THEPOWERGAME
Το Ισραήλ ετοιμάζεται να εξαπολύσει χερσαία επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας, με το σφυροκόπημα ολόκληρων συνοικίων στην πόλη της Γάζας να θεωρείται προπομπός για τα όσα εφιαλτικά θα εκτυλιχθούν το επόμενο χρονικό διάστημα σε αυτόν τον πυκνοκατοικημένο παραθαλάσσιο παλαιστινιακό θύλακα. Με τους εκτοπισμένους από τους σφοδρούς ισραηλινούς βομβαρδισμούς να ξεπερνούν τις 260.000, τη Λωρίδα της Γάζας χωρίς νερό, τρόφιμα και ρεύμα και την Αίγυπτο να ετοιμάζεται να κλείσει τα σύνορά της για να εμποδίσει τις μεταναστευτικές ροές, οι άμαχοι από την Παλαιστίνη βρίσκονται στο έλεος του πολέμου.
Η προοπτική μιας πολεμικής σύγκρουσης, μεγάλης κλίμακας, στην καρδιά μίας ακραία πυκνοκατοικημένης πόλης, με ένα εκτεταμένο υπόγειο δίκτυο από σήραγγες και με την παρουσία ομήρων, στην πλειονότητά τους Ισραηλινών, χαρακτηρίζεται εφιαλτική από ανθρωπιστικές οργανώσεις και διεθνείς αναλυτές, οι οποίοι προβλέπουν ισοπέδωση μεγάλων τμημάτων της πόλης, καθώς «οι Ισραηλινοί ζητούν εκδίκηση» για το μακελειό της Χαμάς σε οικισμούς και στο υπαίθριο μουσικό πάρτι στα νότια του Ισραήλ το περασμένο Σάββατο.
Τη Δευτέρα, το Ισραήλ διέταξε την άμεση διακοπή πάσης φύσεως τροφοδοσίας της Λωρίδας της Γάζας, στο πλαίσιο της «πλήρους πολιορκίας» του παλαιστινιακού θύλακα που ελέγχεται από την Χαμάς.
Η συνέχεια μοιάζει προδιαγεγραμμένη: «Το Ισραήλ θα εξαπολύσει μεγάλη μεικτή πολεμική επιχείρηση από αέρος, ξηράς, θαλάσσης και Διαστήματος» διαβεβαιώνει μέσω του Twitter (Χ) ο Τζον Σπένσερ, ειδικός του Modern War Institute της αμερικανικής ακαδημίας West Point. «Τα πλήγματα θα έχουν αρχικά ως στόχο τα κέντρα διοίκησης της Χαμάς και τις δυνάμεις της. Τα πυρά θα έρχονται από όλες τις κατευθύνσεις. Παράλληλα, ο στρατός προετοιμάζεται για να εισβάλει στην Γάζα» προβλέπει από τη μεριά του ο Αλεξάντρ Γκρίνμπεργκ του Jerusalem Institute for Strategy and Security (JISS).
Ανταρτοπόλεμος στην πόλη της Γάζας μετά την εισβολή του Ισραήλ
Η πολιορκία στην πόλη της Γάζας από τον στρατό του Ισραήλ θα συνοδευτεί από ανταρτοπόλεμο, καθώς οι εξτρεμιστές της Χαμάς θα χρησιμοποιήσουν ό,τι μέσο έχουν στη διάθεσή τους για να προκαλέσουν απώλειες στον αντίπαλό τους, εκμεταλλευόμενοι τη μορφολογία του εδάφους και τη ρυμοτομία.
Ο ανταρτοπόλεμος επιβάλει μάχες σώμα με σώμα, περιορίζει την ορατότητα, πολλαπλασιάζει τις παγίδες, δυσκολεύει τη διάκριση ανάμεσα σε εμπολέμους και αμάχους, καθιστά άχρηστα τα τεθωρακισμένα.
Ο Αντριου Γκέιλερ, Βρετανός πρώην αξιωματικός, αναλυτής του Janes, περιγράφει ένα «πεδίο μάχης 360 μοιρών, όπου η απειλή προέρχεται από παντού», από τους υπονόμους μέχρι τις στέγες, από τα υπόγεια μέχρι τις ψευδοροφές. «Η εκκαθάριση κάθε ενός κτιρίου, πιθανώς παγιδευμένου, θα σημαίνει την ανάπτυξη μονάδων εξουδετέρωσης εκρηκτικών μαζί με τον εξοπλισμό τους, σκάλες, σχοινιά, εκρηκτικά, και όλα αυτά κάτω από εχθρικά πυρά, ενδεχομένως σε πλήρες σκοτάδι» εξηγεί.
Επιπλέον, «υπάρχει ο εγγενής κίνδυνος των φίλιων πυρών», που συνδέεται με την διασπορά και την υψηλή κινητικότητα των εμπολέμων. Και «όπως έχει δείξει πλήθος συρράξεων εδώ και έναν αιώνα, η χρήση του πυροβολικού μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση, όταν τα ερείπια μεταβάλλονται σε κάλυψη».
Το «μετρό της Γάζας» που δυσκολεύει τη χερσαία επέμβαση του Ισραήλ
Περί τα 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν στη Λωρίδα της Γάζας, υπό συνθήκες ισραηλινού αποκλεισμού από το 2007, με αποτέλεσμα τα τρόφιμα να είναι λίγα και το 1/3 του πληθυσμού να εξαρτάται αποκλειστικά από τη διεθνή ανθρωπιστική βοήθεια. Ενας λαβύρινθος από πυκνοκατοικημένα στενά δρομάκια επάνω από ένα τεράστιο δίκτυο από υπόγεια τούνελ που ο ισραηλινός στρατός ονομάζει «το μετρό της Γάζας». Αυτή είναι η πόλη της Γάζας, την οποία σφυροκοπά το πυροβολικό και η αεροπορία του Ισραήλ.
