Οι πόλεμοι στη Γάζα και την Ουκρανία αλλά και «πόλεμος κατά της φύσης» δείχνουν ότι «ο κόσμος μας εισέρχεται σε μια εποχή χάους», που απαιτεί κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αποδοκιμάζοντας τις πρωτοφανείς διαιρέσεις.
«Κυβερνήσεις αγνοούν και υπονομεύουν τις ίδιες τις αρχές της πολυμέρειας, χωρίς καμιά ευθύνη. Το Συμβούλιο Ασφαλείας, κύριο εργαλείο για την παγκόσμια ειρήνη, βρίσκεται σε αδιέξοδο λόγω των γεωπολιτικών ρωγμών», δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες παρουσιάζοντας ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης τις προτεραιότητές του για το 2024.
«Δεν είναι η πρώτη φορά που το Συμβούλιο είναι διχασμένο. Αλλά αυτή είναι η χειρότερη. Η τωρινή δυσλειτουργία είναι πιο βαθιά και πιο επικίνδυνη. Επομένως, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, καλά εδραιωμένοι μηχανισμοί βοήθησαν στη διαχείριση των σχέσεων μεταξύ των υπερδυνάμεων», σημείωσε. Όμως «στον σημερινό πολυπολικό κόσμο, τέτοιοι μηχανισμοί απουσιάζουν. Ο κόσμος μας εισέρχεται σε μια εποχή χάους».
Και «βλέπουμε τα αποτελέσματα: ένας επικίνδυνος και απρόβλεπτος ανελέητος ανταγωνισμός, σε απόλυτη ατιμωρησία», κατήγγειλε ο γενικός γραμματέας, ανησυχώντας για την ανάπτυξη «νέων μέσων αλληλοσφαγής αλλά και αυτοεξόντωσης της ίδιας της ανθρωπότητας».
Αναφερόμενος ειδικά στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ο Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε για πιθανή ισραηλινή χερσαία επίθεση στη Ράφα, όπου εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι συνωστίζονται στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, στα σύνορα με την Αίγυπτο. «Μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να αυξήσει εκθετικά αυτό που είναι ήδη ένας ανθρωπιστικός εφιάλτης, με ανυπολόγιστες περιφερειακές συνέπειες», επέμεινε, ζητώντας για άλλη μια φορά την «άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός» και την απελευθέρωση των ομήρων.
Προτεραιότητες το κλίμα και η τεχνητή νοημοσύνη
Από τη Γάζα μέχρι την Ουκρανία, από το Σουδάν μέχρι τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, από την Υεμένη μέχρι τη Μιανμάρ, «παράλληλα με τον πολλαπλασιασμό των συγκρούσεων, οι παγκόσμιες ανθρωπιστικές ανάγκες βρίσκονται σε επίπεδο ρεκόρ αλλά οι χρηματοδοτήσεις δεν συνεχίζονται», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.
«Υπάρχει τόσος θυμός και μίσος και θόρυβος στον κόσμο σήμερα. Κάθε μέρα, και με την παραμικρή ευκαιρία, είναι σαν πόλεμος (…). Πόλεμοι λέξεων. Πόλεμοι για εδάφη. Πόλεμοι πολιτισμών», τόνισε.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αντόνιο Γκουτέρες ενθάρρυνε τις κυβερνήσεις να αδράξουν την ευκαιρία της «Συνόδου κορυφής του μέλλοντος» που θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης για να «διαμορφώσει την πολυμέρεια για τα επόμενα χρόνια».
Ανάμεσα στις αλλαγές «τις οποίες ο κόσμος πράγματι χρειάζεται», ο Γκουτέρες επανέλαβε την έκκλησή του για μείζονες μεταρρυθμίσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και για τη δημιουργία ενός «εργαλείου έκτακτης ανάγκης για τη βελτίωση των διεθνών απαντήσεων στους περίπλοκους παγκόσμιους τριγμούς» όπως η πανδημία Covid-19.
Επίσης, για άλλη μια φορά στην κορυφή των προτεραιοτήτων του για το 2024 ειναι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. «Η κλιματική κρίση παραμένει η πρόκληση που καθορίζει την εποχή μας», τόνισε ο γενικός γραμματέας, καλώντας τα κράτη να κάνουν περισσότερα όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη χρηματοδότηση της βοήθειας προς τις φτωχότερες χώρες.
«Η ανθρωπότητα ξεκίνησε έναν πόλεμο που δεν μπορούμε παρά να χάσουμε: τον πόλεμό μας κατά της φύσης», επέμεινε.
«Ανατινάζουμε τα συστήματα που μας κρατούν στη ζωή: εκτοξεύοντας τις εκπομπές που διαλύουν το κλίμα μας, δηλητηριάζοντας τη γη, τη θάλασσα και τον αέρα με ρύπανση και αποδεκατίζοντας τη βιοποικιλότητα, προκαλώντας την κατάρρευση των οικοσυστημάτων».
Ζήτησε επίσης να εφαρμοστούν «επαρκείς ασφαλιστικές δικλείδες και ηθικά πρότυπα» στην ταχεία ανάπτυξη των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.
«Η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί ήδη κινδύνους που σχετίζονται με την παραπληροφόρηση, την ιδιωτικότητα, τις προκαταλήψεις. Η τεχνητή νοημοσύνη θα επηρεάσει όλη την ανθρωπότητα, επομένως χρειαζόμαστε μια καθολική προσέγγιση».
