THEPOWERGAME
«Οι τράπεζες της Τουρκίας αποφεύγουν την «τρελή» διώρυγα του Ερντογάν». Με αυτό τον τίτλο, το πρακτορείο Reuters μετέδωσε αποκλειστικό δημοσίευμα, σύμφωνα με το οποίο οι μεγαλύτερες τουρκικές τράπεζες δεν είναι διατεθειμένες να χρηματοδοτήσουν τα σχέδια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη δημιουργία νέας διώρυγας στην Κωνσταντινούπολη, κατά παράβαση της Συνθήκης του Μοντρέ.
Μάλιστα αναφορικά με το τελευταίο ζήτημα, περισσότεροι από 100 εν αποστρατεία στρατιωτικοί στη γείτονα δημοσίευσαν πρόσφατα μία επιστολή, με την οποία ζητούσαν από τον Ερντογάν να μην προχωρήσει τα σχέδιά του, καθώς η ντε φάκτο κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ, που σηματοδοτεί το έργο, θα φέρει ασύμμετρες πιέσεις από Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες.
Όπως αναφέρει τώρα το Reuters που επικαλείται πληροφορίες από τέσσερις υψηλόβαθμους τραπεζικούς, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα επικαλούνται επενδυτικό ρίσκο εξαιτίας του μεγέθους του εγχειρήματος -το 2019 το κόστος του είχε εκτιμηθεί σε περίπου 13 δισ. δολάρια- αλλά και τις περιβαλλοντικές ανησυχίες.
Επίσης, δύο από τους τραπεζίτες υποστηρίζουν ακόμη πως μία παγκόσμια συμφωνία για την αειφορία που έχουν υπογράψει οι έξι μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας τους, οι Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής, τους εμποδίζουν να χρηματοδοτήσουν το Kanal İstanbul.
Η κυβέρνηση ευελπιστεί να ξεκινήσει τα έργα τον Ιούνιο.
Η διώρυγα θα συνδέει τον Εύξεινο Πόντο προς τα βόρεια με τη Θάλασσα του Μαρμαρά προς τα νότια, διασχίζοντας 45 χλμ. μέσω μίας περιοχής με έλη, αγροκτήματα και πόλεις στο δυτικό άκρο του δήμου της Κωνσταντινούπολης.
Ο Ερντογάν λέει ότι η διώρυγα θα προστατεύσει το Στενό του Βοσπόρου, το οποίο διασχίζει την καρδιά της Κωνσταντινούπολης, εκτρέποντας την κίνηση.
Ο ίδιος πάντως είχε χαρακτηρίσει στο παρελθόν «τρελό» το σχέδιό του για τη διώρυγα, κάτι που ποτέ δεν είναι πιο επίκαιρο από σήμερα, με δεδομένα τα οικονομικά προβλήματα της γείτονος.
Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, μηχανικοί και οι περισσότεροι πολίτες, έχουν ήδη εκφράσει τις διαφωνίες τους για το έργο επικαλούμενοι περιβαλλοντικούς λόγους.
Συγκεκριμένα, πως η φαραωνική διώρυγα θα καταστρέψει ένα θαλάσσιο οικοσύστημα και πόρους που τροφοδοτούν σχεδόν το ένα τρίτο του γλυκού νερού της πόλης.
Η Ρωσία πάλι, έχει δείξει ανησυχία για το έργο για λόγους ασφαλείας, καθώς το κανάλι θα ανοίξει ένα δεύτερο πέρασμα προς τη Μαύρη Θάλασσα, το οποίο φιλοξενεί τμήμα του ρωσικού στόλου.
«Δεν νομίζω ότι μπορούμε να λάβουμε μέρος στη χρηματοδότηση του Kanal İstanbul», δήλωσε ένας ανώτερος τραπεζίτης που ζήτησε την ανωνυμία. «Μπορεί να προκαλέσει ορισμένα περιβαλλοντικά ζητήματα».
Οι Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες
Έξι τουρκικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων των Garanti Bank, İş Bank και Yapı Kredi, υπέγραψαν το πλαίσιο των Αρχών Υπεύθυνης Τραπεζικής που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, το οποίο καλεί τους υπογράφοντες να αποφύγουν να βλάψουν τους ανθρώπους και τον πλανήτη.
«Σίγουρα δεν θέλουμε να δώσουμε δάνειο σε ένα τέτοιου είδους έργο λόγω των περιβαλλοντικών θεμάτων», δήλωσε ένας δεύτερος ανώτερος τραπεζίτης στο Reuters, προσθέτοντας ότι οι τράπεζες πρέπει να συμμορφωθούν με τη συμφωνία αειφορίας, που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ.
Με δεδομένη την απροθυμία των τραπεζών, είναι πιθανό η κυβέρνηση Ερντογάν να χρειαστεί να στραφεί σε ξένη χρηματοδότηση, αλλά και στα κρατικά ταμεία, για να φέρει εις πέρας το εγχείρημα.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών δεν απάντησε αμέσως στο δημοσιογραφικό αίτημα για σχολιασμό.
