Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέγραψε την Τετάρτη εκτελεστικό διάταγμα που θα απαγορεύει ορισμένες νέες αμερικανικές επενδύσεις στην Κίνα σε ευαίσθητες τεχνολογίες όπως τα τσιπ υπολογιστών και θα απαιτεί κυβερνητική κοινοποίηση σε άλλους τεχνολογικούς τομείς.
Το πολυαναμενόμενο διάταγμα εξουσιοδοτεί τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ να απαγορεύσει ή να περιορίσει τις αμερικανικές επενδύσεις σε κινεζικές οντότητες σε τρεις τομείς: ημιαγωγοί και μικροηλεκτρονική, κβαντικές τεχνολογίες πληροφοριών και ορισμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.
Η κυβέρνηση δήλωσε ότι οι περιορισμοί θα ισχύουν για «στενά υποσύνολα» των τριών περιοχών, αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες. Η πρόταση είναι ανοικτή για δημόσιες παρεμβάσεις.
Η διαταγή αποσκοπεί στο να αποτρέψει το αμερικανικό κεφάλαιο και την εμπειρογνωμοσύνη από το να βοηθήσουν την Κίνα να αναπτύξει τεχνολογίες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τον στρατιωτικό εκσυγχρονισμό της και να υπονομεύσουν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Το μέτρο στοχεύει στα ιδιωτικά κεφάλαια, τα επιχειρηματικά κεφάλαια, τις κοινοπραξίες και τις επενδύσεις σε νέα πεδία.
Ο Δημοκρατικός Μπάιντεν, δήλωσε σε επιστολή του προς το Κογκρέσο ότι κηρύσσει εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να αντιμετωπίσει την απειλή της προόδου από χώρες όπως η Κίνα «σε ευαίσθητες τεχνολογίες και προϊόντα κρίσιμα για τον στρατό, τις υπηρεσίες πληροφοριών, την επιτήρηση ή τις δυνατότητες που βασίζονται στον κυβερνοχώρο».
Ανησυχία από την Κίνα
Η Κίνα δήλωσε την Πέμπτη ότι «ανησυχεί σοβαρά» για τη διαταγή και ότι επιφυλάσσεται του δικαιώματος να λάβει μέτρα.
Η διαταγή επηρεάζει την κανονική λειτουργία και τη λήψη αποφάσεων των επιχειρήσεων και υπονομεύει τη διεθνή οικονομική και εμπορική τάξη, αναφέρεται σε ανακοίνωση του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου.
Το υπουργείο δήλωσε επίσης ότι ελπίζει ότι οι ΗΠΑ θα σεβαστούν τους νόμους της οικονομίας της αγοράς και την αρχή του θεμιτού ανταγωνισμού και θα απέχουν από το να «παρεμποδίζουν τεχνητά τις παγκόσμιες οικονομικές και εμπορικές ανταλλαγές και τη συνεργασία ή να θέτουν εμπόδια για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας».
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι η χώρα είναι «έντονα δυσαρεστημένη» και «αντιτίθεται αποφασιστικά στην επιμονή των ΗΠΑ να εισάγουν επενδυτικούς περιορισμούς στην Κίνα», έχοντας επίσης καταθέσει επίσημες παραστάσεις στις ΗΠΑ.
Η Κίνα κάλεσε τις ΗΠΑ να εκπληρώσουν την υπόσχεση του Μπάιντεν ότι δεν προτίθεται να αποσυνδεθεί από την Κίνα ή να εμποδίσει την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας, ανέφερε το υπουργείο σε ανακοίνωσή του.
Προτεραιότητα οι ημιαγωγοί
Η πρόταση επικεντρώνεται στις επενδύσεις σε κινεζικές εταιρείες που αναπτύσσουν λογισμικό για το σχεδιασμό τσιπ υπολογιστών και εργαλεία για την κατασκευή τους. Οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και οι Κάτω Χώρες κυριαρχούν σε αυτούς τους τομείς και η κινεζική κυβέρνηση εργάζεται για τη δημιουργία εγχώριων εναλλακτικών λύσεων.
Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι ο Μπάιντεν συμβουλεύτηκε συμμάχους για το σχέδιο και ενσωμάτωσε τα σχόλια από τα κράτη της Ομάδας των Επτά.
«Για πάρα πολύ καιρό, τα αμερικανικά χρήματα βοήθησαν να τροφοδοτηθεί η άνοδος του κινεζικού στρατού», δήλωσε ο ηγέτης των Δημοκρατικών στη Γερουσία Τσακ Σούμερ. «Σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν ένα πρώτο στρατηγικό βήμα για να διασφαλίσουν ότι οι αμερικανικές επενδύσεις δεν θα πηγαίνουν για τη χρηματοδότηση της κινεζικής στρατιωτικής προόδου».
