Ο θάνατος του προέδρου του Ιράν, Εμπραχίμ Ραΐσι, και του υπουργού Εξωτερικών της χώρας, Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν, προκαλεί βαθύ προβληματισμό για την πορεία των πολιτικών εξελίξεων στην Τεχεράνη, σε μια περίοδο που ο πόλεμος στη Γάζα πυροδοτεί φόβους για μια ευρύτερη ανάφλεξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Έπειτα από ολονύκτιες επιχειρήσεις, το ελικόπτερο που επέβαιναν τα δύο ανώτατα κυβερνητικά στελέχη βρέθηκε καμένο στις βουνοπλαγιές του βορειοδυτικού Ιράν, κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, σύμφωνα με τα πρακτορεία ειδήσεων Mehr, Bloomberg και το BBC.
Κάποιες ώρες αργότερα, τα ιρανικά σωστικά συνεργεία ανέσυραν το πτώμα του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί και των οκτώ άλλων επιβαινόντων. «Αυτήν την ώρα μεταφέρουμε τις σορούς των μαρτύρων στην Ταμπρίζ», την μεγαλούπολη στο βορειοδυτικό Ιράν, δήλωσε στην κρατική τηλεόραση ο επικεφαλής της Ερυθράς Ημισελήνου Πιρχοσεΐν Κουλιβάντ, ανακοινώνοντας το τέλος των επιχειρήσεων έρευνας στο σημείο του δυστυχήματος.
Πάνω από 80 δολάρια το βαρέλι
Από τα ξημερώματα της Δευτέρας η τιμή του αργού πετρελαίου στη Νέα Υόρκη ξεπέρασε τα 80 δολάρια το βαρέλι, παρατείνοντας τα κέρδη της περασμένης εβδομάδας και αντανακλώντας την αβεβαιότητα που δημιουργείται για ένα από τα ισχυρότερα κράτη της Μέσης Ανατολής. Στο Λονδίνο η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ ξεπέρασε τα 84 δολάρια το βαρέλι, καθώς το Ιράν δεν είναι μόνον σημαντικό πετρελαιοπαραγωγό κράτος. Βρίσκεται στο επίκεντρο του αποκαλούμενου Άξονα της Αντίστασης, ο οποίος έχει ως παρακλάδια τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ, τους αντάρτες Χούθι στην Υεμένη και παραστρατιωτικές ομάδες στη Συρία και το Ιράκ.
O πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας συνεχίζεται, με την ανθρωπιστική κρίση να επιδεινώνεται όλο και πιο πολύ. Τον περασμένο μήνα το Ισραήλ κατάφερε να αποκρούσει πάνω από 300 πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη από το Ιράν, πυροδοτώντας φόβους για το άνοιγμα ενός νέου μετώπου στη Μέση Ανατολή.
Ο πρόεδρος Ραΐσι ανήκε στον στενό κύκλο του Αλί Χοσεϊνί Χαμενεΐ, του 85χρόνου ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, που κυβερνά τη χώρα από το 1989. Ο Χαμενεΐ βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας λήψης αποφάσεων του Ιράν και θεωρεί πως η χώρα του βρίσκεται απέναντι από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, που συμβολίζουν την απειλητική Δύση. Μετά τη συντριβή του ελικοπτέρου ο ίδιος καθησύχασε τους υπηκόους της χώρας, τονίζοντας πως οι εξελίξεις δεν θα επηρεάσουν τη διευθέτηση των κρατικών υποθέσεων στη χώρα. Ο πρόεδρος και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν ταξίδεψαν στο Αζερμπαϊτζάν για να παραστούν στα εγκαίνια φραγμάτων στα σύνορα των δύο χωρών. Δυνάμεις της Τουρκίας και της Ρωσίας βοήθησαν στις έρευνες εντοπισμού της ατράκτου του ελικοπτέρου.
Ιράν, η επόμενη μέρα
Επόμενη πρόκληση για την Τεχεράνη είναι να δοθεί ξεκάθαρο μήνυμα πως το καθεστώς θα εξακολουθήσει να υφίσταται. Ο Εμπραχίμ Ραΐσι θεωρείτο πιθανότερος διάδοχος του Χαμενεΐ, καθώς και οι δύο άντρες τάσσονταν υπέρ του θρησκευτικού ολοκληρωτισμού, ενισχύοντας τον ρόλο των Φρουρών της Επανάστασης. Ο Ραΐσι υπήρξε σκληροπυρηνικός κληρικός πριν εκλεχθεί πρόεδρος του Ιράν το 2021, καθώς η χώρα μετέβαινε σε ακόμη πιο αυστηρό θρησκευτικό καθεστώς, απορρίπτοντας κάθε τάση μεταρρυθμίσεων. Η απώλεια του Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν αφήνει ένα κενό στο υπουργείο Εξωτερικών, καθώς ήταν σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα επικοινωνίας του Ιράν με τον εξωτερικό κόσμο και ειδικότερα τη Δύση, όπως γράφει η Λάις Ντουσέτ, επικεφαλής διεθνής ανταποκρίτρια του BBC.
Το καθεστώς του Ιράν είναι τόσο συγκεντρωτικό, που έχει τεθεί στο περιθώριο κάθε ιδιωτική πρωτοβουλία. Η οικονομία στηρίζεται, κυρίως, στα πετρελαϊκά έσοδα της χώρας, με το καθεστώς της Τεχεράνης να έχει δημιουργήσει δίκτυα με πιστούς υπηκόους και ημι-κρατικές οντότητες για να διαχειρίζονται το εμπόριο και τις βιομηχανίες. Σημαντικότεροι κλάδοι, εκτός του πετρελαϊκού και των πετροχημικών, είναι το φυσικό αέριο, ο χάλυβας και τα αυτοκίνητα, σύμφωνα με τους Financial Times. Όσες ιδιωτικές εταιρείες υπάρχουν στον αγροτικό κλάδο είναι μικρές. Το Ιράν έχει επίσης αναπτύξει τη βιομηχανία μη επανδρωμένων αεροσκαφών, προμηθεύοντας χώρες και οντότητες που μοιράζονται ανάλογη πολιτική απόρριψης απέναντι στη Δύση.
Διαβάστε επίσης
Νεκρός ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ραΐσι
Ποιες startups πήγαν ταμείο το 2024, σηκώνοντας 490 εκατ.
Βιομάζα: Αγκάθι η έλλειψη πρώτης ύλης, έρχονται μεταρρυθμίσεις
