Κομισιόν: Απώλειες 61 δισ. από ΦΠΑ στα κράτη μέλη το 2021

Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ σημείωσαν πρόοδο όσον αφορά την επιβολή της συμμόρφωσης με τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) το 2021, σύμφωνα με νέα έκθεση που δημοσίευσε σήμερα η Κομισιόν. Τα κράτη μέλη έχασαν 61 δισ. από τον ΦΠΑ, ενώ στην Ελλάδα τα χαμένα έσοδα έφτασαν τα 3,2 δισ. ευρώ.

Η ετήσια μελέτη «VAT Gap», η οποία μετρά τη διαφορά μεταξύ των θεωρητικά αναμενόμενων εσόδων ΦΠΑ και του ποσού που πράγματι εισπράχθηκε, δείχνει ότι τα κράτη μέλη έχασαν περίπου 61 δισ. ευρώ σε ΦΠΑ το 2021, έναντι 99 δισ. ευρώ το 2020.

Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει έσοδα που χάνονται κυρίως λόγω απάτης, φοροδιαφυγής και αποφυγής του ΦΠΑ, μη δόλιων πτωχεύσεων, εσφαλμένων υπολογισμών και οικονομικών αφερεγγυοτήτων, μεταξύ άλλων παραγόντων.

«Αυτή η πρόοδος στην επιβολή της συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ είναι ευπρόσδεκτη, δεδομένου ότι τα διαφυγόντα έσοδα από τον ΦΠΑ μπορεί να έχουν εξαιρετικά αρνητικό αντίκτυπο στην ικανότητα των κυβερνήσεων να χρηματοδοτούν τα δημόσια αγαθά και τις υπηρεσίες από τις οποίες όλοι εξαρτόμαστε, όπως τα σχολεία, τα νοσοκομεία και οι μεταφορές», αναφέρει η έκθεση της Κομισιόν.

Η τελευταία έκθεση δείχνει ότι οι στοχευμένες πολιτικές απαντήσεις έκαναν τη διαφορά, ιδίως εκείνες που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση των φορολογικών συστημάτων, την αναφορά των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο και την ηλεκτρονική τιμολόγηση. Ταυτόχρονα, προσωρινοί παράγοντες, όπως τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, τα οποία συχνά εξαρτώνταν από την καταβολή φόρων, μπορεί επίσης να έπαιξαν ρόλο στην προώθηση αυτής της θετικής αλλαγής.

Απώλειες 61 δισ. από ΦΠΑ στην ΕΕ

Σε ονομαστικούς όρους, το συνολικό χάσμα ΦΠΑ της ΕΕ μειώθηκε κατά περίπου 38 δισ. ευρώ, από 99 δισ. ευρώ το 2020 σε 61 δισ. ευρώ το 2021, μια άνευ προηγουμένου βελτίωση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Ιταλία (-10,7 ποσοστιαίες μονάδες) και η Πολωνία (-7,8 ποσοστιαίες μονάδες), κατέγραψαν ιδιαίτερα αξιοσημείωτες μειώσεις στα εθνικά τους στοιχεία για το Χάσμα ΦΠΑ.

Εκτός από ορισμένες ειδικές επιπτώσεις που προκλήθηκαν από την πανδημία COVID-19, η πρωτοφανής αύξηση της είσπραξης του ΦΠΑ και η μείωση του συνολικού κενού εδόδων ΦΠΑ στα περισσότερα κράτη μέλη θα μπορούσε να εξηγηθεί από διάφορους παράγοντες.

• Πρώτον, οι ηλεκτρονικές πληρωμές και οι ηλεκτρονικές αγορές, όπου το ποσοστό συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ είναι γενικά πολύ υψηλότερο, έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα μετά την πανδημία COVID-19.
• Δεύτερον, τα κράτη μέλη αποκομίζουν τα οφέλη των στοχευμένων μέτρων που έχουν τεθεί σε εφαρμογή στα εθνικά φορολογικά τους συστήματα, όπως τα νέα ψηφιακά εργαλεία υποβολής εκθέσεων, η παρακολούθηση των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο και τα καθεστώτα ηλεκτρονικής τιμολόγησης, τα οποία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά κατά της εγκληματικής απάτης στον τομέα του ΦΠΑ.

Στο πλαίσιο των προτάσεων «ο ΦΠΑ στην ψηφιακή εποχή του 2022», οι οποίες συζητούνται επί του παρόντος μεταξύ των κρατών μελών στο Συμβούλιο, η Επιτροπή έχει ιδίως υποβάλει σχέδια για τη μετάβαση σε ένα διασυνοριακό ψηφιακό σύστημα υποβολής εκθέσεων με βάση την ηλεκτρονική τιμολόγηση για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων. Το νέο σύστημα θα διασφαλίζει ότι οι αρχές των κρατών μελών θα είναι πλήρως ενημερωμένες για τις συναλλαγές σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, επιτρέποντάς τους να αντιμετωπίζουν άμεσα περιπτώσεις απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, ιδίως απάτες με ελλείποντα συναλλασσόμενο ή καρουσέλ.