Το ζήτημα φοροαποφυγής από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο και της αδυναμίας να εισπραχθούν οι φόροι που τους αναλογούν έρχεται ξανά στην επιφάνεια καθώς οι οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης προστίθενται στο πρόβλημα της εισοδηματικής ανισότητας. Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη και αυξάνονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα, διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στα ανώτερα και τα χαμηλότερα στρώματα.
H Βραζιλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Νότια Αφρική συνέστησαν στην ομάδα των G20 την επιβολή κατώτατου φόρου 2% στους 3.000 δισεκατομμυριούχους που είναι καταγεγραμμένοι σε παγκόσμια κλίμακα. Έτσι εκτιμάται πως θα μπορέσουν να αντληθούν έσοδα 250 δισ. δολαρίων, ετησίως.
Η Γαλλία έχει αφήσει να εννοηθεί πως θα στηρίξει το μέτρο αυτό, με την τελική πρόταση να παρουσιάζεται ενδεχομένως στη σύνοδο κορυφής των G20 τον ερχόμενο Νοέμβριο στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Η Ουάσιγκτον έχει, επίσης, περάσει το μήνυμα στη Βραζιλία -η οποία κρατά την εκ περιτροπής προεδρία των G20- πως δεν θα αντιταχθεί σε μια τέτοια πρόταση παρά το ότι δεν θα την στηρίξει.
Η πρόταση για κατώτατο φόρο 2% σε 3.000 δισεκατομμυριούχους συνυπογράφεται, ουσιαστικά, από δυο από τις ισχυρότερες οικονομίες στην Ευρωζώνη και δυο από τα ισχυρότερα κράτη του αναδυόμενου κόσμου. Χαρακτηρίζεται ως 3ος πυλώνας στις διεθνείς προσπάθειες του ΟΟΣΑ για δικαιότερη φορολογία. Έχει ήδη θεσμοθετηθεί το 15% ως κατώτατος φορολογικός συντελεστής στους πολυεθνικούς ομίλους ως 1ος πυλώνας, ενώ διαπραγματεύσεις λαμβάνουν χώρα για τη φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας ως 2ος πυλώνας.
Ο Γάλλος οικονομολόγος, Ντάνιελ Ζούκμαν, εξετάζει τις τεχνικές λεπτομέρειες που αναμένεται να παρουσιαστούν πρώτη φορά στους G20 τον Ιούνιο. Ο ίδιος έχει τονίσει πως οι δισεκατομμυριούχοι πληρώνουν αναλογικά τους χαμηλότερους φόρους σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα.
Πρόσφατες μελέτες ενισχύουν αυτή τη θέση, με την Παγκόσμια Τράπεζα να επισημαίνει πως η πανδημία αδρανοποίησε τη μείωση των δεικτών φτώχιας ανά τον κόσμο. Εκτός των άλλων, στοιχεία της Oxfam έδειξαν πως η μεγάλη άνοδος των αξιών στις αγορές επί πανδημίας -από την άφθονη ρευστότητα που διοχέτευσαν οι κεντρικές τράπεζες- οδήγησε σε αύξηση των περιουσιών των δισεκατομμυριούχων κατά 0,34% ή 3,3 τρισ. δολάρια έως τέλη του 2023 συγκριτικά με το 2020.
Ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας, Φερνάντο Χαντάντ, τόνισε πρόσφατα σε πάνελ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου πως η λήψη μέτρων από κάθε χώρα, σε μεμονωμένη βάση, έχει περιορισμένη επίδραση χωρίς διεθνή συνεργασία.
Επιπλέον, μείζον ζήτημα για τα κράτη είναι τα εξασφαλιστούν οι πόροι για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Έρευνα της McKinsey Global Institute καταλήγει στο συμπέρασμα πως χρειάζονται 9 τρισ. δολάρια ανά έτος, σε παγκόσμια κλίμακα, για να επιτευχθεί ουδετερότητα στον άνθρακα έως το 2050.
Οι οικονομίες του ανεπτυγμένου και του αναπτυσσόμενου κόσμου, ωστόσο, φαίνεται να μην έχουν άλλη επιλογή. Στη Βρετανία, το Green Finance Institute προειδοποιεί πως οι φυσικές καταστροφές μέσα στην επόμενη δεκαετία μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη ύφεση στη χώρα από αυτήν που προκλήθηκε λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.
Ήδη τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές εκτιμάται πως προκάλεσαν οικονομικές απώλειες της τάξεως του 1,5 τρισ. δολαρίων τη δεκαετία έως το 2019, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Οι επιπτώσεις συσσωρεύονται όσο η κλιματική κρίση επιδεινώνεται από μια χρονιά στην άλλη.
