THEPOWERGAME
Η οικονομία στην Ιαπωνία εισήλθε σε τεχνητή ύφεση, καθώς το ΑΕΠ συρρικνώθηκε απροσδόκητα την περίοδο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τα προσωρινά κυβερνητικά στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Πέμπτη (15/2). Όπως μετέδωσε το CNBC, ο υψηλός πληθωρισμός συμπίεσε την εγχώρια ζήτηση και την ιδιωτική κατανάλωση.
Η τεχνητή ύφεση σηματοδοτεί την υποχώρηση κατά μία θέση της Ιαπωνίας στη λίστα με τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Πλέον, η Ιαπωνία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, πίσω από ΗΠΑ, Κίνα και Γερμανία. Σημειώνεται ότι ως τεχνική ύφεση ορίζονται δύο συνεχόμενα τρίμηνα με αρνητική ανάπτυξη σε μια οικονομία.
Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επηρεάσει τον σχεδιασμό της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας (BOJ) όσον αφορά τη νομισματική πολιτική για το 2024, η οποία παραμένει «χαλαρή». Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιανουάριου η BOJ ανακοίνωσε πως διατηρεί τα επιτόκια, επιμένοντας στην πολιτική ελέγχου της καμπύλης αποδόσεων, η οποία διατηρεί ως σημείο αναφοράς το ανώτατο όριο για την απόδοση των 10ετών ιαπωνικών κρατικών ομολόγων στο 1%.
Συρρικνώθηκε το ΑΕΠ της Ιαπωνίας
Όπως έγινε γνωστό, το προσωρινό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ιαπωνίας συρρικνώθηκε κατά 0,4% το τέταρτο τρίμηνο, σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, μετά από αναθεωρημένη πτώση 3,3% για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου. Αυτό ήταν πολύ πιο κάτω από τη μέση εκτίμηση για ανάπτυξη 1,4% σε δημοσκόπηση του Reuters μεταξύ οικονομολόγων.
Η ιαπωνική οικονομία συρρικνώθηκε επίσης κατά 0,1% το τέταρτο τρίμηνο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, μετά την αναθεωρημένη μείωση κατά 0,8% το τρίτο τρίμηνο σε σχέση με το δεύτερο. Αυτό ήταν επίσης ασθενέστερο από τις προσδοκίες των επενδυτών για επέκταση 0,3%.
Αναλυτές, πάντως, υπογραμμίζουν ότι η κατάσταση στην Ιαπωνία απαιτεί ψυχραιμία, καθώς τα στοιχεία για την ιαπωνική οικονομία και τη δυναμική της είναι μεικτά. Εστιάζουν, μάλιστα, σε συγκεκριμένα δεδομένα που δείχνουν ότι η ιαπωνική οικονομία παραμένει σημαντικά ανθεκτική. «Το αν η Ιαπωνία έχει πλέον εισέλθει σε ύφεση είναι συζητήσιμο» σημειώνει ο Marcel Thieliant, επικεφαλής της Capital Economics για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. «Ενώ οι κενές θέσεις εργασίας έχουν αποδυναμωθεί, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σε χαμηλό 11 μηνών, στο 2,4%, τον Δεκέμβριο. Επιπλέον, η έρευνα Tankan της Τράπεζας της Ιαπωνίας έδειξε ότι οι επιχειρηματικές συνθήκες σε όλους τους κλάδους και τα μεγέθη των επιχειρήσεων ήταν οι ισχυρότερες από το 2018 το 4ο τρίμηνο» συνεχίζει. Και καταλήγει: «Όπως και να έχει, η ανάπτυξη θα παραμείνει υποτονική φέτος, καθώς το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών έχει γίνει αρνητικό».
Υψηλός πληθωρισμός, αδύναμη εγχώρια κατανάλωση στην Ιαπωνία
Η ιδιωτική κατανάλωση στην Ιαπωνία μειώθηκε κατά 0,2% το τέταρτο τρίμηνο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, σε αντίθεση με τη μέση εκτίμηση για επέκταση 0,1%. Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνει ότι ο υψηλός πληθωρισμός πλήττει την ιδιωτική κατανάλωση παρά την προοπτική για νέα αύξηση μισθών την άνοιξη, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αντιστάθμισμα στην πίεση που δέχεται το εισόδημα των νοικοκυριών.
Ο πληθωρισμός στην Ιαπωνία αποκλιμακώνεται σταδιακά, ωστόσο ο λεγόμενος «δομικός», που εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, υπερβαίνει τον στόχο της BOJ για 2% εδώ και 15 συνεχόμενους μήνες.
Η Γερμανία προσπέρασε την Ιαπωνία
Για το σύνολο του 2023, το ονομαστικό ΑΕΠ της Ιαπωνίας αυξήθηκε κατά 5,7% σε σχέση με το 2023 και διαμορφώθηκε στα 591,48 τρισ. γεν (4,2 τρισ. δολάρια) με βάση τη μέση συναλλαγματική ισοτιμία του 2023. Από την άλλη πλευρά, η Γερμανία είδε το ονομαστικό της ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 6,3% και να φτάνει τα 4,12 τρισ. ευρώ (4,46 τρισ. δολάρια). Η υποχώρηση της Ιαπωνίας κατά μία θέση στις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη συνδέεται και με την υποτίμηση του γεν.
Το ονομαστικό ΑΕΠ μετρά την αξία της παραγωγής σε τρέχοντα δολάρια, χωρίς προσαρμογή για τον πληθωρισμό. Σε πραγματικές τιμές, όμως, (προσαρμοσμένες για να ληφθούν υπ’ όψιν ο πληθωρισμός και οι εποχικές διακυμάνσεις), η ιαπωνική οικονομία επεκτάθηκε κατά 1,9% την περασμένη χρονιά, ενώ αυτή της Γερμανίας συρρικνώθηκε κατά 0,3%, σύμφωνα με τους επίσημους αριθμούς που δημοσίευσε το Βερολίνο τον Ιανουάριο.
Εξαγωγική δύναμη, όπως και η Ιαπωνία, η Γερμανία πλήττεται από τη μείωση της εξωτερικής ζήτησης, το αυξημένο κόστος της ενέργειας στη βιομηχανία της και τα υψηλά επιτόκια της ΕΚΤ. Αυτό πρακτικά, σημαίνει, ότι η τρίτη θέση για τη γερμανική οικονομία (σ.σ. κάτι που προεξοφλούσε τον Οκτώβριο στις προβλέψεις του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), (ΔΝΤ) είναι πλασματική, καθώς η Γερμανία παραμένει ο «ασθενής της Ευρώπης». Την ίδια στιγμή η Ιαπωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με τη δημογραφική γήρανση, έχοντας χάσει εδώ και καιρό την ορμή της ως μεγάλη βιομηχανική και εξαγωγική δύναμη, με την εσωτερική κατανάλωση να υπονομεύεται από τον πληθωρισμό και την υποτίμηση του γεν.
Σε μια πρώτη αντίδραση, πάντως, στα τελευταία στοιχεία για το ιαπωνικό ΑΕΠ, ο δείκτης Nikkei 225 στο Τόκιο κατέγραψε άνοδο 0,65%, ξεπερνώντας για λίγο το όριο των 38.000 μονάδων στη συνεδρίαση της Πέμπτης. Οι επενδυτές είδαν τη συρρίκνωση του ΑΕΠ ως ένδειξη ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ) θα μπορούσε να καθυστερήσει την έξοδό της από τη μακροχρόνια πολιτική αρνητικών επιτοκίων.