THEPOWERGAME
Πολυδιάστατες είναι οι συνέπειες του Brexit, κλονίζοντας την πολιτική σταθερότητα στη Βόρεια Ιρλανδία, την κυριαρχία του Σίτι του Λονδίνου στον παγκόσμιο χρηματοοικονομικό κλάδο, την ευρωστία των εξαγωγικών επιχειρήσεων και συνακολούθα τις γενικότερες επιδόσεις της βρετανικής οικονομίας. Παραδόξως, όμως, εκατό ημέρες μετά το Brexit και μια πενταετία από το σχετικό δημοψήφισμα, το πολιτικό και οικονομικό κόστος της εξόδου της Βρετανίας από την EΕ είναι δύσκολο να αποτιμηθεί πλήρως λόγω των περιορισμών. Τα μέτρα ανάσχεσης της πανδημίας απομακρύνονται σταδιακά από αυτήν την εβδομάδα.
Απεναντίας, η δημοτικότητα του Βρετανού πρωθυπουργού, Μπόρις Τζόνσον είναι ενισχυμένη χάρη κυρίως στην επιτυχία του εμβολιαστικού προγράμματος στη χώρα. Πάνω από 32 εκατ. πολίτες έχουν λάβει τουλάχιστον την πρώτη δόση του εμβολίου. Αν μη τι το άλλο η οικονομία αναμένεται να επωφεληθεί βραχυπρόθεσμα από την αύξηση της κατανάλωσης καθώς οι Βρετανοί έχουν συγκεντρώσει πρόσθετες αποταμιεύσεις 180 δισ. στερλινών, οι οποίες αναλογούν σχεδόν στο 10% του ΑΕΠ.
Αλλαγή τοπίου στο Σίτι του Λονδίνου
Εντούτοις, η βρετανική οικονομία μεταλλάσσεται μετά το Brexit και βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά προκλήσεων. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ήταν η αποτυχημένη δημόσια εγγραφή της Deliveroo στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, τέλη Μαρτίου. Η μετοχή της υπηρεσίας παράδοσης γευμάτων υποχώρησε ενδοσυνεδριακά κατά 30% και έκλεισε με πτώση 14% στο ντεμπούτο της, διαψεύδοντας την προσωπική φιλοδοξία του υπουργού Οικονομικών, Ρίσι Σουνάκ, για την ανάδειξη του Σίτι του Λονδίνου ως ισχυρό ανταγωνιστή της Wall Street και του Χονγκ Κονγκ στον δελεαστικό κλάδο της τεχνολογίας. Εκτός των άλλων, το Άμστερνταμ απέσπασε κυριολεκτικά τη μερίδα του λέοντος της διαπραγμάτευσης ευρωπαϊκών μετοχών μετά το Brexit όταν πριν πραγματοποιούνταν σε χρηματιστηριακές πλατφόρμες στο Σίτι του Λονδίνου. Tο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών για την ανταλλαγή πληροφοριών ανά εξάμηνο μάλλον αντανακλά τη δυσπιστία και τη σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στο Σίτι και των χρηματοοικονομικών κέντρων στην Ευρώπη.
Τρεις μήνες μετά τη σύναψη της συμφωνίας για το Brexit, δηλαδή της συμφωνίας για τις εμπορικές σχέσεις και γενικότερα τους όρους συμβίωσης της Μεγάλης Βρετανίας με την ΕΕ, η αντιπολίτευση στο Λονδίνο κατηγορεί την κυβέρνηση Τζόνσον πως κρύβει στοιχεία για τις επιπτώσεις στην οικονομία. Το κόμμα των Εργατικών επικαλέστηκε τις εκτιμήσεις της ανεξάρτητης Υπηρεσίας Προϋπολογισμού (Office for Budget Responsibility) για συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 0,5% κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2021. Ακόμη πιο ανησυχητική είναι πρόβλεψη του OBR για αναδίπλωση της παραγωγικότητας κατά 4% σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Μεγαλύτερο το πλήγμα στις εξαγωγές προς ΕΕ
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις που ανέφεραν μεγάλη πτώση των πωλήσεων στο εξωτερικό, καθώς η αποχώρηση της Βρετανίας από την τελωνειακή ένωση και την ενιαία αγορά επέτεινε ήδη δυσμενείς συνθήκες. Σήμερα οι εξαγωγείς στη Βρετανία είναι αντιμέτωποι με τις καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας της νόσου Covid-19, την αύξηση του κόστους των μεταφορών και τη γραφειοκρατία. Σύμφωνα με στοιχεία του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Βρετανίας, το 41% των επιχειρήσεων δήλωσαν πως υποχώρησαν τα έσοδα τους μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021 αντί του 38% το τέταρτο τρίμηνο του 2020. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της Βρετανίας, οι εξαγωγές στην Ε.Ε υποχώρησαν τον Φεβρουάριο κατά 12,5% σε σχέση με έναν χρόνο πριν έναντι αντίστοιχης πτώσης 8,6% που σημειώθηκε με τον υπόλοιπο κόσμο. Παράλληλα, οι εισαγωγές από την Ε.Ε συρρικνώθηκαν τον Φεβρουάριο κατά 11,5% σε σχέση με άνοδο 4,5% που καταγράφηκε από οικονομίες εκτός Ε.Ε.
Μεγάλη δοκιμασία το Brexit για τη Βόρεια Ιρλανδία
Οι τεκτονικές αλλαγές του Brexit δεν ήταν πουθενά αλλού πιο έντονες από τη Βόρεια Ιρλανδία όπως κατέδειξε η έκρηξη βίας στο Μπέλφαστ και το Ντέρι λόγω συγκρούσεων ανάμεσα στους καθολικούς-ρεπουμπλικάνους και τους προτεστάντες-ενωτικούς, προκαλώντας τον τραυματισμό 41 αστυνομικών. Αν και αφορμή αποτέλεσε απόφαση των αρχών να μην προχωρήσουν στη δίωξη ηγετικών στελεχών του Σιν Φέιν που είχαν παραβιάσει τους περιορισμούς για την πανδημία πέρσι τον Ιούνιο, η αιτία θεωρείται πως είναι βαθύτερη και απεικονίζει τη δυσαρέσκεια με τις νέες συνθήκες μετά το Brexit.
Οι τελωνειακοί έλεγχοι ανάμεσα σε Βρετανία και Βόρεια Ιρλανδία, μια διευθέτηση του Brexit που έγινε για να μην διακοπεί η ελεύθερη κίνηση με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας που ανήκει στην Ευρωζώνη, έχει δημιουργήσει φόβους στους προτεστάντες-ενωτικούς, οι οποίοι είναι προσηλωμένοι στο Στέμμα, πως απομακρύνονται από τη Βρετανία. Οι καθολικοί, ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν την ενσωμάτωση της Βόρειας Ιρλανδίας στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Σε αυτή τη φάση, ο επίτροπος της Ε.Ε για το Brexit, Μάρος Σέφτσοβιτς, βρίσκεται σε συνομιλίες με τον Βρετανό ομόλογο του, Ντέιβιντ Φροστ, για την επίλυση ενός εμπορικού ζητήματος που, όμως, έχει μεγάλες πολιτικές προεκτάσεις. Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται πως το ελεύθερο εμπόριο κατευνάζει τις πολιτικές εντάσεις, ενώ ο περιορισμός του μπορεί να αποτελέσει αιτία ανάφλεξης.