THEPOWERGAME
Το μπλόκο στην Ερυθρά Θάλασσα των Χούθι προκαλεί πονοκέφαλο στους ναυτιλιακούς κολοσσούς, εντείνοντας τους φόβους για σημαντικές αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα το επόμενο χρονικό διάστημα. Ήδη, από τις 15 Δεκεμβρίου τέσσερις από τις πέντε μεγαλύτερες εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο, η CMA CGM, η Hapag-Lloyd, η Maersk και η MSC, έχουν διακόψει ή αναστείλει τις υπηρεσίες τους στην Ερυθρά Θάλασσα, επιλέγοντας αναγκαστικά την… ξεχασμένη (ελέω διώρυγας του Σουέζ) διαδρομή που περνά από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας και περιλαμβάνει τον διάπλου της Αφρικής.
Η συγκεκριμένη επιλογή, εκτός από τις σημαντικές καθυστερήσεις στις παραδόσεις προϊόντων, αυξάνει σημαντικά και τα κόστη μεταφοράς. Σύμφωνα με το Bloomberg, το κόστος κάθε ναυτικής αποστολής ανεβαίνει κατά 1 εκατ. δολάρια τουλάχιστον, αυξάνοντας κατά μία εβδομάδα τη διάρκεια του ταξιδιού. Την ίδια στιγμή τα ασφάλιστρα για όσους καπετάνιους, κατόπιν εντολής της διοίκησης, επιλέξουν να περάσουν από την Ερυθρά Θάλασσα ανεβαίνουν σημαντικά, ενώ και οι τιμές του πετρελαίου επηρεάζονται.
Όλα τα παραπάνω είναι μεταβλητές που αναλόγως το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η συγκεκριμένη κρίση, θα λαμβάνονται ολοένα και περισσότερο υπ’ όψιν στην εξίσωση του πληθωρισμού, επηρεάζοντας εν δυνάμει και την πολιτική των επιτοκίων σε μια χρονική περίοδο που φαίνεται να ωριμάζουν οι συνθήκες για σταδιακή αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού εντός του 2024.
Μέχρι, μάλιστα, να γίνει πράξη η δέσμευση των ΗΠΑ για λήψη «ουσιαστικών μέτρων αποτροπής των επιθέσεων των Χούθι» και «αποκατάστασης της ασφάλειας» στο κρίσιμο πέρασμα του Μπαμπ αλ Μαντέμπ στα ανοιχτά της Υεμένης, οι κολοσσοί των θαλάσσιων logistics και μεταφορών ενέργειας (πετρέλαιο, LNG) δεν έχουν περιθώρια ελιγμών. Τα στοιχεία που δημοσιεύει η παγκόσμια εταιρεία μεταφορών και logistics Kuehne + Nagel είναι ενδεικτικά: 103 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, για να αποφύγουν την Ερυθρά Θάλασσα, έχουν ήδη αλλάξει το προγραμματισμένο δρομολόγιο, επιλέγοντας την «αναγκαστική λύση» της Αφρικής.
Το Μπαμπ αλ Μαντέμπ είναι ένα στενό πέρασμα μεταξύ της Αφρικής και της Αραβικής Χερσονήσου, ένας πολύτιμος «λαιμός μπουκαλιού» που οδηγεί στη Διώρυγα του Σουέζ, μέσω του οποίου διακινείται το 12% περίπου του παγκόσμιου εμπορίου σε όγκο και το 30% της παγκόσμιας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων. Τον Μάρτιο του 2021 η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα είχε πάρει μια μικρή γεύση από τις επιπτώσεις που έχει μια σοβαρή διατάραξη στην ομαλή ροή των θαλάσσιων μεταφορών, όταν το θηριώδες πλοίο μεταφοράς Εμπορευματοκιβωτίων, Ever Given, είχε… φρακάρει για μία εβδομάδα στη Διώρυγα του Σουέζ.
Η Ερυθρά Θάλασσα δεν είναι Σομαλία
Αυτή, πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που οι θαλάσσιες μεταφορές από και προς τη Διώρυγα του Σουέζ απειλούνται μέσα στον 21ο αιώνα. Για πάνω από μια δεκαετία ο Κόλπος του Άντεν (νοτιότερα) ήταν από τις πιο επικίνδυνες περιοχές, καθώς οι Σομαλοί πειρατές καραδοκούσαν. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους ανέλαβαν δράση, οργανώνοντας περιπολίες πολεμικών πλοίων με τη σημαία του ΝΑΤΟ και της ΕΕ (επιχείρηση Atlanta, όπου συμμετείχε και ελληνική φρεγάτα), την ώρα που οι ναυτιλιακοί κολοσσοί ενέκριναν σε ετήσια βάση σημαντικά κονδύλια για την επάνδρωση των πλοίων με δυνάμεις ασφαλείας.
Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση τα πράγματα είναι εκ διαμέτρου αντίθετα και πολύ πιο δύσκολα. Στην πρώτη περίπτωση τα πολεμικά πλοία στον Κόλπο του Άντεν είχαν να αντιμετωπίσουν τις βάρκες με τους Σομαλούς πειρατές. Αυτήν τη φορά, όμως, η Χούθι, με την οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη του Ιράν, διαθέτουν εξελιγμένο οπλισμό, ενσωματώνοντας στις επιθέσεις τους όλα τα τελευταία update στην τέχνη του πολέμου (συνδυασμός θαλάσσιων drones με πυραύλους).
Τα επικρατέστερα σενάρια για την Ερυθρά Θάλασσα και τους Χούθι
Το σενάριο νηοπομπών στην Ερυθρά Θάλασσα, συνοδεία αμερικανικών πολεμικών πλοίων, δεν συγκεντρώνει σημαντικές πιθανότητες επιβεβαίωσης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη σημαντική δέσμευση στρατιωτικών πόρων σε μια εξαιρετικά «ευαίσθητη» χρονική περίοδο με ανοιχτά μέτωπα σε Ουκρανία και Ισραήλ και μια ενδεχόμενη κλιμάκωση της έντασης την επόμενη διετία με φόντο την Ταϊβάν και άμεση εμπλοκή της Κίνας. Όπως μετέδωσε το BBC News, δεν αποκλείεται η λήψη στρατιωτικής δράσης με στοχευμένες επιχειρήσεις στα εδάφη της Υεμένης που ελέγχουν οι Χούθι, προκειμένου να καταστραφούν οι αποθήκες πυρομαχικών και οι εκτοξευτήρες των εξελιγμένων πυραύλων. Και πάλι, όμως, ένα τέτοιο ενδεχόμενο αυξάνει τον κίνδυνο περαιτέρω ανάφλεξης στην περιοχή, κάτι που -όπως φαίνεται στον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς- οι ΗΠΑ δεν το επιθυμούν.
Προς αυτήν την κατεύθυνση δεν αποκλείεται μια αραβική παρέμβαση σε διπλωματικό επίπεδο, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, για αποκλιμάκωση της έντασης. Η Σαουδική Αραβία είχε πολεμήσει στο πλευρό των κυβερνητικών στρατευμάτων, κατά τη διάρκεια της εμφύλιας σύρραξης στην Υεμένη, που ακολούθησε τη βίαιη ανατροπή του Σαλέχ το 2011 εν μέσω Αραβικής Άνοιξης σε μια σύγκρουση που εξελίχθηκε σε πόλεμο διά αντιπροσώπων με το Ιράν. Η συγκεκριμένη κίνηση θα μπορούσε να ακολουθήσει μια νέα (παρατεταμένη αυτήν τη φορά) εκεχειρία του Ισραήλ με τη Χαμάς, ώστε να αφαιρεθεί το «πάτημα» που χρησιμοποιούν οι Χούθι για να εξαπολύουν τις επιθέσεις τους κατά των εμπορικών πλοίων.
Πώς η Αίγυπτος μπορεί να δώσει τη λύση
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι σε αντίθεση με την πρώτη κατάπαυση του πυρός, όπου το Κατάρ είχε τον κεντρικό ρόλο του διαμεσολαβητή, το βάρος των επαφών δείχνει να έχει περάσει πλέον στην Αίγυπτο. Το μπαράζ επιθέσεων από τους Χούθι κατά εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα απειλεί να προκαλέσει «αιμορραγία» στα οικονομικά του Καΐρου. Από τη Διώρυγα του Σουέζ διέρχεται πάνω από το 40% των θαλάσσιων logistics και των πλοίων μεταφοράς ορυκτών καυσίμων που χρησιμοποιούνται στην ενέργεια. Από τη στιγμή, όμως, που κορυφαίοι ναυτιλιακοί κολοσσοί έχουν δώσει εντολή στους καπετάνιους των πλοίων τους να αποφεύγουν το επικίνδυνο πέρασμα Μπαμπ αλ Μαντέμπ, η Αίγυπτος δεν έχει άλλη επιλογή από το να βγει μπροστά, προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο. Οι Χούθι της Υεμένης έχουν στείλει τελεσίγραφο στη διεθνή κοινότητα ότι μέχρι να σταματήσει το Ισραήλ να βομβαρδίζει αμάχους στη Λωρίδα της Γάζας, θα συνεχίσει τις πυραυλικές επιθέσεις.
Η -όσο το δυνατόν- γρηγορότερη επίλυση της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα με τους Χούθι είναι προς το συμφέρον και της Ευρώπης, η οποία έχει άμεσα οφέλη από την αποκλιμάκωση της έντασης. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την απόφαση της Ευρώπης να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, η Ερυθρά Θάλασσα έγινε κομβικό ενεργειακό πέρασμα, καθώς από αυτό περνούν τεράστιες ποσότητες LNG που στέλνει (πρωτίστως) το Κατάρ και (δευτερευόντως) τα ΗΑΕ στην Ευρώπη. Προς το παρόν δεν υπάρχει πρόβλημα επάρκειας, καθώς οι αποθήκες είναι γεμάτες σε σχέση με τον περυσινό χειμώνα, ωστόσο μια παρατεταμένη κρίση που οδηγεί σε σημαντική αύξηση των τιμών ενέργειας θα έβαζε δύσκολα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το 2024.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