Οι κανονισμοί θα επηρεάσουν μόνο τις μελλοντικές επενδύσεις, όχι τις υπάρχουσες, δήλωσε το Υπουργείο Οικονομικών, αλλά μπορεί να ζητήσει την αποκάλυψη προηγούμενων συναλλαγών.
Η κίνηση αυτή θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τις εντάσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Η κινεζική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον δήλωσε «πολύ απογοητευμένη» από το μέτρο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι επέμειναν ότι οι απαγορεύσεις είχαν ως στόχο να αντιμετωπίσουν τους «πιο οξείς» κινδύνους εθνικής ασφάλειας και όχι να διαχωρίσουν τις εξαιρετικά αλληλοεξαρτώμενες οικονομίες των δύο χωρών.
Οι Ρεπουμπλικάνοι είπαν ότι το διάταγμα ήταν γεμάτο με παραθυράκια, όπως ότι ίσχυε μόνο για μελλοντικές επενδύσεις, και δεν ήταν αρκετά επιθετικό.
Αναμένονται εξαιρέσεις
Η διαταγή θα απαγορεύσει ορισμένες συμφωνίες και θα απαιτήσει από τους επενδυτές να ενημερώσουν την κυβέρνηση για τα σχέδιά τους σε άλλες.
Το Υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι αναμένει να εξαιρέσει «ορισμένες συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως εκείνων σε δημόσια διαπραγματεύσιμα μέσα και ενδοεταιρικές μεταφορές από μητρικές εταιρείες των ΗΠΑ σε θυγατρικές».
Η κινεζική βιομηχανία τεχνολογίας, που κάποτε αποτελούσε πόλο έλξης για τα αμερικανικά επιχειρηματικά κεφάλαια, έχει ήδη δει μια δραστική μείωση των αμερικανικών επενδύσεων εν μέσω εντεινόμενης γεωπολιτικής έντασης.
Στα 9,7 δισ. «βυθίστηκαν» οι επενδύσεις των ΗΠΑ στην Κίνα το 2022
Πέρυσι, οι συνολικές επενδύσεις επιχειρηματικού κεφαλαίου με έδρα τις ΗΠΑ στην Κίνα έπεσαν κατακόρυφα στα 9,7 δισ. δολάρια από 32,9 δισ. δολάρια το 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της PitchBook. Φέτος μέχρι στιγμής, οι Αμερικανοί επενδυτές V.C. έβαλαν μόνο 1,2 δισ. δολάρια σε κινεζικές τεχνολογικές startups.
Το μέτρο αναμένεται να εφαρμοστεί το επόμενο έτος, δήλωσε άτομο που έχει ενημερωθεί για το διάταγμα, μετά από πολλαπλούς γύρους δημόσιων σχολίων, συμπεριλαμβανομένης μιας αρχικής περιόδου σχολίων 45 ημερών.
Αντιδράσεις από Ρεπουμπλικανούς – Βλέπουν παραθυράκια
Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι το σχέδιο της κυβέρνησης Μπάιντεν είναι «σχεδόν γελοίο».
«Είναι γεμάτο με παραθυράκια, αγνοεί ρητά τη διπλή χρήση σημαντικών τεχνολογιών και δεν περιλαμβάνει βιομηχανίες που η κυβέρνηση της Κίνας θεωρεί κρίσιμες», δήλωσε.
Εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον δήλωσε ότι ο Λευκός Οίκος δεν έλαβε υπόψη του «την επανειλημμένη έκφραση των βαθιών ανησυχιών της Κίνας» σχετικά με το σχέδιο.
Ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι περισσότερες από 70.000 αμερικανικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Οι περιορισμοί θα βλάψουν τόσο τις κινεζικές όσο και τις αμερικανικές επιχειρήσεις, θα παρεμποδίσουν την κανονική συνεργασία και θα μειώσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις ΗΠΑ, είπε.
Η Ένωση Βιομηχανίας Ημιαγωγών δήλωσε ότι ελπίζει ότι η διαταγή θα επιτρέψει «στις αμερικανικές εταιρείες τσιπ να ανταγωνίζονται με ίσους όρους και να έχουν πρόσβαση σε βασικές παγκόσμιες αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας».
Η Emily Benson του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), ενός διακομματικού οργανισμού έρευνας πολιτικής, δήλωσε ότι τα βασικά ερωτήματα είναι πώς το σχέδιο επηρεάζει τους συμμάχους των ΗΠΑ και πώς αντιδρά η Κίνα.
