THEPOWERGAME
Το αεροπλάνο είναι στατιστικά το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς και η πολιτική αεροπορία έχει χτίσει μια παγκόσμια φήμη για τη σχολαστικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών σε κάθε στάδιο, από την ανανέωση του στόλου των εταιρειών έως τη συντήρησή τους. Τα τελευταία χρόνια μια σειρά αποκαλύψεων μαρτυρά πως γίνονται συμβιβασμοί στους ελέγχους και τη σχολαστικότητα των διαδικασιών που θεωρούνται απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία των εταιρειών και την ασφαλή διεκπεραίωση δρομολογίων.
AOG Technics: Το σκάνδαλο με τα πλαστά ανταλλακτικά
Πέρυσι τον Οκτώβριο αποκαλύφθηκε από το Bloomberg πως η AOG Technics παρείχε πλαστά ανταλλακτικά, δηλαδή με ψευδή πιστοποιητικά ποιότητας, σε αεροπορικές εταιρείες για τη συντήρηση των τουρμπινών CFM56. Οι κινητήρες αυτοί παράγονται από τη Safran SA, τη γαλλική εταιρεία αεροναυπηγικής, μαζί με την αμερικανική General Electric. Είναι οι επικρατέστερες στον κλάδο της πολιτικής αεροπορίας, δηλαδή χρησιμοποιούνται ευρέως από την αμερικανική Boeing και την ευρωπαϊκή Airbus. Τελικά, όμως, η Safran και GΕ ανακάλυψαν πως πάνω από 90 πιστοποιητικά ήταν ψεύτικα, ενώ βρέθηκαν πλαστά ανταλλακτικά σε 126 τουρμπίνες που συνδέονταν με την AOG Technics. Συνολικά ακριβώς 126 αεροσκάφη στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο καθηλώθηκαν για να γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς η AOG Technics, η οποία ιδρύθηκε προ οκταετίας στο Λονδίνο από τον 35χρόνο επιχειρηματία Χοζέ Αλεχάντρο Ζαμόρα Γιάρλα, διείσδυσε σε ένα δίκτυο αεροπορικών εταιρειών, κατασκευαστών, διανομέων και συνεργείων σε όλον τον κόσμο. Σύμφωνα δε με πληροφορίες της Daily Mail, ο ιδρυτής της AOG Technics κατάγεται από τη Βενεζουέλα και εργαζόταν στο παρελθόν ως DJ μουσικής τέκνο. «Είναι λίγο παράξενο για μια εταιρεία-φάντασμα να έχει τη δυνατότητα να προμηθεύει ανταλλακτικά με πλαστά πιστοποιητικά», είχε δηλώσει ο διευθύνων σύμβουλος της Safran, Ολιβιέ Άντριες, προσθέτοντας πως «δεν γνωρίζουμε σε ποιους τα έχουν πουλήσει και εάν οι αεροπορικές εταιρείες έχουν κάνει τους απαραίτητους ελέγχους».
Προ πενταετίας, μετά τα δυο θανατηφόρα δυστυχήματα της Boeing μέσα σε διάστημα ενός πεντάμηνου, ήρθαν στην επιφάνεια πληροφορίες σχετικά με τη συντόμευση της εκπαίδευσης των πιλότων για την πλοήγηση των 737 Max 8 εκείνη την περίοδο. Ο όμιλος αεροναυπηγικής μπορούσε έτσι να ανταποκριθεί ταχύτερα στις παραγγελίες των αεροσκαφών της τάξεως των 120 εκατ. δολαρίων το καθένα, δίνοντας ένα παραπάνω κίνητρο στις αεροπορικές εταιρείες να τον προτιμήσουν από την ανταγωνίστρια Airbus. Ουσιαστικά οι πιλότοι δεν ήταν απαραίτητο να περάσουν από το τελικό στάδιο «Level D» των προσομοιωτών αεροπλάνων για το 737 Max 8, που θα αντικαθιστούσε το 737-800. Η εκπαίδευση στο «Level B» κρίθηκε αρκετή για την πλειονότητα των περιπτώσεων και μπορούσε να γίνει μέσω ενός iPad εντός μιας ή δύο ωρών, όπως είχε αποκαλύψει ο πρώην μηχανικός της εταιρείας, Ρικ Λούντκι, στο Bloomberg το 2019.
