Rose: 6,7 εκατ. για ένα διαμάντι 202 καρατίων

Τερματικό στο Βασιλικό: Ένα έργο που κινδυνεύει να ναυαγήσει