Οι αλλαγές των κλιματικών συνθηκών είναι πιο αισθητές στη Μεσόγειο συγκριτικά με τον υπόλοιπο πλανήτη. Επηρεάζουν δε άμεσα δύο τομείς που αποτελούν βασικές αρτηρίες στο οικοσύστημα των οικονομιών και κατ’ επέκταση των κοινωνιών: την ενέργεια και τα τρόφιμα.
Οι αλυσιδωτές αντιδράσεις από την κλιματική κρίση στον ευρωπαϊκό Νότο, ειδικότερα από τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες και τους παρατεταμένους καύσωνες, είναι αισθητές από τις διακυμάνσεις στο κόστος του φυσικού αερίου και τη μεγάλη μείωση της αγροτικής παραγωγής.
Αν και οι τιμές του φυσικού αερίου είχαν υποχωρήσει στην ολλανδική αγορά TTF μέχρι τα 25 ευρώ τη μεγαβατώρα κατά τα μέσα Ιουλίου, έκτοτε σημειώθηκε μεγάλη άνοδος των θερμοκρασιών, που οδήγησε στην αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας λόγω της ευρείας χρήσης των κλιματιστικών, σε μια περίοδο, μάλιστα, που είναι τεταμένος ο ανταγωνισμός για παραγγελίες LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.
Συν τοις άλλοις, οι εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στη Νορβηγία, η οποία εξελίχθηκε σε έναν από τους βασικούς προμηθευτές της ΕΕ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είναι κλειστές για εργασίες συντήρησης. Επίσης, η παραγωγή αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη είναι μειωμένη λόγω των υψηλών θερμακρασιών.
Αφενός, το σημερινό κόστος του φυσικού αερίου είναι θεαματικά χαμηλότερο έναντι των 340 ευρώ τη μεγαβατώρα που είχαν καταγραφεί πέρυσι το καλοκαίρι από τη δραματική μείωση των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Αφετέρου, οι τιμές κινήθηκαν στα 32 ευρώ τη μεγαβατώρα την Τετάρτη, αντανακλώντας τον βαθμό που τα καιρικά φαινόμενα μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το κόστος ενέργειας.
Ο μέσος όρος των θερμοκρασιών στη Μεσόγειο έχει αυξηθεί κατά 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, δηλαδή περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή του κόσμου πέραν της Αρκτικής. Και, όπως επισημαίνουν ειδήμονες στη Wall Street Journal, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αγρότες της Μεσογείου λειτουργούν ως μια επισκόπηση των προκλήσεων που αναμένεται να αντιμετωπίσει όλος ο πλανήτης.
Μεγάλη πτώση της αγροτικής παραγωγής
Το πλήγμα είναι γενικευμένο σε κάθε καλλιέργεια του ευρωπαϊκού Νότου και της Μεσογείου, από το σιτάρι στην Αλγερία και το ελαιόλαδο στην Ισπανία μέχρι τα γαλακτοκομικά στη Γαλλία. Ακόμα και η παραγωγή μελιού στην Ιταλία εκτιμάται πως θα είναι χαμηλότερη κατά 70%, σύμφωνα με την εμπορική ένωση αγροτών. Όλο και περισσότεροι παραγωγοί της χώρας σκέπτονται να στραφούν στην παραγωγή τροπικών φρούτων, όπως τα μάνγκο. Στη Σικελία είναι ευρεία πρακτική τα τελευταία χρόνια.
Στην Ισπανία ορισμένοι παραγωγοί φοβούνται πως η φετινή σοδειά θα φθάσει μόνον το ένα τρίτο της περσινής. Η επιστημονική κοινότητα στη χώρα και ειδικότερα το Ινστιτούτο Έρευνας και Τεχνολογίας Τροφίμων και Γεωργίας (IRTA) στην Καταλονία υπολογίζει πως θα χρειαστούν μελέτες δύο έως τριών ετών για να εκτιμηθούν οι δυνατότητες των καλλιεργειών κάτω από τις νέες κλιματικές συνθήκες.
Η Ευρώπη μάχεται επί δεύτερο διαδοχικό έτος με την ξηρασία και την υπερβολική ζέστη. Με την κλιματική αλλαγή να εξελίσσεται σε κλιματική κρίση, γίνεται σαφές πως οι τομείς της ενέργειας και των τροφίμων, δύο μέτωπα που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πορεία του πληθωρισμού, είναι εκτεθειμένοι σε ευμετάβλητες συνθήκες. Ως εκ τούτου, η χαλιναγώγηση του πληθωρισμού γίνεται όλο και πιο περίπλοκη για τους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