Όσο κατασκευαζόταν το 737 Max, η Boeing είχε διαβιβάσει τις προθέσεις της στους επιθεωρητές της Ομοσπονδιακής Διοίκησης Αεροπορίας (FAA) και τελικά πέτυχε τον στόχο της. «Μπορούσαν καλύτερα και έπρεπε να τα είχαν κάνει καλύτερα, αλλά το καλύτερο δεν ήταν επιλογή», είχε πει ο Λίντκε, ο οποίος εργαζόταν στην Boeing το 1996. Ο ίδιος είχε περάσει πολύωρες ανακρίσεις από τις αρμόδιες Αρχές ώστε να εξακριβωθεί εάν η χαλάρωση των διαδικασιών εκπαίδευσης των πιλότων με προσομοιωτές αεροπλάνων συσχετιζόταν με το λογισμικό ελέγχου πτήσης MCAS, τα ελαττώματα του οποίου συνδέθηκαν με τα δυστυχήματα της Boeing και τον θάνατο πάνω από 340 ατόμων. Και άλλα στελέχη εκείνη την εποχή είχαν σχολιάσει πως οι στόχοι της εταιρείας για επιδόσεις έθεταν σε κίνδυνο την ασφάλεια προς όφελος της κερδοφορίας. Τελικά οι έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η εταιρεία είχε αποκρύψει ανεπάρκειες στο MCAS από τους πιλότους και τις αεροπορικές εταιρείες. Οπότε η παράκαμψη της εκπαίδευσης των πιλότων σε προσομοιωτές αεροπλάνων εξυπηρέτησε αυτόν τον σκοπό.
Πτήση 1282 της Alaska Airlines: Τι φαίνεται να μην άλλαξε στην κουλτούρα της Boeing
Με το πιο πρόσφατο περιστατικό της Alaska Airlines, όπου την περασμένη Παρασκευή αποκολλήθηκε μια πόρτα από 737 Max 9 στα 4.900 μέτρα πάνω από το Όρεγκον, εκτεθειμένη βρίσκεται η Spirit AeroSystems, η οποία δεν είναι μόνον προμηθεύτρια των 737 και 787 της Boeing, αλλά παρέχει επίσης τμήματα της ατράκτου και των πτερύγων για τα Airbus Α350. Αν και δεν υπήρξαν σοβαροί τραυματισμοί, το γεγονός ανέδειξε ξανά πόσο εύθραυστο έχει γίνει το ελεγκτικό πλαίσιο των αεροπλάνων. Από ελέγχους που έγιναν σε 737 Max 9 των Alaska Airlines και United Airlines μετά το συμβάν προέκυψαν ελαττώματα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μπουλονιών που ήταν χαλαρά τοποθετημένα. Ως αποτέλεσμα, περίπου 170 737 Max 9 Boeing καθηλώθηκαν στο έδαφος κατόπιν απόφασης της FAA, μέχρι να εξασφαλιστεί πως είναι απόλυτα ασφαλή.
Η Boeing φαίνεται να γνώριζε πως υπήρχαν προβλήματα. Είχε ανακοινώσει προ μηνών πως η Spirit AeroSystems, θυγατρική της στο μακρινό παρελθόν, δεν είχε αποπερατώσει ορθά κάποιες εργασίες στην άτρακτο ορισμένων 737 Max, καθυστερώντας τότε την παράδοσή τους σε ορισμένες αεροπορικές εταιρείες. Οι πρόσφατες εξελίξεις υποδεικνύουν πως η εταιρική κουλτούρα της ίδιας της Boeing δεν άλλαξε ριζικά μετά τα πολύνεκρα δυστυχήματα προ μιας πενταετίας, σημειώνουν αναλυτές στους Financial Times. Αν μη τι άλλο, ειδήμονες υποστηρίζουν πως η Boeing δεν έχει πάρει ακόμη τη γενναία απόφαση να σχεδιάσει και να κατασκευάσει ένα ολοκαίνουργιο αεροσκάφος που να μπορεί να ορθώσει ανάστημα στο Α321 της Airbus.
Πληροφορίες της βρετανικής εφημερίδας αποκάλυψαν επίσης πως ο Ντέιβ Κάλιουν, διευθύνων σύμβουλος της Boeing από το 2020, φέρεται να δήλωσε πως η εταιρεία θα «παραδεχτεί το λάθος της» στο πλαίσιο εταιρικής σύσκεψης στο εργοστάσιο της Ουάσινγκτον. Οι στόχοι για περικοπές στο κόστος φαίνεται να εξακολουθούν να υπερισχύουν της ασφάλειας, όπως είχε γίνει το 2017. Τότε η Boeing απέλυσε τον Λίντκε, κόβοντας κατά το ήμισυ το προσωπικό του τμήματος του από τα 30 στα 15 άτομα. Αποστολή όλων ήταν να ελέγχουν τη διάδραση ανάμεσα στους πιλότους και τα λογισμικά συστήματα των αεροπλάνων.