Σίγουρος πως θα υπάρξουν επενδυτές ο Ιμπραήμ Καλίν
Ερωτηθείς αν οι τουρκικές τράπεζες θα συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση, ο εκπρόσωπος και σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, δήλωσε στο Reuters ότι το έργο θα προχωρήσει «σίγουρα», προσελκύοντας επενδυτές και πιστωτές όταν γίνουν σύντομα διαγωνισμοί.
Σε συνέντευξη την Κυριακή, ο Καλίν είπε ότι υπήρχε ήδη ενδιαφέρον για την υποβολή προσφορών που θα ήταν ανοιχτή σε όλους, συμπεριλαμβανομένων τουρκικών, ευρωπαϊκών, αμερικανικών και κινεζικών εταιρειών.
«Είναι ένα κερδοφόρο έργο… και είμαστε σίγουροι ότι θα προχωρήσει», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters.
Η Garanti Bank αρνήθηκε να σχολιάσει. Η İş Bank και η Yapı Kredi δεν απάντησαν αμέσως σε αιτήματα για σχολιασμό.
Η Denizbank και η κρατική Vakıfbank αρνήθηκαν επίσης να σχολιάσουν τη χρηματοδότηση της διώρυγας, ενώ η Akbank και οι κρατικοί δανειστές Halkbank και Ziraat Bank δεν απάντησαν αμέσως σε αιτήματα για σχολιασμό.
Σύμφωνα με τις πηγές του πρακτορείου, για τις περισσότερες από τις τράπεζες της Τουρκίας, ειδικά για τους δανειστές με ευρωπαίους υποστηρικτές και για όσους εμπλέκονται σε κοινοπραξίες δανείων, οι κίνδυνοι πιθανότατα θα είναι πολύ υψηλοί.
Είπαν ότι η ανάληψη ενός τόσο μεγάλου έργου θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητά τους να πραγματοποιήσουν περαιτέρω κοινοπραξίες, ενώ υπάρχει επίσης ο κίνδυνος το έργο να ματαιωθεί σε μεταγενέστερο στάδιο.
Καμία τουρκική ή ξένη τράπεζα δεν αναλαμβάνει τον κίνδυνο
«Καμία τουρκική τράπεζα, ούτε κρατική ούτε ιδιωτική, δεν θα μπορούσε να αναλάβει αυτόν τον κίνδυνο», δήλωσε πρώην ανώτερος τραπεζίτης.
Το υπουργείο περιβάλλοντος της Τουρκίας διενήργησε περιβαλλοντικές εκτιμήσεις, οι οποίες άνοιξαν το δρόμο για το έργο.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι υποστηρικτές των τουρκικών τραπεζών πιθανότατα δεν θα βλέπουν μια τουρκική περιβαλλοντική σφραγίδα έγκρισης ως αξιόπιστη, δήλωσε ο πρώην τραπεζίτης.
Παράλληλα όσο αφορά τις περιβαλλοντικές επιβεβαιώσεις της κυβέρνησης Ερντογάν, αυτές εξανεμίστηκαν όταν έγινε γνωστό μέσω δημοσιευμάτων των μέσων μαζικής ενημέρωσης της Τουρκίας, πως ο άνθρωπος που έδωσε το πράσινο φως από πλευράς περιβαλλοντικής αδειοδότησης για το Kanal Istanbul, έχει καταδικαστεί για δωροδοκία.
Επίσης, η διώρυγα θα καταστρέψει ένα θαλάσσιο οικοσύστημα και λεκάνες που παρέχουν σχεδόν το ένα τρίτο του γλυκού νερού της Κωνσταντινούπολης, σύμφωνα με την Ένωση Τούρκων Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων.
Η βασιλική δυναστεία του Κατάρ αγοράζει γη κοντά στη διώρυγα
«Αυτός είναι ένας από αυτούς τους κινδύνους. Εκτός από την κερδοσκοπία στις τιμές της γης, είναι δύσκολο να δούμε κάποια αξία σε αυτό» κατέληξε ο ίδιος τραπεζίτης.
Τους τελευταίους μήνες η βασιλική οικογένεια του Κατάρ και άλλοι Άραβες αγοράζουν γη στο νέο Kanal Istanbul.
Οι διαφωνίες της Ρωσίας
Αυτό το μήνα, λόγω και της Ουκρανικής κρίσης και της στάσης που τήρησε η Άγκυρα, το Κρεμλίνο αποκάλυψε ότι ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είπε στον Ερντογάν ότι πρέπει να τηρηθεί η Συνθήκη του Μοντρέ.
Οι ανησυχίες της Ρωσίας εστιάζονται στο γεγονός πως η νέα διώρυγα μπορεί να μην καλύπτεται από τη συνθήκη, που περιορίζει την πρόσβαση ξένων πολεμικών πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα μέσω του Στενού του Βοσπόρου.
Ένας τέταρτος τραπεζίτης δήλωσε τέλος ότι, δεδομένου ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντιτίθενται στο έργο, η κατασκευή θα μπορούσε να σταματήσει σε περίπτωση που το κυβερνών κόμμα AKΡ, χάσει τις εκλογές, οι οποίες πρόκειται να γίνουν το 2023.