THEPOWERGAME
Ο νεοδιορισθείς διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, Φατίχ Καραχάν, έχει πολύ δουλειά μπροστά του, αφού ορίστηκε στη θέση αυτή με προεδρικό διάταγμα το Σαββατοκύριακο, μετά την αιφνίδια παραίτηση του προκατόχου του, Χαφίζε Γκαγιέ Ερκάν.
Προηγουμένως υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας, το βιογραφικό του Καραχάν περιλαμβάνει χρόνια εργασίας σε εξέχοντα αμερικανικά ιδρύματα και εταιρείες. Έλαβε μεταπτυχιακό και διδακτορικό δίπλωμα στα οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, πέρασε σχεδόν μια δεκαετία ως οικονομολόγος στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα Αποθεμάτων της Νέας Υόρκης, εργάστηκε ως λέκτορας μερικής απασχόλησης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και υπηρέτησε ως ανώτερος οικονομολόγος στην Amazon.
Ελπίζεται, όπως σημειώνεται στο cnbc ότι η εμπειρία του 42χρονου οικονομολόγου θα του χρησιμεύσει καλά καθώς θα ηγείται του θεσμού που εργάζεται για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού και της κρίσης κόστους ζωής που έχει πλήξει τον πληθυσμό των 85 εκατομμυρίων κατοίκων της Τουρκίας. Το νόμισμα της χώρας, η λίρα, έχει υποχωρήσει κατά 38% έναντι του δολαρίου μέχρι σήμερα και έχει χάσει πάνω από το 80% της αξίας της έναντι του δολαρίου τα τελευταία πέντε χρόνια.
Η εκτύπωση του δείκτη τιμών καταναλωτή της Τουρκίας βγήκε τη Δευτέρα και έδειξε αύξηση περίπου 65% σε ετήσια βάση για τον μήνα Ιανουάριο. Η κεντρική της τράπεζα έχει προβεί σε οκτώ διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων από τον Μάιο του 2023 – για αθροιστικά 3.650 μονάδες βάσης – σε μια προσπάθεια να συγκρατήσει τον ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό. Η τελευταία αύξηση των επιτοκίων, στις 25 Ιανουαρίου, αύξησε το βασικό επιτόκιο της Τουρκίας κατά 250 μονάδες βάσης στο 45%, αν και οι ηγέτες της έδωσαν τότε το μήνυμα ότι ο κύκλος αυξήσεων βρίσκεται στο τέλος του.
Αν και επώδυνες για τη χώρα, οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι λένε ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων ήταν απαραίτητες και ότι η συνέχεια στις προτεραιότητες της νομισματικής πολιτικής θα δημιουργήσει εμπιστοσύνη στον νέο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας.
Στη δήλωσή του που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της τουρκικής κεντρικής τράπεζας την Κυριακή, ο Καραχάν τόνισε τη «σταθερότητα των τιμών» ως την κύρια προτεραιότητα της ομάδας του, υποσχόμενος να «διασφαλίσει τον αποπληθωρισμό» και να «διατηρήσει την απαραίτητη νομισματική αυστηρότητα έως ότου ο πληθωρισμός πέσει σε επίπεδα που συνάδουν με τον στόχο μας».
«Όλα τα βλέμματα εστιάζουν τώρα στον νέο διοικητή της κεντρικής τράπεζας Φατίχ Καραχάν», έγραψε σε σημείωμά του τη Δευτέρα ο Liam Peach, ανώτερος οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών στην Capital Economics με έδρα το Λονδίνο. «Όπως δείχνουν τα πράγματα, η συνέχεια της νομισματικής πολιτικής φαίνεται ότι θα συνεχιστεί».
Ο Wolfango Piccoli, συμπρόεδρος της συμβουλευτικής εταιρείας Teneo, συμφώνησε.
«Όπως και ο Erkan, ο Karahan δεν είναι νομισματικός οικονομολόγος, αλλά παρόλα αυτά θεωρείται μια αξιόπιστη επιλογή», έγραψε ο Piccoli σε ανάλυση για την εταιρεία.