Εδώ και χρόνια εκατοντάδες τούνελ έχουν ανοιχτεί κάτω από τη μεθόριο μήκους 14 χιλιομέτρων ανάμεσα στην Λωρίδα της Γάζας και το αιγυπτιακό Σινά για την κυκλοφορία των ενόπλων της Χαμάς, όπλων και άλλων προϊόντων λαθρεμπορίου. Πολλά έχουν καταστραφεί. Όχι, όμως, όλα, καθώς ανοίγονται διαρκώς καινούργια. Μετά το 2014, η Χαμάς έχει σκάψει υπόγεια περάσματα εντός του εδάφους της Λωρίδας της Γάζας.
Ενοπλοι της Χαμάς, εγκατεστημένοι σε βάθος 30 ή 40 μέτρων από την επιφάνεια του εδάφους κυκλοφορούν εκεί ελεύθερα προφυλαγμένοι από τις ισραηλινές επιδρομές. Εκτοξευτήρες ρουκετών είναι κρυμμένοι λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και έχουν την δυνατότητα να πεταχτούν χάρη σε ένα σύστημα αυτόματης καταπακτής, να βάλουν και να εξαφανιστούν και πάλι κάτω από την επιφάνεια, καθιστώντας δύσκολο τον εντοπισμό και την εξουδετέρωσή τους.
Ο ισραηλινός στρατός βομβάρδισε με σφοδρότητα αυτό το δίκτυο των τούνελ το 2021. Ωστόσο, μπορεί ένα τμήμα του δικτύου να είναι γνωστό στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, υπάρχουν όμως αλλά τμήματα τα οποία παραμένουν μυστικά και είναι ικανά να περιπλέξουν σοβαρά τις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.
Το πλεονέκτημα της Χαμάς και το βαρύ τίμημα για τους αμάχους στη Λωρίδα της Γάζας
Η Χαμάς «γνωρίζει τα τούνελ απέξω», σημειώνει ο Κόλιν Κλαρ, διευθυντής ερευνών στο Soufan Center της Νέας Υόρκης. Και προσθέτει: «Ορισμένα είναι πιθανότατα παγιδευμένα. Η προετοιμασία για πόλεμο σε τέτοιο περιβάλλον (…) χρειάζεται εκτεταμένη πληροφόρηση (…), πράγμα που οι Ισραηλινοί ίσως δεν διαθέτουν». Και ακόμη περισσότερο, σε σχέση με τις μάχες σε ανοικτό έδαφος, ο αμυνόμενος -στη συγκεκριμένη περίπτωση η Χαμάς- διαθέτει σημαντικό τακτικό πλεονέκτημα.
«Ολοι γνωρίζουν ότι θα είναι μακροχρόνιο, δύσκολο και με μεγάλες απώλειες», προειδοποιεί ο Αλεξάντρ Γκρίνμπεργκ, προσθέτοντας ότι υπάρχουν «ρομπότ και άλλα ειδικά μέσα που επιτρέπουν την είσοδο στα τούνελ». Για τη Χαμάς «είναι ένα πλεονέκτημα που μπορεί να εξελιχθεί σε παγίδα. Οταν εντοπιστούν τα τούνελ, μπορούν να σφραγιστούν μαζί με όσους είναι μέσα. Στην περίπτωση αυτή η διαταγή θα είναι “κανένα έλεος”» συνεχίζει.
Το διαπραγματευτικό χαρτί των ομήρων και οι αντιδράσεις στην ισραηλινή κοινωνία
Ενα ακόμη πρόβλημα που θα βαρύνει τη χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας είναι οι όμηροι. Με τις εικόνες από τους οικισμούς στα νότια της χώρας μετά τη σφαγή από τη Χαμάς να μη σταματούν να κάνουν τον γύρο των social media, ερώτημα παραμένει πώς θα αντιδράσει η ισραηλινή κοινωνία, όταν η Χαμάς αρχίσει να εκτελεί ομήρους. Η εξτρεμιστική οργάνωση έχει στα χέρια της δεκάδες πολίτες, στην πλειονότητά τους Ισραηλινούς, αλλά επίσης, σύμφωνα με τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, ξένους εργάτες και πιθανόν Ισραηλινούς στρατιωτικούς.
«Αν η ζωή των ομήρων δεν αποτελέσει προτεραιότητα, αυτό η ισραηλινή κοινωνία δεν θα το συγχωρήσει ποτέ. Η πίεση της κοινής γνώμης είναι τεράστια και ο Νετανιάχου το γνωρίζει πολύ καλά» σημειώνει η Σιλβέν Μπυλ, κοινωνιολόγος στο CNRS ειδικευμένη στο Ισραήλ. Και προσθέτει: «Οταν η ισραηλινή κοινωνία θα ζητήσει λογαριασμό θα υπάρχει αυτό: “Δεν εγγυηθήκατε την ασφάλειά μας, επιστρέψτε μας τους ομήρους”»..
Στην πραγματικότητα, το Τελ Αβίβ δεν είναι αυτήν την στιγμή σε θέση να διαπραγματευτεί, επισημαίνει ο Κόμπι Μάικλ, του think-tank INSS του Τελ Αβίβ. Και διευκρινίζει: «Με όλη αυτήν τη θλίψη, όλο τον πόνο, το πρόβλημα των ομήρων δεν μπορεί να είναι η πρώτη προτεραιότητα του Ισραήλ. Το Ισραήλ θα επιστρέψει στο πρόβλημα των ομήρων μόνο όταν η Χαμάς θα έχει ηττηθεί και θα βρίσκεται σε θέση αδυναμίας. Ούτε δευτερόλεπτο πριν».