THEPOWERGAME
Είναι η εποχή που η Ευρώπη -και ο δυτικός κόσμος γενικότερα- γυρίζουν την πλάτη στον κινεζικό επενδυτικό δρόμο «Μία Ζώνη, ένας Δρόμος». Όχι όμως και ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον. Τον Σεπτέμβριο ο Κάμερον πρωτοστάτησε σε δύο διοργανώσεις στη Μέση Ανατολή που αποσκοπούσαν στη συγκέντρωση επενδύσεων για το Colombo Port City στη Σρι Λάνκα, το οποίο διαχειρίζεται πλέον η Κίνα, λόγω της σριλανκέζικων χρεών. Δεν δόθηκε απάντηση, σε σχετικό ρεπορτάζ του Politico, πώς ακριβώς αμείβεται και από ποιόν ο Βρετανός πρώην πρωθυπουργός, που είχε διατελέσει παλιότερα και για ένα σύντομο διάστημα αναπληρωτής πρόεδρος του κινεζικο-βρετανικού επενδυτικού ταμείου αξίας 1 δισ. λιρών.
Άλλωστε όταν ήταν πρωθυπουργός και με υπουργό Οικονομικών τον Τζορτζ Όσμπορν, είχε εξαγγείλει μία «χρυσή εποχή» για τις σχέσεις της Βρετανίας με την Κίνα. Όμως οι καιροί άλλαξαν. Η Κίνα «χρησιμοποιεί» πολιτικά πρόσωπα που έχουν διατελέσει σε θέσεις εξουσίας, για να προβάλει τα πρότζεκτ της, και δεν είναι η μόνη. Αλλά και οι επιλογές λόμπινγκ του Κάμερον έχουν βρεθεί και στο παρελθόν στο στόχαστρο κριτικής- κυρίως η στήριξή του στην αμαρτωλή Greensill Capital, η οποία πλέον έχει καταρρεύσει.
Τί είναι το Colombo Port City
Το πρότζεκτ αρχικού κεφαλαίου 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων αφορά στην ανέγερση μίας μητρόπολης στην περιοχή Ινδίας-Ειρηνικού, η οποία σχεδιάζεται να γίνει το αντίπαλο δέος -από πλευράς Κίνας- στη Σιγκαπούρη και το Ντουμπάι.
Είχε πρωτοπαρουσιαστεί το 2014 από τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και τον τότε πρόεδρο της Σρι Λάνκα, Μαχίντα Ρατζαπάκσα, ο οποίος παραιτήθηκε το 2022 λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα και εν μέσω διαδηλώσεων. Όπως συνέβη και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, στις οποίες επένδυσε η Κίνα στα πλαίσια του «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», η Σρι Λάνκα βρέθηκε σε δύσκολη θέση εξαιτίας των χρεών της απέναντι στις κινεζικές εταιρείες, με τις οποίες συνεργάστηκε, με αποτέλεσμα το 2017 να αναγκαστεί να το παραδώσει σε κινεζικό έλεγχο. Η κριτική που έχει ασκηθεί στο Colombo Port City αφορά μεταξύ άλλων και το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα, ενώ οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει πως ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Το χειρότερο όμως -ίσως- σημείο της κριτικής, αφορά στην ανησυχία πως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για κινεζικούς στρατιωτικούς σκοπούς. Ήδη στο κοντινό λιμάνι Χαμπαντότα, επίσης χρηματοδοτούμενο από κινεζικά δάνεια, το Πεκίνο αγκυροβολεί πλοία του πολεμικού ναυτικού.
Ιδιοκτήτης πλέον του πρότζεκτ – το οποίο αναπτύσσει η CHEC Port City Colombo Ltd- είναι η China Communications Construction Company με έδρα το Πεκίνο.
Τον Σεπτέμβριο ο κ. Κάμερον μίλησε σε δύο επενδυτικές οργανώσεις στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η πρώτη στο Άμπου Ντάμπι μπροστά σε κοινό 100 ατόμων, η δεύτερη στο Ντουμπάι ενώπιον 300 παρισταμένων. Σύμφωνα με τον υπουργό Επενδύσεων της Σρι Λάνκα, Ντιλούμ Αμουνουγκάμα, η παρουσία του Κάμερον έχει ως σκοπό στο να πείσει τους δυτικούς επενδυτές να χρηματοδοτήσουν το πρότζεκτ. «Το βασικό επιχείρημα που (ο Κάμερον) προσπαθούσε να τονίσει, είναι πως αυτό δεν αποτελεί ένα καθαρά κινεζικό πρότζεκτ, είναινένας πρότζεκτ της Σρι Λανκα- και αυτό είναι το βασικό σημείο το οποίο οι Κινέζοι θέλουν να τονίσει» είπε στο Politico. Σύμφωνα με τον ίδιο, η απόφαση της συνεργασίας με τον Κάμερον «ελήφθη από την κινεζική εταιρεία, όχι την κυβέρνηση (της Σρι Λάνκα)».
Από την άλλη, το γραφείο του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας απάντησε πως η συμμετοχή του διοργανώθηκε από το Washington Speakers Bureau, ένα γραφείο με έδρα την Ουάσινγκτον που «κλείνει» ομιλητές υψηλού προφίλ για εταιρικές διοργανώσεις. Εξήγησε ακόμη στο Politico πως «η πλευρά που ήρθε σε επαφή για τις διοργανώσεις (με το Washington Speakers Bureau) ήταν η KPMG Sri Lanka και η συμμετοχή του κου Κάμερον ακολούθησε μετά από συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της Σρι Λάνκα, Ρανίλ Βικρεμεσίνγκε, στις αρχές του έτους. Ο κ. Κάμερον δεν ήρθε σε επαφή με κάνεναν τρόπο με την Κίνα ή οποιαδήποτε κινεζική εταιρεία για αυτές τις ομιλίες. Το πρότζεκτ Port City project στηρίζεται πλήρως από την κυβέρνηση της Σρι Λάνκα» κατέληξε, αρνούμενος να σχολιάσει το ύψος της αμοιβής του πρώην πρωθυπουργού.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον ταξίδεψε στη Σρι Λάνκα τον Ιανουάριο και επισκέφθηκε το σημείο, όπου βρίσκονται σε εξέλιξη κατασκευαστικές εργασίες, ωστόσο το γραφείο του σημειώνει πως έπραξε αυτό ως φιλοξενούμενος του προέδρου της χώρας και δεν υπήρξε εμπορική συναλλαγή σχετιζόμενη με το συγκεκριμένο ταξίδι.
Η κριτική στον Κάμερον
Ο πρώην επικεφαλής του βρετανικού κόμματος των Τόρις, Ίαν Ντάνκαν Σμιθ, ο οποίος βρίσκεται σε λίστα κυρώσεων από πλευράς Πεκίνου για την κριτική που άσκησε στη χώρα, όσον αφορά στην έλλειψη σεβασμού προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, σχολίασε: «Ο Κάμερον περισσότερο από οποιονδήποτε πρέπει να συνειδητοποιεί πως ο κινεζικός «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» δεν αφορά βοήθεια και στήριξη και ανάπτυξη, αλλά έχει σχέση με την απόκτηση ελέγχου- όπως ήδη φαίνεται στη Σρι Λάνκα. Ελπίζω πως θα επανεξετάσει την στάση του».