«Σε αντίθεση με τις πρόσφατες κυβερνητικές αλλαγές, η αποχώρηση του Erkan δεν θα οδηγήσει σε δραματική αλλαγή στη στάση πολιτικής», είπε, προσθέτοντας ότι η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε ακόμη «να υιοθετήσει έναν πιο γερακίσιο τόνο όσον αφορά την καθοδήγηση προς τα εμπρός για να υποστηρίξει τον Karahan στο νέο του ρόλο».
Ανορθόδοξη πολιτική
Ο Piccoli σημείωσε ότι η νομισματική πολιτική της Τουρκίας εξακολουθεί τελικά να παραμένει στο έλεος του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος τρομοκράτησε τους επενδυτές για χρόνια καταπνίγοντας την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και εμποδίζοντάς την να αυξήσει τα επιτόκια παρά τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό που κάποια στιγμή ξεπέρασε το 85%.
Η πιο συμβατική πολιτική προσέγγιση που ξεκίνησε υπό τον Ερκάν και τον Τούρκο υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος διορίστηκε επίσης πέρυσι, ακολούθησε αρκετά χρόνια ανορθόδοξης πολιτικής. Ο Ερντογάν είχε προηγουμένως καταδικάσει τα επιτόκια ως “τη μητέρα του κακού”, ακόμη και όταν οι τιμές καταναλωτή εκτινάχθηκαν και η λίρα κατέρρευσε.
«Ανεξάρτητα από το κύρος του Καραχάν και την υποστήριξη που παρέχει το Υπουργείο Οικονομικών και ο Υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, ο Ερντογάν παραμένει ο τελικός υπεύθυνος λήψης αποφάσεων», δήλωσε ο Piccoli.
«Όσο ο πρόεδρος παραμένει υποστηρικτής της (σταδιακής) στροφής προς την ορθοδοξία που ενέκρινε μετά τις εκλογές του 2023, η ταυτότητα του διοικητή είναι σχεδόν άσχετη, καθώς η TCMB έχει ασθενή (αν υπάρχει) θεσμική ανεξαρτησία».
Ο Καραχάν «θα εξακολουθήσει να πρέπει να λειτουργεί εντός των ορίων μιας κεντρικής τράπεζας που δεν είναι ούτε ανεξάρτητη ούτε στελεχωμένη με επαρκείς επαγγελματίες», πρόσθεσε ο Piccoli. Το CNBC επικοινώνησε με την τουρκική κεντρική τράπεζα για σχόλια.
Η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Τουρκία βελτιώθηκε κατά τη διάρκεια της περίπου οκτάμηνης θητείας της Ερκάν, η οποία έγινε η πρώτη γυναίκα διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας τον Ιούνιο του 2023. Η ίδια υπέβαλε την παραίτησή της την Παρασκευή σε μια αιφνιδιαστική ανακοίνωση, λέγοντας ότι η απόφαση οφείλεται σε μια εκστρατεία «δολοφονίας της φήμης» και στην ανάγκη να προστατεύσει την οικογένειά της.
Η Ερκάν, όπως και η Καραχάν, έχει επίσης ένα βιογραφικό που χαρακτηρίζεται από ελίτ αμερικανικών ιδρυμάτων- έχει διδακτορικό στη χρηματοοικονομική μηχανική από το Πρίνστον και πτυχία από τις σχολές διοίκησης επιχειρήσεων του Χάρβαρντ και του Στάνφορντ, ενώ αργότερα εργάστηκε στην Goldman Sachs και στην First Republic Bank, στην τελευταία της οποίας διετέλεσε συνδιευθύνουσα σύμβουλος. Ήταν επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Tiffany & Co. και διορίστηκε διευθύντρια της Marsh McLennan, μιας εταιρείας επαγγελματικών υπηρεσιών και εταιρείας Fortune 500.