Οι πιέσεις της Ουάσιγκτον στην Άγκυρα για τη μείωση των εξαγωγών στη Ρωσία φαίνεται να απέφεραν αποτέλεσμα εάν κρίνει κανείς από την πτώση της τάξεως του 25% που καταγράφηκε το α’ τρίμηνο του έτους σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Αυτή η εμφανής υποχώρηση παρατηρείται αφού η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν έδωσε τέλη Δεκεμβρίου το πράσινο φως στο υπουργείο Οικονομικών για την επιβολή δευτερευόντων κυρώσεων σε τράπεζες της Τουρκίας, οι οποίες συναλλάσσονται με εταιρείες που προμηθεύουν τη στρατιωτική βιομηχανία της Ρωσίας και ως εκ τούτου παραβιάζουν απαγορεύσεις των G7.
Σύμφωνα με υπολογισμούς των Financial Times, οι εξαγωγές από την Τουρκία στη Ρωσία μειώθηκαν κατά το ένα τρίτο μέσα στο α’ τρίμηνο του 2024 συγκριτικά με τα 2,1 δισ. δολάρια που είχαν καταγραφεί την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Η Τουρκία συμπεριλήφθηκε στις χώρες που αύξησαν τις εξαγωγές «προϊόντων υψηλής προτεραιότητας» στη Ρωσία, όπως τεχνολογικά εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς. Πέρσι, οι εισαγωγές τσιπ από εταιρείες των ΗΠΑ και της Ευρώπης ξεπέρασαν το ένα δισ. δολάρια παρά τις δυτικές κυρώσεις, σύμφωνα με στοιχεία που είχε δημοσιεύσει το πρακτορείο Bloomberg.
Από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η Τουρκία είχε καταφέρει να τηρήσει ουδέτερη στάση απέναντι στη Ρωσία. Αυτό πρακτικά σήμαινε πως η Τουρκία λειτουργούσε άτυπα ως δίοδος για να μπορεί το καθεστώς του Κρεμλίνου να αποφεύγει κυρώσεις της Δύσης. Έτσι η Ρωσία είχε πρόσβαση σε τεχνολογία αιχμής της Δύσης που είναι απαραίτητη για την πολεμική μηχανή της.
Όμως με την τουρκική οικονομία να έχει άμεση ανάγκη από ξένες επενδύσεις, το καθεστώς του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται πως αναγκάστηκε να συμβιβαστεί με τις πιέσεις της Δύσης στο συγκεκριμένο ζήτημα. Το Κρεμλίνο, στο μεταξύ, διαμαρτυρήθηκε για μια «πρωτοφανή, ανοικτή και επιθετική πίεση» από τις ΗΠΑ στις τράπεζες της Τουρκίας. Η Ουάσιγκτον με την ΕΕ έχουν θέσει στο στόχαστρο και άλλες χώρες που βοηθούν τη Ρωσία να διατηρήσει την πρόσβαση σε προϊόντα της Δύσης, όπως η Αρμενία, το Καζακστάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Όμως, η Τουρκία έως και πρόσφατα δεν ενέδιδε τις δυτικές πιέσεις, καταφέρνοντας να διατηρεί λεπτές ισορροπίες.
Παραδείγματος χάριν, ο ρόλος διαμεσολαβητή στην Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας που ανέλαβε η Τουρκία μαζί με τον ΟΗΕ άμβλυνε προσωρινά τη δυσαρέσκεια της Δύσης. Παράλληλα, οι οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα ήταν ισχυρές και συμπεριέλαβαν έως και την παροχή φυσικού αερίου εν πιστώσει πριν τις εκλογές στην Τουρκία πέρσι τον Μάιο.
Η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας, η οποία είχε επιτρέψει τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία τον Ιούλιο του 2022, δεν ανανεώθηκε πέρσι το καλοκαίρι μετά την αποχώρηση της Ρωσίας. Έκτοτε, ωστόσο, 1.300 πλοία από την Ουκρανία έχουν μεταφέρει περίπου 25 εκατ. τόνους αγροτικών εμπορευμάτων μέσω ενός προσωρινού θαλάσσιου διαδρόμου της Μαύρης Θάλασσας που δημιουργήθηκε από το Κίεβο και τους διεθνείς συμμάχους. Έτσι οι εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία έχουν φτάσει τα επίπεδα που ίσχυαν προ του πολέμου χωρίς την ανανέωση της Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας, η οποία πρόβαλε τον κομβικό ρόλο που μπορεί να παίξει η Τουρκία.
