Μια αντίφαση φωλιάζει σε μια χώρα που αυτοπροβάλλεται ως περιφερειακή δύναμη την ώρα που το νόμισμα της ξεγλιστρά από το ένα αρνητικό ρεκόρ στο άλλο, διαβρώνοντας τις αποταμιεύσεις των πολιτών σε όλη την επικράτεια της. Η αποδυνάμωση της τουρκικής λίρας έως και 80% μέσα στην τελευταία πενταετία και η εκτίναξη του πληθωρισμού σε αλλεπάλληλα ιστορικά υψηλά φαίνεται να υπερίσχυσαν της ρητορικής του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για ένα πανίσχυρο κράτος που δεν θα διστάσει να επαναπροσδιορίσει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.
Σε αυτήν την αντίφαση αποδίδεται η ευρεία ήττα του «Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» του Ερντογάν και η συντριπτική νίκη της αντιπολίτευσης στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα, την Σμύρνη, την Προύσα και την Αττάλεια στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής. Το κόστος διαβίωσης των Τούρκων έχει αναρριχηθεί σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα τα τελευταία χρόνια, με τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα να έχουν προσεγγίσει ένα πρωτοφανές 102,55% τον περσινό Νοέμβριο και να κινούνται στο 71,12% τον Φεβρουάριο.
Όλο και πιο πολλοί Τούρκοι στρέφονται στον χρυσό και σε περιουσιακά στοιχεία που είναι συνδεδεμένα με το δολάριο για να θωρακίσουν τις περιουσίες τους. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι λογαριασμοί που διατηρούν πολίτες της χώρας σε ξένο νόμισμα αναρριχήθηκαν 6 δισ. δολάρια από τις αρχές του 2024 και έφθασαν τα 128 δισ. δολάρια. Επιπλέον, βάσει υπολογισμών των Financial Times, τα καθαρά περιουσιακά στοιχεία από το εξωτερικό είχαν υποχωρήσει στα 7,2 δισ. δολάρια την προτελευταία εβδομάδα του Μαρτίου από το 30,8 δισ. δολάρια που είχαν καταγραφεί τον Δεκέμβριο.
Νέο χαμηλό ρεκόρ για την τουρκική λίρα μια ημέρα μετά τις εκλογές
Η εντυπωσιακή νίκη του Εκρέμ Ιμάμογλου στις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης είναι ενδεικτική της δυσφορίας στην κοινή γνώμη για τις συνθήκες στη χώρα. Εκεί συγκεντρώνεται το ένα τρίτο της τουρκικής οικονομίας και το 18% σχεδόν των 85 εκατ. που απαρτίζουν τον πληθυσμό της χώρας. «Πιστεύω πως όλα καταλήγουν στην οικονομία και ειδικότερα τον πληθωρισμό. Πιστεύω πως οι ψηφοφόροι αποφάσισαν να τιμωρήσουν τον Ερντογάν γι’ αυτούς τους λόγους» ο Γουλφάνγκο Πικόλι, ένας από τους προέδρους της εταιρείας αναλύσεων Teneo, στο πρακτορείο Reuters.
Τη Δευτέρα, ωστόσο, επικράτησε ανησυχία για τις κινήσεις του Ερντογάν στο άμεσο μέλλον αλλά και για τις πολιτικές εξελίξεις έως το 2028 που λήγει η θητεία του Τούρκου προέδρου. Την επομένη των δημοτικών εκλογών, το νόμισμα της χώρας κατέγραψε νέο ιστορικό χαμηλό στις 32,4 τουρκικές λίρες ως προς το δολάριο 5,8:1 που ίσχυε τον Απρίλιο του 2019 καθώς οι διεθνείς αγορές προσπαθούν να ψυχολογήσουν πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο για την οικονομία.
Οι επενδυτές παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις παρά τη στροφή σε μια ορθόδοξη οικονομική πολιτική από τον περσινό Ιούνιο, όταν δηλαδή η Άγκυρα αποχωρίστηκε την ανορθόδοξη άποψη πως ο υψηλός πληθωρισμός μπορεί να δαμαστεί με τα χαμηλά επιτόκια αντί του αντιθέτου. Αν και η κεντρική τράπεζα έχει αυξήσει το βασικό επιτόκιο κατά 41,5 ποσοστιαίες μονάδες μετά την επανεκλογή του Ερντογάν στις εθνικές εκλογές του περσινού Μάιου, ο γενικός πληθωρισμός, όχι μόνον οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα, ξεπέρασε το 67% τον Φεβρουάριο.
Η δυσπιστία για την οικονομία της Τουρκίας εμμένει παρά και την αιφνίδια αύξηση του επιτοκίου κατά 500 μονάδες βάσης στο 50% τον Μάρτιο από την κεντρική τράπεζα, μια απόφαση έδειξε έτσι την αποφασιστικότητα της να δαμάσει τον πληθωρισμό. Διότι, παρά τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, η κυβέρνηση της Τουρκίας δίνει ώθηση στις πληθωριστικές πιέσεις με άλλα μέτρα. Χαρακτηριστικό είναι πως η Άγκυρα έδωσε φέτος το πράσινο φως στην προς τα άνω αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού κατά 49%, μια πρωτοβουλία που συνδέθηκε με τις δημοτικές εκλογές της Κυριακής αλλά τελικά δεν απέδωσε καρπούς.
