THEPOWERGAME
Ιδιαίτερα έντονη φαίνεται πως είναι η παρουσία της Τουρκίας στα οπλικά συστήματα. «Η τουρκική στρατιωτική βιομηχανία είναι πιο επιτυχημένη από ποτέ», δημοσιεύει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Ιδίως όσον αφορά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η Τουρκία έχει γίνει μια τεχνολογική, στρατιωτική και οικονομική δύναμη, μεταξύ των τριών κορυφαίων κρατών στον κόσμο. Τα Bayraktar TB2 της εταιρείας Baykar, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, τα οποία έχουν δοκιμαστεί σε διάφορους πολέμους, είναι κορυφαία σε πωλήσεις. Η εταιρεία, μάλιστα, σκοπεύει να επεκτείνει την παγκόσμια επιρροή της.
Η Baykar, η οποία ιδρύθηκε το 1986 ως κατασκευαστής ανταλλακτικών αυτοκινήτων, άρχισε να διεξάγει έρευνα σε drones στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Οι δύο γιοι του ιδρυτή, ο Selcuk και ο μεγαλύτερος αδερφός του, Haluk, τώρα διευθύνων σύμβουλος, δοκίμασαν διάφορες μορφές μη επανδρωμένων εναέριων συσκευών. Μέχρι το 2014 η εταιρεία είχε καταφέρει να παραδώσει το TB2 στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. Η πρώτη του δοκιμασία μάχης ήταν να πολεμήσει ένοπλους αυτονομιστές εντός της Τουρκίας.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο Nikkei, στα τέλη του 2020, το TB2 βοήθησε τον σύμμαχο της Τουρκίας, Αζερμπαϊτζάν, να νικήσει την Αρμενία στη σύγκρουση 44 ημερών για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε το TB2 για να καταστρέψει «συστήματα διοίκησης και ελέγχου, πλατφόρμες αεράμυνας και πυροβολικό» των αρμενικών δυνάμεων, δήλωσε ο Λουκ Κόφι, ανώτερος συνεργάτης στο αμερικανικό think tank Hudson Institute και πρώην αξιωματικός του αμερικανικού στρατού. Πέρυσι η Baykar ανακοίνωσε εξαγωγές αξίας άνω του 1,1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 99% των εσόδων της. Πρόσφατα η Σαουδική Αραβία υπέγραψε στρατηγική συμφωνία με την τουρκική αμυντική βιομηχανία για την παραγωγή στο βασίλειο τηλεκατευθυνόμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, όπως έκανε γνωστό η κρατική εταιρεία Saudi Arabian Military Industries (SAMI) μέσω X.
Όπως υποστηρίζει η Lauren Kahn, ανώτερη ερευνητική αναλύτρια στο Κέντρο Ασφάλειας και Αναδυόμενης Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Georgetown, η «επιτυχία» του TB2 ήρθε παρά τους τεχνολογικούς του περιορισμούς. Παρ’ όλο που τα τηλεκατευθυνόμενα drones είναι αργά, κατάφεραν να εξουδετερώσουν ακόμη πιο αργούς ή σταθερούς στόχους, όπως ρυμουλκούμενο πυροβολικό ή τεθωρακισμένα οχήματα. Ο κατάλογος των αγοραστών περιλαμβάνει χώρες από κάθε γωνία της γης. Από το Αζερμπαϊτζάν μέχρι την Αιθιοπία, το Τζιμπουτί, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαρόκο και τη Μαλαισία. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και τέσσερα μέλη του ΝΑΤΟ, κάτι που αρέσκεται να τονίζει η τουρκική βιομηχανία όπλων ως «ιδιαίτερο σημάδι ποιότητας». «Η τουρκική στρατιωτική βιομηχανία ανθεί», σημειώνει η FAZ. «Για το περασμένο έτος, ο όγκος των επιχειρήσεων ανήλθε στα 12 δισεκατομμύρια δολάρια», ενώ οι εξαγωγές αυξάνονται κάθε χρόνο ολοένα και περισσότερο: «από 1,7 δισεκατομμύριο δολάρια το 2017, είχαν ήδη φτάσει τα 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, σημειώνοντας αύξηση 160%».
Η εύρεση κατάλληλων ανθρώπων για την ανάπτυξη αυτού του είδους τεχνολογίας παραμένει πρόκληση για τους αδελφούς Bayraktar. Το ζήτημα που ταλανίζει πολλές επιχειρήσεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ δεν άφησε εκτός πραγματικότητας και την εν λόγω εταιρεία. Σε μία συνέντευξη πέρυσι, ο διευθύνων σύμβουλος, Haluk, σημείωσε ότι ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος τους ήταν να βρουν ταλέντο σε μια «πολύ περιορισμένη αγορά εντός Τουρκίας και έπειτα εκτός». Η απάντηση του Baykar ήταν πως επιθυμεί να δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση των εργαζομένων. Αντί να κυνηγά εργαζομένους από ανταγωνιστές, η εταιρεία επιθυμεί να προσλαμβάνει ασκούμενους -φέρνοντας 1.300 ετησίως-, θεωρώντας ότι είναι λιγότερο πιθανό να δεσμεύονται από περιορισμούς άλλων εταιρικών κουλτούρων.
Ο Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ, 43 ετών, πρόεδρος και επικεφαλής τεχνολογίας της εταιρείας και γαμπρός του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανέφερε στον ιστότοπο Nikkei ότι η επιτυχία του Baykar δίνει στους Τούρκους την ευκαιρία να σκεφτούν τη θέση τους στον κόσμο κάτω από ένα νέο πρίσμα. Η εταιρεία έχει δώσει στην Τουρκία βασικό ρόλο σε αυτό που οι στρατιωτικοί στρατηγοί αποκαλούν «ασύμμετρο πόλεμο», δίνοντας στο μέλος του ΝΑΤΟ την εξουσία να αποφασίσει ποιες χώρες θα λαμβάνουν φθηνά drones, που μπορούν να εξοντώσουν τα εχθρικά συστήματα αεράμυνας, που κοστίζουν ένα εκατομμύριο φορές περισσότερο. Η Τουρκία επισημαίνει διαρκώς πόσο ψηλά στην πολιτική ατζέντα τοποθετεί το κομμάτι της ασφάλειας, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στον τρόπο που ασκεί την εξωτερική της πολιτική.