THEPOWERGAME
Προβλέψεις θέλουν να συρρικνώνεται η πλειοψηφία του πολιτικού κέντρου στην ΕΕ και να ενισχύεται η ακροδεξιά μετά τις εκλογές του Ευρωκοινοβουλίου τον Ιούνιο. Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να παρεμβληθούν εμπόδια στη μελλοντική πορεία της ΕΕ, σε θέματα όπως το εξωτερικό εμπόριο, η τόνωση του προϋπολογισμού, η διεύρυνση προς τα δυτικά Βαλκάνια ή και η «πράσινη» μετάβαση.
Ήδη οι δύο βασικές παρατάξεις, δηλαδή το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και η φιλοευρωπαϊκή Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, έχουν χάσει έδρες στις προηγούμενες δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Πιθανότατα να χάσουν ακόμη περισσότερες στις εκλογές του Ιουνίου, κάτι που καθιστά τη συμμετοχή των ψηφοφόρων όλο και πιο απαραίτητη. Μετά το Brexit και πρόσφατα τη μόνιμη αντίδραση του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, στην άμεση λήψη αποφάσεων, είναι πασιφανές πως η συνοχή της ΕΕ αντιμετωπίζει προκλήσεις.
Με την εσωστρέφεια και τον ευρωσκεπτικισμό που εκφράζουν τα κόμματα του συντηρητισμού και της ακροδεξιάς, αναλυτές εικάζουν πως δεν θα είναι εύκολη η συνεργασία με τη μετριοπαθή δεξιά, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενδεχομένως να διασπάται σε μικρότερες ενότητες. Ένα από τα σενάρια που θεωρούνται πιθανά είναι να κερδίσει το Φίντες, δηλαδή το κόμμα του Όρμπαν στην Ουγγαρία, 14 έδρες και να ενσωματωθεί από την πολιτική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών. Ενδεχομένως η ομάδα αυτή να είναι η 3η ισχυρότερη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Όπως επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (European Council of Foreign Affairs, ECFA), κόμματα που κλίνουν προς τον λαϊκισμό και τάσσονται κατά της ευρωπαϊκής ενοποίησης αναμένεται να υπερισχύσουν στις επόμενες δημοσκοπήσεις σε εννέα κράτη-μέλη, δηλαδή την Αυστρία, το Βέλγιο, την Τσεχία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, την Ολλανδία, την Πολωνία και τη Σλοβακία. Προβλέπεται, παράλληλα, πως τα κόμματα αυτά θα βρεθούν στη 2η ή 3η θέση των δημοσκοπήσεων στη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία, τη Λετονία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Ισπανία και τη Σουηδία. Συνολικά, ο ευρωσκεπτικισμός ως πολιτική τάση αναδύεται ισχυρότερος στα 18 από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ.
Μολονότι δεν αναμένεται να αλλάξει η κατεύθυνση της ΕΕ σε θέματα προϋπολογισμού ή «πράσινης» μετάβασης, η εντονότερη παρουσία της ακροδεξιάς θα επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ολλανδία. Το ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας του Γκερτ Βίλντερς, που κέρδισε τις εκλογές του περσινού Νοεμβρίου, τάσσεται υπέρ της εξόδου από την ΕΕ και εκφράζει έντονες ισλαμοφοβικές απόψεις. Το γεγονός πως δεν έχει καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση καταδεικνύει το αδιέξοδο που δημιουργείται με την έλλειψη κοινού εδάφους με τα πιο μετριοπαθή κόμματα της χώρας. Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η άνοδος της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), με τον βουλευτή των Πρασίνων Κονσταντίν φον Νοτς να προειδοποιεί πως «θα πρέπει να φοβόμαστε την εγγύτητα του AfD με δικτάτορες όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Συρία και η Βόρεια Κορέα».
Παρ’ όλα αυτά, η ΕΕ έχει σημειώσει ιστορική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, συναινώντας στην έκδοση κοινών ομολόγων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, λαμβάνοντας μέτρα για τη συλλογική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και υιοθετώντας ένα κανονιστικό πλαίσιο για τους γίγαντες της τεχνολογίας. Όμως καλείται να καλύψει τεράστια κενά στη χάραξη μιας κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, που καθιστούν τη συνοχή της ζωτικής σημασίας για τη θωράκιση της Ευρώπης.