THEPOWERGAME
Η υποψηφιότητα του Χαβιέρ Μιλέι στις προεδρικές εκλογές της Αργεντινής μέσα στον Οκτώβριο αντανακλά τη βαθιά δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης για την αστάθεια στην οικονομία, τη βαθιά υποτίμηση του πέσο και την ταραχώδη πολιτική ζωή της χώρας. Και, όπως συμβαίνει με όλες τις χώρες του κόσμου, η αγανάκτηση των πολιτών δημιουργεί γόνιμο έδαφος για να ευδοκιμήσουν πολιτικοί με ακραίες και ριζοσπαστικές απόψεις. Συνηθώς αυτές οι προσωπικότητες προτείνουν την αντικατάσταση θεσμών, αντί για τη βελτίωση ή την εξυγίανσή τους.
Πρώην τερματοφύλακας και μέλος συγκροτήματος ροκ μουσικής, όπως και απόφοιτος Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μπελγκράνο, ο 52χρόνος Χαβιέρ Μιλέι έχει υποσχεθεί πως εάν κερδίσει τις εκλογές του Οκτωβρίου, θα «ανατινάξει» το πολιτικό κατεστημένο, θα «βάλει λουκέτο» στην κεντρική τράπεζα, θα προχωρήσει στη δολαριοποίηση της οικονομίας και θα συρρικνώσει δραματικά το κράτος, ισχυριζόμενος πως έτσι θα είναι βιώσιμο το δημόσιο χρέος της χώρας.
Ατίθασος στον πολιτικό λόγο του και εκκεντρικός στις δημόσιες εμφανίσεις του, ο Μιλέι έχει συγκριθεί με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Συχνά «ροκάρει» στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του κόμματός του, La Libertad Avanza, που σημαίνει «Η Ελευθερία Προχωρεί». Μία από τις πιο χαρακτηριστικές δηλώσεις του είναι πως «με αποκαλούν πολιτικά ανορθόδοξο διότι είμαι εναντίον των αγροίκων στην πολιτική κάστα, διότι τάσσομαι ενάντια των προνομίων τους». Προβάλλεται, εν ολίγοις, ως «αντισυστημικός πολιτικός».
Η παρουσία του έγινε αισθητή στη διεθνή κοινότητα καθώς το κόμμα του έλαβε το 30% των ψήφων στις προκριματικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν μέσα Αυγούστου και ο ίδιος εισέπραξε την πλειοψηφία. Με το αποτέλεσμα αυτό επιβεβαιώθηκε η μεγάλη απήχηση της άκρας δεξιάς, με την πρώην υπουργό Ασφάλειας, Πατρίσια Μπούλριτς, του κεντροδεξιού συνασπισμού Juntos Por el Cambio, και τον νυν υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, Σέρχζο Μάσα, του κεντροαριστερού κυβερνητικού συνασπισμού Union por la Partia, να καταλαμβάνουν τη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα στις προκριματικές. Αν και η συμμετοχή τον περασμένο μήνα ήταν χαμηλότερη του 70%, η ανάδυση του Μιλέι έχει ταρακουνήσει τα πολιτικά δρώμενα στη χώρα.
Μια «κουρασμένη οικονομία» σε ένα ασταθές περιβάλλον
Η πορεία της Αργεντινής θα μπορούσε να είναι αρκετά διαφορετική, καθώς είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στη Νότια Αμερική. Διαθέτει πλούτο φυσικών πόρων, από ορυκτά καύσιμα μέχρι αγροτικά εμπορεύματα, ενώ οι βιομηχανίες της εκτείνονται από τη χαλυβουργία και τα χημικά έως τα υφάσματα, τα εξαρτήματα αυτοκινήτων και τα τρόφιμα. Αλλά η ανάπτυξη της χώρας ήταν άνιση και ασταθής. Σημειωτέον ότι ο πληθωρισμός στην Αργεντινή κινείται στο 114% και το δημόσιο χρέος στο 85% του ΑΕΠ.
H δικαστική αποζημίωση των 16 δισ. δολαρίων
Σήμερα οι συνολικές υποχρεώσεις της Αργεντινής, κυρίως σε εγχώριους επενδυτές και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ανέρχονται σχεδόν στα 422 δισ. δολάρια, αναφέρουν οι Financial Times. Μέχρι τα τέλη του 2024 θα πρέπει να αποπληρωθούν δάνεια της τάξεως των 126 δισ. δολαρίων.
Εκτός των άλλων, οι δικαστικές Αρχές της Νέας Υόρκης αποφάσισαν πως η Αργεντινή οφείλει να πληρώσει αποζημίωση 16 δισ. δολαρίων σε δύο μειοψηφικούς μετόχους της πετρελαϊκής YPF για την κατάσχεση της εταιρείας προ 11ετίας, όταν πρόεδρος ήταν η Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ. Και η κατάσταση της οικονομίας είναι τόσο άσχημη, τονίζουν αναλυτές, που η κυβέρνηση του Αλμπέρτο Φερνάντες, με αντιπρόεδρο την Κίρχνερ, θα δυσκολευτεί να καταβάλει την αποζημίωση αυτήν άμεσα.
Συν τοις άλλοις, το πέσο έχει εξασθενήσει τόσο στη μαύρη αγορά, που εντείνονται οι πιέσεις για την υποτίμησή του. Ενώ η επίσημη ισοτιμία είναι στα 361 πέσο ως προς το δολάριο, φθάνει τα 705:1 στη μαύρη αγορά. Όπως είχε δηλώσει πρόσφατα ο Σαλβατόρ Βιτέλι, επικεφαλής ερευνών στη Romano Group, «η πολιτική του Μάσα για να αποφευχθεί μια κατάρρευση πριν από τις εκλογές χειροτερεύει όλο και πιο πολύ». Γιγαντώνεται, επίσης, το πρόβλημα των καρτέλ σε όλη τη Λατινική Αμερική, με το διασυνοριακό εμπόριο της κοκαΐνης να έχει επεκταθεί σε επικίνδυνο βαθμό.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η δημοτικότητα του Μιλέι ενισχύεται, καθώς οι πολίτες της Αργεντινής να αναζητούν διέξοδο. Μαζί με τις ριζοσπαστικές του απόψεις για την οικονομία, τάσσεται επίσης κατά των αμβλώσεων και υπέρ του δικαιώματος της οπλοκατοχής. Θεωρεί, μάλιστα, πως ο μαφιόζος Αλ Καπόνε υπήρξε ήρωας, όπως επισημαίνει το Reuters. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι υποστηρίζουν πως η ατζέντα του δεν απηχεί την πραγματικότητα, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου για τη δολαριοποίηση της οικονομίας, αλλά η πολιτική και οικονομική αστάθεια τείνει να θολώνει την κρίση των ψηφοφόρων.