«Η Τουρκία έγινε πλέον μέλος της διεθνούς λέσχης πυρηνικών κρατών, με την πλήρη έννοια του όρου, μετά την παράδοση της πρώτης παρτίδας ρωσικού πυρηνικού καυσίμου στο Ακούγιου». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, στην προσφώνησή του προς τον Ταγίπ Ερντογάν, στις 4 Σεπτεμβρίου.
Οι δηλώσεις των δύο στο Σότσι επισκιάστηκαν από τις δραματικές εξελίξεις στη χώρα μας, με τη θεομηνία στη Θεσσαλία, αλλά δείχνουν πλέον μια νέα πραγματικότητα για τη γείτονα χώρα και την ευρύτερη γεωπολιτική ισορροπία.
Ο Ερντογάν εξακολουθεί να πατά σε δύο βάρκες και «απολαμβάνει τα καλύτερα και των δύο κόσμων», λέει ο Αχμέτ Κασίμ Χαν, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μπεϊκόζ της Κωνσταντινούπολης. Από τη μία συνεχίζει τα ανοίγματά του στη Δύση -κάνει λόγο για νέα εποχή στη συνεργασία- και κρατά χαμηλούς τόνους με την Ελλάδα, από την άλλη όμως η στήριξη από τον Πούτιν όχι μόνο δεν αποδυναμώνεται, αλλά αποτελεί μια σανίδα σωτηρίας τόσο για τη χειμαζόμενη οικονομία της Τουρκίας, όσο και για τη στήριξη των σχεδίων της στην ευρύτερη περιοχή.
Τι σημαίνει, όμως, ότι η Τουρκία -κατά τις δηλώσεις Πούτιν- «έγινε μέλος της διεθνούς λέσχης πυρηνικών κρατών με την πλήρη έννοια του όρου»; Οι ερμηνείες ποικίλλουν, αλλά, στα επιφαινόμενα, αφορούν το Ακούγιου και τη… Σινώπη. Ο πυρηνικός σταθμός στο Ακούγιου, που απασχολεί πλέον των 25.000 ατόμων, σύμφωνα με τις δηλώσεις στη συνάντηση του Σότσι θα είναι έτοιμος να λειτουργήσει του χρόνου. Αλλά ο Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι με τη ρωσική συνδρομή θα ξεκινήσει η κατασκευή και δεύτερου πυρηνικού σταθμού στη Σινώπη -στο πεδίο αντιαεροπορικών βολών της οποίας έγινε, το 2020, η πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση των S-400.
Θα μπορούσε αυτή η συνεργασία να προχωρήσει και σε επίπεδο πυρηνικών εξοπλισμών; Δύσκολη η απάντηση, που απασχολεί τη Δύση, αλλά βεβαίως και τη δική μας χώρα, καθώς ένα τέτοιο σενάριο θα δημιουργούσε νέα δεδομένα στις γεωπολιτικές ισορροπίες.
Εν τω μεταξύ, στο Σότσι επιβεβαιώθηκε ότι η ρωσική βοήθεια προς την Τουρκία προσφέρεται αφειδώς σε όλα τα επίπεδα, στερεώνοντας τις βάσεις του ρωσοτουρκικού άξονα -εξέλιξη με άμεσο ελληνικό ενδιαφέρον.
- Στον τομέα της ενέργειας, ο Πούτιν αποκάλεσε την Άγκυρα στρατηγικό εταίρο στην προώθηση φυσικού αερίου, με τη δημιουργία ενός κόμβου (hub) για την προώθηση σε τρίτες χώρες. Εν τω μεταξύ, η Μόσχα έκανε το χατίρι και επέτρεψε στην Άγκυρα να καθυστερήσει την αποπληρωμή αγοράς φυσικού αερίου και να πληρώσει μέρος του οφειλόμενου ποσού σε συνάλλαγμα άλλο από το δολάριο. Συνολικά, προωθήθηκαν 20 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μέσω Turkish Stream και Blue Stream.
- Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών έφτασαν πέρσι τα 69 δισ. δολάρια, με τον πρόεδρο Ερντογάν να θέτει για φέτος τον στόχο των 100 δισ. δολαρίων.
- Οι Ρώσοι τουρίστες προβλέπεται να αγγίξουν φέτος τα 5 εκατομμύρια. Πρόκειται για τους επισκέπτες με το μεγαλύτερο ειδικό βάρος στο σύνολο του τουρισμού στην Τουρκία.
- Αλλά ακόμα και για την περιβόητη «συμφωνία των σιτηρών», που έχει μπει σε καταστολή, ο Πούτιν έκανε λόγο για την επεξεργασία σχεδίου ώστε περίπου 1 εκατομμύριο τόνοι ρωσικών σιτηρών να διοχετευθούν μέσω Τουρκίας -με τη συνδρομή του Κατάρ- σε τρίτες χώρες.
Είναι φανερό πως παρά την εμφανώς -και καλοδεχούμενη- συγκρατημένη στάση της Άγκυρας προς την Ελλάδα και τα εκ νέου ανοίγματα προς τη Δύση, ο «ρωσικός δάκτυλος» δίνει στην Τουρκία μια άνευ προηγουμένου στήριξη. Το θέμα είναι πως αυτή ακριβώς η στρατηγική του Πούτιν δημιουργεί στην ελληνική κοινή γνώμη μια πρωτοφανή κρίση εμπιστοσύνης προς τη Ρωσία.
