Τα 27 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εδώ και μήνες, δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν για τη δημοσιονομική μεταρρύθμιση. Με τις ευρωεκλογές να πλησιάζουν, υπάρχει αυξανόμενη πίεση στους υπουργούς Οικονομικών να καταλήξουν σε συμφωνία τους επόμενους μήνες. Τα δημοσιονομικά σχέδια της Ιταλίας για το 2024 δεν έπεισαν τις αγορές.
Η ιδέα είναι να γίνει απλούστερο για τις κυβερνήσεις να διορθώσουν τα οικονομικά τους, αλλά οι διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο που θα γίνει αυτό έχουν παρασύρει τις συζητήσεις. Η Ιταλία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ακόμη μεγαλύτερη οικονομική πίεση, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε αντιπαράθεση σχετικά με τους νέους κανόνες για το χρέος, αναφέρει δημοσίευμα του CNBC.
«Ο χρόνος εξαντλείται και ο κίνδυνος μιας “μη συμφωνίας” αυξάνεται σε ένα δυσμενές σκηνικό ανάπτυξης και νομισματικής πολιτικής, επιβαρύνοντας δυνητικά το ευρώ και αναζωπυρώνοντας τους φόβους κατακερματισμού στην αγορά ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων (EGB)», ανέφερε σε σημείωμά του την περασμένη εβδομάδα ο Davide Oneglia, διευθυντής ευρωπαϊκών και παγκόσμιων μακροοικονομικών της TS Lombard.
Πρόσθεσε ότι η Ιταλία θα μπορούσε να βρεθεί στην πρώτη γραμμή των πιθανών κινήσεων στην αγορά ομολόγων.
«Ο υψηλότερος αντιληπτός κίνδυνος επιστροφής σε παλιούς, αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες που επιβάλλουν ταχύτερη μείωση του ελλείμματος θα επιδείνωνε τις μεσοπρόθεσμες προσδοκίες ανάπτυξης για την ΕΕ, επιβαρύνοντας το ευρώ. Αυτό θα επανέφερε επίσης κάποιο φόβο κατακερματισμού για τα περιφερειακά, κυρίως ιταλικά, ομόλογα – και όλα αυτά σε μια περίοδο κυκλικής επιβράδυνσης της ανάπτυξης, νομισματικής σύσφιξης και δύσκολου περιβάλλοντος στις παγκόσμιες αγορές», δήλωσε ο Oneglia.
Υπό πίεση τα ιταλικά ομόλογα το τελευταίο διάστημα
Τα ιταλικά ομόλογα βρίσκονται υπό πίεση το τελευταίο διάστημα. Πέραν των παγκόσμιων ανησυχιών ότι τα υψηλότερα επιτόκια θα διαρκέσουν περισσότερο από το αναμενόμενο, τα δημοσιονομικά σχέδια της Ρώμης για το 2024 δεν κατευνάστηκαν στις αγορές.
Η κυβέρνηση υπό την Τζόρτζια Μελόνι μείωσε τις προσδοκίες της για την ανάπτυξη της ιταλικής οικονομίας για φέτος και το επόμενο έτος και αύξησε τους στόχους για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου αυξήθηκε με την είδηση και κυμάνθηκε γύρω στο 5% τις επόμενες ημέρες. Διαπραγματευόταν στο 4,76% περίπου το πρωί της Τετάρτης.
«Με τις ευρωεκλογές να πλησιάζουν, βλέπουμε μια σημαντική πιθανότητα οι διαπραγματεύσεις για τους δημοσιονομικούς κανόνες να καθυστερήσουν για το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους», ανέφεραν οι αναλυτές της Goldman Sachs σε σημείωμά τους τη Δευτέρα.
Οι παλιοί δημοσιονομικοί κανόνες
Τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη έπρεπε να συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες που απαιτούν να τηρούν το όριο του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ στο 60% και το δημόσιο έλλειμμα στο 3%. Όμως οι κανόνες αυτοί συχνά δεν τηρούνταν ούτε επιβάλλονταν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία τους εποπτεύει.
Το 2020, ο δημοσιονομικός κανόνας πάγωσε, ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να παρεκκλίνουν από τους δημοσιονομικούς τους στόχους και να ξοδεύουν για θέματα που σχετίζονται με την πανδημία, όπως η προστασία των θέσεων εργασίας. Και με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, οι δημοσιονομικοί κανόνες διατηρήθηκαν σε αναμονή, επειδή οι κυβερνήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με νέο ενεργειακό κόστος και πληθωριστικές πιέσεις. Η αναστολή αυτών των κανόνων λήγει τον Δεκέμβριο.
Επομένως, τα ευρωπαϊκά κράτη θα είναι υποχρεωμένα να τηρήσουν τους κανόνες και πάλι το 2024. Κοιτάζοντας προς το 2025 – μετά από τρία χρόνια αναστολής και δεκαετίες επικρίσεων – υπάρχει πίεση για τη μεταρρύθμιση των κανόνων, αλλά το πολιτικό ημερολόγιο του επόμενου έτους θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο.
Χωρίς συμφωνία θα ισχύσουν οι παλιοί πιο αυστηροί κανόνες
«Εάν δεν υπάρξει συμφωνία για νέους κανόνες, όπως φαίνεται πιθανό, οι υφιστάμενοι κανόνες, που επί του παρόντος έχουν ανασταλεί, θα αρχίσουν να ισχύουν το 2025. Και είναι αυστηρότεροι από ό,τι συζητείται τώρα», δήλωσε στο CNBC ο Moritz Kraemer, επικεφαλής οικονομολόγος της LBBW.
«Έτσι, κατ’ αρχήν, μια μη συμφωνία θα έδινε στην Ιταλία λιγότερο “σχοινί” για να βλάψει τον εαυτό της», είπε, αναφερόμενος στο γεγονός ότι οι αυστηρότεροι κανόνες θα μπορούσαν να αναγκάσουν την Ιταλία να ακολουθήσει μια πιο σκληρή δημοσιονομική θέση και ως εκ τούτου να δει λιγότερη μεταβλητότητα στην αγορά ομολόγων.
Η Ιταλία και τα άλλα ευρωπαϊκά έθνη μπορεί να υποχρεούνται να ακολουθήσουν τους αυστηρότερους παλιούς κανόνες, αλλά το ζήτημα της επιβολής τους είναι ακόμη αμφίβολο.
«Θεωρούμε επίσης αρκετά απίθανο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να κινήσει διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά οποιασδήποτε χώρας-μέλους πριν ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για τους δημοσιονομικούς κανόνες», ανέφεραν οι αναλυτές της Goldman Sachs.
Το υπερβολικό έλλειμμα λειτουργεί ως λίστα παρακολούθησης των χωρών που δεν διορθώνουν τα δημοσιονομικά τους με τον απαιτούμενο ρυθμό.
«Εάν υπάρξει συμβιβασμός για τους δημοσιονομικούς κανόνες, είναι πιθανότερο να συμβεί υπό τη βελγική προεδρία το πρώτο τρίμηνο του 2024. Η πραγματική προθεσμία είναι το τέλος Μαρτίου, ώστε το νομικό κείμενο να μπορέσει να τεθεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν από τις εκλογές του Ιουνίου 2024», δήλωσε στο CNBC ο Didier Borowski, επικεφαλής της έρευνας μακροοικονομικής πολιτικής στο επενδυτικό ινστιτούτο Amundi.
